تاثیر کود منیزیم، گوگرد و باکتری تیوباسیلوس تیواکسیدانز (thiobacillus thiooxidans) بر عملکرد، اجزای عملکرد و درصد روغن ارقام کلزاbrassica napus l.))

به منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف کود منیزیم، گوگرد و باکتری تیوباسیلوس تیواکسیدانز بر عملکرد، اجزای عملکرد و درصد روغن ارقام کلزا آزمایشی در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال زراعی 87-1386 به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. سه رقم کلزا شامل آر جی اس 3 (متوسط رس)، پی اف یا ساریگل (دیررس) و هایولا 401 (زودرس) به عنوان عامل اصلی و پنج سطح کود گوگرد با و بدون باکتری (0، 150 کیلوگرم، 150 با باکتری، 300 و 300 با باکتری) و دو سطح کود منیزیم (صفر و 20 کیلوگرم) به صورت فاکتوریل به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد عملکرد دانه و اجزای عملکرد به جز تعداد غلاف در بوته به صورت معنی داری تحت تأثیر تیمارهای کودی قرار گرفتند. با توجه به معنی دار شدن اثر متقابل رقم در گوگرد بر عملکرد دانه، بیشترین عملکرد دانه با 24/5 درصد افزایش نسبت به شاهد در رقم پی اف یا ساریگل بدست آمد وقتی که از 150 کیلوگرم گوگرد به همراه باکتری استفاده شد. در صورت مصرف توأم گوگرد و منیزیم، تیمار 300 کیلوگرم گوگرد بدون باکتری + 20 کیلوگرم منیزیم حداکثر میزان عملکرد دانه را به خود اختصاص داد. از بین ارقام کلزا، تنها در رقم آر جی اس 3 مصرف منیزیم موجب بهبود 76/2 درصدی عملکرد دانه نسبت به تیمار شاهد گردید با این وجود حداکثر مقدار این صفت متعلق به رقم پی اف بود. رقم هایولا 401 و تیمار کودی 300 کیلوگرم گوگرد بدون باکتری بالاترین بیوماس را دارا بودند و تیمار 150 کیلوگرم گوگرد به همراه باکتری بدون کاربرد منیزیم مناسبترین تیمار کودی از نظر حصول حداکثر بیوماس بود. در بین اجزای عملکرد بیشترین همبستگی بین بیوماس و عملکرد دانه (**38/0r=) مشاهده شد. از بین ارقام مورد بررسی، رقم پی اف در تیمار 150 کیلوگرم گوگرد به همراه باکتری از نظر دستیابی به حداکثر عملکرد روغن با میانگین 64/794 کیلوگرم در هکتار نسبت به سایر ارقام برتری نشان داد. همچنین این رقم در تیمار 300 کیلوگرم گوگرد بدون باکتری، بیشترین درصد پروتئین را در بین ارقام دارا بود. در صورت مصرف همزمان گوگرد و منیزیم، تیمار 150 کیلوگرم با باکتری و 20 کیلوگرم منیزیم با افزایش 68/17 درصدی نسبت به تیمار شاهد بهترین تیمار از نظر صفت عملکرد روغن بود. کاربرد 300 کیلوگرم گوگرد بدون باکتری + 20 کیلوگرم منیزیم با افزایش 08/20 درصدی نسبت به شاهد بالاترین میزان عملکرد پروتئین را ایجاد نمود. در بین صفات مربوط به روغن و پروتئین دانه، عملکرد پروتئین بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه (**94/0r=) داشت. استفاده از این کود ها بر شاخص-های رشدی نیز تأثیر معنی داری داشت. در بین این شاخص ها، سرعت رشد نسبی بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه در مرحله گلدهی کامل (**42/0r=) دارا بود.