تبیین الگوی عملکرد تحصیلی ریاضی در کشورهای پیشرونده و پسرونده در مطالعات تیمز2007-1995 و تعیین دلالتهای آن برای بهبود عملکرد ریاضی دانش آموزان ایرانی

پژوهش حاضر با هدف تبیین الگوی عملکرد ریاضی دانش آموزان کشورهای پیشرونده و پسرونده در مطالعات تیمز 2007-1995 و تعیین دلالتهای آن برای بهبود عملکرد ریاضی دانش آموزان ایرانی انجام پذیرفت. به این منظور داده های 40655 نفر دانش آموز کشورهای کره جنوبی، انگلستان، آمریکا، لیتوانی(کشورهای پیشرونده) سنگاپور، ژاپن، مجارستان، بلغارستان (کشورهای پسرونده) و ایران که به روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای از جامعه دانش آموزی پایه هشتم کشورهای یاد شده برای آزمون تیمز سال 2007 میلادی انتخاب گردیده بودند و به پرسشهای آزمون عملکرد ریاضی و پرسشنامه دانش آموز پاسخ داده بودند، با استفاده از روش آماری مدل یابی معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. افزون بر آن، نظامهای آموزشی کشور آمریکا به عنوان شاخصی از کشورهای پیشرونده و ژاپن به عنوان شاخصی از کشورهای پسرونده به روش مطالعه موردی و با بهره گیری از چارچوب فرهنگی پاملا بلوتین و دیگران(2000) مورد بررسی کیفی قرار گرفت. یافته های بخش کمی نشان داد که عملکرد ریاضی دانش آموزان گروه کشورهای پیشرونده، گروه کشورهای پسرونده و گروه کشورهای پیشرونده در مقایسه با کشورهای پسرونده از الگوی یکسانی پیروی نمی کند؛ اگرچه شباهتهایی وجود دارد. یافته های بخش کیفی پژوهش نشان داد در کشور ژاپن ایجاد نظام آموزش اجباری، تصویب قانون اساسی آموزش و پرورش، ایجاد«مدرسه های بالاتر از متوسطه»، ایجاد برنامه درسی تلفیقی و دروس انتخابی وکاهش ساعت و محتوای آموزش ،ارتقاء قانون اساسی آموزش و پرورش ،تاکید بیشتر مدارس ابتدایی و مدرسه های مقدماتی بر ریاضیات و به دنبال آن افزایش محتوا و زمان کلاس ریاضیات؛ از موارد اثر گذار بر عملکرد ریاضی دانش آموزان بوده است. در کشور آمریکا نیز جنبش«بازگشت به پایه ها»،«قانون دفاع ملی»،«جنبش انسانی کننده» برنامه درسی ، بازگشت دوباره نهضت« بازگشت به پایه ها» ،گزارش « ملتی در خطر» ،گزارش «آمریکای2000»، قانون «هیچ کودکی عقب نماند» ، « قانون آمریکا رقابت می کند»،« برنامه مشارکت ریاضیات و علوم» و«برنامه بالارونده ریاضیات- علوم» از اهم مواردی هستند که بر عملکرد ریاضی دانش آموزان اثر گذاشته اند. دلالتهای دو بخش کمی و کیفی پژوهش برای نظام برنامه درسی و آموزش ریاضی در ایران آن بود که متغیرهای مفهوم خود، ارزشها و باورها، منابع آموزشی خانه، تحصیلات والدین، فرایند آموزش و درگیری تحصیلی؛ همچنین حرکت محتاطانه و تدریجی به سوی کاهش تمرکز و توجه به ظرفیت سازی و آمادگی عوامل اجرایی در این حرکت-نظیر معلمان و مدیران- تدوین استانداردهای آموزش ریاضی و پیگیری نحوه تحقق این استانداردها از موارد اثر گذار بر عملکرد ریاضی دانش آموزان است که می تواند مورد توجه سیاستگذاران آموزشی کشور ایران در راستای بهبود بخشی به نظام برنامه درسی و آموزش ریاضی قرار گیرد.