جابری، برای ریشه یابی علل عقب ماندگی دنیای عرب، گفتمان های دینی و اجزای معرفتی آن ها را بررسی و نقد و نقطة آغاز تعالی و انحطاط تمدن عربی ـ اسلامی را، در عصر تدوین، جست وجو می کند؛ عصری که اندیشه های اسلامی با محوریت متن قرآنی، در قالب دستگاه های گوناگون معرفت اسلامی (معقولات دینی) در کنار نظام های معرفتی غیر اسلامی (نامعقول دینی)، شکل گرفتند. در نظر جابری، نظام های معرفتی درون زا، که بر بال معق...

در این پژوهش با استفاده از روش و مدل نظری توماس اسپریگنز در چهارچوب جامعه­شناسی شناخت، خاستگاه اندیشه مقاومت و نحوه­ی پدیدار شدن و نهادینه شدن آن در ذهنیت جامعه ایرانی بررسی شده است. بدین ترتیب، پژوهش حاضر، درصدد پاسخگویی به این سؤال اساسی است که چه عواملی در شکل­گیری، تکوین و نهادینه شدن اندیشه مقاومت در ایران نقش مؤثری داشته­اند؟ رویکرد محققان توصیفی ـ تحلیلی بوده و برای تحلیل داده­ها از نظری...

نقش فرهنگ ملی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دکتر علیرضا موسوی زاده تاریخ دریافت: 09/09/1387 مهدی جاودانی مقدم تاریخ پذیرش: 02/11/1387 چکیده سیاست خارجی هر کشور برون داد تعامل دیالکتیک عوامل مادی محیطی و زمینه های فرهنگی، هویتی و تاریخی آن است. در این میان، فرهنگ ملی یکی از مهم ترین عوامل مؤثر در ساخت هویت ملی، انگاره های ذهنی نخبگان، نقش و منافع ملی و جهت گیری ها و استراتژی ...

این مقاله مطالعه ای معناشناسانه از «موسیقی مقاومت» است و تلاش دارد ساختار کلی حاکم بر موسیقی مقاومت در ایران را تحلیل کند. روش اجرای این مطالعه تحلیل انتقادی گفتمان بوده و از روش کشف و استخراج مفاهیم فرهنگی «مقاومت» در متن ترانه های موسیقی عامه پسند از طریق مقایسه تاریخی تولیدات موسیقی مقاومت در دو دوره قبل از انقلاب و دوره حاضر نیز استفاده کرده است. حوزه مطالعاتی و علمی مقاله همانا مطالعات فره...

مشارکت گستردة زنان محجبه در انقلاب اسلامی ایران، ناظران خارجی را بر­انگیخت که آن را انقلاب چادرها بنامند. چرایی و چگونگی این مشارکت، از جمله عرصه‌های مغفول در میان علایق نظری مطالعات انقلاب اسلامی به شمار می‌رود. مقاله حاضر بر آن است تا با استفاده از امکانات مفهومی روش تحلیل گفتمان این مسأله را بکاود. بنابراین سه گفتمان سنّتی، مدرنیزاسیون و انقلاب اسلامی، در دو سطح تعاملات ...

هدف پژوهش حاضر تجزیه‌وتحلیل رویکرد اقتصادمقاومتی و جایگاه آن در تحقق گفتمان الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت به‌عنوان یک رویکرد بومی است. اهمیت این مسئله ازآنجاست که امروزه به‌واسطه حاکم شدن اصول و آموزه‌های رئالیسم بر نظام و روابط بین‌الملل، قدرت محوری یکی از عناصر کلیدی در تحقق بخشی منافع کشورها به شمار می‌آید. در این میان استفاده از قابلیت‌های اقتصادی به‌عنوان یکی از ابزارهای قدرت از سوی بازیگرا...

در این مقاله سعی شده است که با شناخت گفتمان های موجود در باب تجربه دینی، چگونگی بازنمایی آن‏ها در فیلم های سینمایی ایران، بعد از انقلاب اسلامی تشریح شود. گفتمان های دینی موجود در جامعه ایران، هر یک تعریفی از مفهوم «تجربه دینی» ارائه می کنند. در این مقاله، با استفاده از مطالعه اسنادی، هم مفهوم «تجربه دینی» از دیدگاه گفتمان ها شناسایی شده است و هم با استفاده از «نظریه بازنمایی» و «روش تحلیل گفتما...

این رساله به بررسی ارتباط عوامل سیاسی باتطور گفتمان عقلانیت درمذاهب کلامی می پردازد. منظور ازگفتمان عقلانیت رویکردهای روشی است که متکلمان جهت اثبات عقاید دینی به کار گرفتند. سیر تحولات تاریخ اسلام ویافته های نظری بسیاری ازمحققان، نشان گر ارتباط متقابل تحولات سیاسی، فرهنگی واجتماعی جامعه اسلامی با تحولات معرفتی است. مذاهب کلامی و رویکردهای روشی متکلمان نیز، به عنوان یکی از مظاهر معرفت دینی درقرو...

شرط لازم برای طراحی «الگوی اسلامیایرانی پیشرفت»، شناخت منظومه فکری رهبر معظم انقلاب در این زمینه است. لیکن مطالعات پیشین نتوانسته‌­اند مبتنی بر یک برنامه پژوهشی جامع، چارچوبی برای شناخت این منظومه فکری عرضه نمایند. این مقاله با بررسی روش</spa...

هدف این مقاله مطالعه نحوه بازنمایی گفتمان ایرانی – اسلامی در آگهی های تجاری تلویزیونی در ایران است. در واقع مساله پژوهشی این مقاله آن است که با توجه به تاکید قوانین نظام سیاسی ایران برای گنجاندن ارزش ها و باورهای دینی و نیز نمادها و نشانه های فرهنگ و تمدن ایرانی، نیاز است تا میزان پیروی از این قوانین اندازه گیری شود. این وجه از فعالیت های تلویزیون ایران به لحاظ پژوهشی تا به امروز ناشناخته مانده...