بررسی تحلیلی تربیت اجتماعی از دیدگاه مکتب عمل گرایی و جایگاه آن در برنامه درسی دوره ابتدایی آموزش و پرورش ایران

هدف از این پژوهش، بررسی تربیت اجتماعی مکتب عمل گرایی و تعیین جایگاه آن در برنامه درسی دوره ابتدایی است. بدین منظور با استفاده از روش های تحلیلی - اسنادی تمامی منابع در دسترس مورد بررسی قرار گرفت. به نظر عمل گراها، آموزش و پرورش یک عمل اجتماعی است. زیرا دانستن و انجام دادن به هم دیگر بستگی دارند. دیویی جریان اجتماعی شدن را امری مستمر و مداوم دانسته و عقیده داردکه پایان ناپذیر است؛ زیرا افراد دائماً در حال یادگیری بوده و تجارب آنان تغییر می کند و می توانند نسبت به گذشته متحول گردند. یادگیری ضمن زندگی انجام می گیرد و آموزش و پرورش شامل مجموع تجاربی است که شخص در نتیجه تماس با محیط اجتماعی و طبیعی کسب می کند. با توجه به مبانی نظری تربیت اجتماعی مکتب عمل گرایی، مفاهیم کلیدی و مولفه های آن ها استخراج گردید. سپس محتوای کتاب های درسی علوم اجتماعی دوره ابتدایی با توجه به این چارچوب تحلیل شدند. بر این اساس، از نظر عمل گرایی تربیت اجتماعی به معنای ایجاد صفات و مهارت هایی در افراد است که به مدد آن ها بتوانند در جامعه دموکراتیک به سر برند. نتایج حاصل از این تحلیل نشان می دهد که به مفاهیم، مسئولیت پذیری و همکاری و مشارکت گروهی بیشتر از حد انتظار، به تفاهم میان گروه ها در حد انتظار و به حل مسئله و احترام کمتر از حد انتظار توجه شده است. در درون هر مفهوم نیز مولفه های متعدد به صورت متعادل مورد توجه قرار نگرفته و به برخی بیشتر و به برخی کمتر از حد انتظار توجه شده است.