چکیده این مقاله در صدد است در چارچوب نظریۀ گفتمان لاکلا و موف به بررسی گفتمان اصالت داریوش شایگان در دو کتاب «بت های ذهنی وخاطرۀ ازلی» و «آسیا در برابر غرب»(در دوره اول حیات علمی اش) بپردازد. گفتمان های اصالت، درطیفی از مفصل بندی غرب انتقادی تا غرب ستیزی، در دهۀ چهل و پنجاه شمسی در ایران با ساختارشکنی در هژمونی تمدن و تجدد غربی، صورت بندی شدند. بنیانِ گفتمان های اصالت بر تصویری از شکاف ها ...

چکیدهبخش مهمی از ابعاد رسالت انبیاء در برخورد با مخاطب مخالف و تلاش در جهت اقناع و آگاهی بخشی به آنان در قالب شیوه‌های رفتاری و گفتاری در قرآن بازتاب وسیعی یافته است. حضرت ابراهیم از جمله پیامبران الهی بود که با شیوه استدلالی، کنش‌های گفتاری متنوعی برای اشاعه گفتمان توحیدی ـ که به لحاظ صورت و محتوا متفاوت از گفتمان دینی موجود( پرستش عناصر طبیعی و بت پرستی) در منطقه بین النهرین بود ـ و بستر سازی...

تصور رایج دربارة وضعیت پوشش زنان پس از انقلاب اسلامی نزد اغلب منتقدان سیاست‌های حجاب این است که طی سه دهة اخیر، نظام سیاسی صرفاً با تکیه بر سازوکارهای سرکوب به تحمیل پوشش دلخواه خود - پوششی که برگرفته از دستورات مندرج در متون دینی است - مبادرت ورزیده است؛ تصوری که با بدیهی فرض کردن سرکوب زنان در حوزة پوشش، نه‌تنها مکانیسم‌هایی را که در این زمینه عمل کرده از نوع سرکوب قلمداد می‌کند، بلکه بر آن اس...

هدف: هدف مقاله حاضر بررسی و تحلیل علل هژمونیک شدن گفتمان امام(ره) در جنبش دانشجویی است. در این راستا مقاله حاضر در چارچوب نظری، «نظریه گفتمان لاکلا و موفه» به بررسی و تجزیه تحلیل گفتمان­های حاکم بر جنبش دانشجویی می پردازد و نهایتا گفتمان اسلامی امام را مورد تحلیل قرار می داد و علل هژمونیک شدن این گفتمان در بین دانشجویان را مورد تبیین قرار می دهد. روش: روش این تحقیق توصیفی و از نوع تحلیل محتوی و...

کارکرد موثر روش "گفتمان کاوی تاریخی" در حوزه ی مطالعات دینی و به طور خاص در حوزه ی تفسیر قرآن، ما را بر آن داشت تا به تحلیل گزاره های تفسیری سعید بن جبیر در جایگاه یکی از مفسران تاثیرگذار شیعه در کوفه بپردازیم. کاربست این روش، نشان داد روح حاکم بر تفسیر سعید گفتمان های "تاریخی" و "فقهی" است که با مضامین شیعی پیوند خورده، ساخت بیانیِ این گفتمان ها نیز یا پرسمانی و یا غیرتاویلی است؛ اولی ناظر به و...

جنگ تحمیلی عراق و دفاع یکپارچۀ مردم ایران از سرزمین و اعتقاداتشان، از مهم‌ترین رخدادها در تاریخ معاصر ایران است که ابعاد اجتماعی پیچیده و چندوجهی دارد. یکی از بسترهای بازتاب‌دهندۀ روندِ تحول صورت‌بندی‌های گفتمانی این رخداد، متون نمایشی است. در این پژوهش که برپایۀ الگوی تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف انجام‌ گرفته است، شخصیت‌های محوری نمایشنامه‌های وقت وصال (حسین جع...

این مقاله می خواهد بررسی نماید که آیا همگرایی های فرهنگی و دینی در بین کشور های عضو سازمان همکاری اسلامی به انداز ه ای مؤثر بوده است که دست کم در باب گفتمان حقوق بشر بر واگرایی های سیاسی و اقتصادی فایق آمده و این کشور ها بتوانند راهبرد واحدی را در تعامل با نظام بین المللی حقوق بشر اتخاذ نمایند؟ انگاره نویسنده آن است که در دوران تدوین و شکل گیری نظام بین المللی حقوق بشر کشور های اسلامی هیچ گونه ...

در این رساله به مسأله اختلافات در فهم یا تحول در فهم از متون دینی پرداخته ایم. این مسأله را - که بررسی آن در سنت اسلامی بی سابقه نیست - کوشیده ایم تا با تکیه بر مفهوم گفتمان تبیین کنیم. در این رساله، روایت «أفضل الأعمال انتظار الفرج» را به مثاب? نمونه، مورد بررسی قرار داده ایم.

مقاله حاضر در پی تحلیل و بررسی شالوده­های مفهومی و دال­های مفصل­بندی گفتمان بیداری اسلامی از منظر مقام ­معظم­ رهبری است. در این تحقیق، در چارچوب روشی ترکیبی از نظریۀ زبان­شناسی انتقادی نورمن فرکلاف در تحلیل متون و از نظریهۀ گفتمان لاکلاو و موفه در چگونگی فراآیند هژمونیک شدن و تفوق یافتن گفتمان بیداری ­اسلامی بهره برده شده است. تحلیل متون آثار و سخنرانی­های مقام­ معظم ­رهبری نشان داد که در هندسۀ...