دیوان البسه نظام قاری اثری ارزشمند است که می توان آن را از جنبه های مطالعات فرهنگی ، جامعه شناختی ،روان شناختی ،سبک شناسی،ادبی وغیره بررسی کرد .این رساله دو هدف را دنبال می کند :نخست تلاش می کند تا با تهیه نسخ خطی موجود درکتاب خانه های ترکیه یک تصحیح انتقادی و علمی از این دیوان ارایه دهد ،پس از آن با نو شتن یک مقدمه در باره ی احوال و آثار شاعر ،سبک سخنوری ویژه اش-پارودی - به لحاظ ساختار مورد تح...

خواجوی کرمانی از شاعران مهم قرن هفتم و هشتم هجریست. گرچه در شاعری استاد او سعدی بود و حافظ خود را شاگرد مکتب او می دانست ، به شهرتی که سزاوار آن بود ، نرسید. دلیل این امر، معاصر بودن او با دو قله ی شعر فارسی ، سعدی و حافظ است. از آن جایی که نگارنده پژوهشی درباره ی تحلیل محتوایی غزلیات خواجوی مشاهده نکرد بر آن شد تا با تحلیل غزلیات خواجو ، مهم ترین مضامین غزلیات او را یافته و دسته بندی و تحلیل ن...

در این مقاله، غزلی نویافته منسوب به عطّار نیشابوری معرفی می‌شود. در کتابِ اورادالاحباب و فصوص-الآداب، برای بیان معنی «خرابات» به این غزل استشهاد شده است. ابوالمفاخر یحیی باخرزی، مؤلّف این کتاب، به طور صریح بیان داشته که این شعر از عطار نیشابوری است. علاوه بر این تصریح، قراین زبانی و نبودن در اقدم نسخ دیوان عراقی نیز مؤیّد صحّت این انتساب است. در این میان، نکته حائز اهمیت این است که این غزل با اختلاف...

استمرار تجارب در معماری گذشته ایران، همواره به شکل سنتی وجود داشته است. حفظ و تداوم این سنت‌ها در راستای پاسخگویی به نیازهای جدید، پایه‌ای برای نوزایی آثار بدیع و در عین حال مورد پذیرش جامعه بود. پل‌های تاریخی اصفهان، نمونه‌ای از تکوین و تکامل چنین روندی است که در دوره صفویه به اوج شکوفایی رسید این شکوفایی که با مرمت پل‌های گذشته و احداث پل‌های جدید همراه بود، به دلیل رونق تجارت، پایتختی اصفهان...

آقا محمدتقی قمی متخلص به "صهبا" از شاعران قرن دوازدهم هجری است که در مکتب اصفهان پرورش یافته و از شاگردان میر سید علی مشتاق اصفهانی به شمار می رود. صهبا بیشتر در غزل و رباعی طبع آزمایی کرده و در سرودن اشعارش به شیوه شاعرانی چون سعدی و حافظ نظر داشته است. موضوع پژوهش حاضر تصحیح دیوان صهبای قمی است که در مقدمه آن اوضاع سیاسی – اجتماعی عصر شاعر و نیز شرح احوال و آثار و سبک شعری صهبا بررسی شده است....

بعضی کاتبان نسخه های خطی دیوان حافظ و ازآن جمله کاتبان سده نهم هجری در امر کتابت به سبب شتاب کاری یا بی اهمیت دانستن نقطه درقالب کلمه، در قید نقطه در جای صحیح آن تسامح کرده اند یا آن را از قلم انداخته اند. برای مصحح دیوان حافظ به ویژه هنگام استناد به ضبط نسخه های خطی این اشکال پیش می آید که کلمه ای را که فرضاً نقطه حرف اول آن ساقط است نه می توان در ردیف نسخه هایی منظور کرد که در آن موضع یک فعل م...

طرزی افشار از شعرای برجستۀ قرن یازدهم هجری است. شهرت طرزی به جهت بسآمد بالای افعالِ موسوم به افعال جعلی یا افعال تبدیلی در دیوان اوست. این موضوع موجب زنده ماندن نام طرزی شده اما از سوی دیگر نام او را با تفنن ادبی قرین کرده و سبب شده تا محققین، کمتر به نقد جدی و بررسی اشعار او بپردازند. دیوان شاعر نیز تا کنون به شیوۀ علمی تصحیح نشده بود. ب: مبانی نظری: آیا می¬توان با استفاده از نسخ خطی موجود متن...

میرزا عظیما محمد اصفهانی متخلص به اکسیر(متوفّی1169) از شاعران ناشناخته، خوش قریحه و چیره دست سبک هندی ست که نه تنها دیوان و دیگر آثار وی تصحیح نشده که دو نسخه از آثار وی نیز ناپدید شده است. در تذکره ها و تاریخ نوشته ها، جز تذکر? انیس الاحبا که بیشترین اطلاعات را دربار? او دارد، سخن زیادی به میان نیامده است در تحقیق حاضر، نیمه دوم دیوان او به کمک دو نسخه خطی تصحیح انتقادی شده و در مقدمات و تعلیق...

مولانا حیدر هروی معروف به حیدر کلوچه پز از شاعران اواخر قرن نهم و اوائل قرن دهم هجری است که نخست در هرات نان کلوچه می‏پخت. در روزگار شاه اسماعیل صفوی به شاعری روی آورد و در عهد شاه طهماسب مشهور گردید و از آن به بعد به تجارت پرداخت و گذران زندگی اش بدین طریق بود. شعرش از عیوب و خطاهای دستوری و تعقیدات لفظی و معنوی مبراست و در قوافی و به کار بردن الفاظ اشتباه نمی کرده است؛ اگرچه در شعر او مفاهیم ...

تصحیح متون کهن همواره مورد توجه ادب دوستانی بوده است که دغدغه‌شان فراهم کردن متنی منقح و نزدیک به گفتار مؤلف است. یکی از متون بحث‌برانگیز، کلیات شمس تبریزی اثر جلال‌الدین محمد مولوی است. این اثر سترگ به دلیل حجم گسترده آن و مشوش بودن نسخ موجود‌ هنوز تصحیح کاملاً قابل اعتمادی ندارد. پژوهش حاضر نقد دیوان کبیر مصحَّح فروزانفر بر اساس یکی از نسخ در دسترس ایشان، یعنی نسخه نورعثمانیه (با علامت اختصاری ع...