بررسی و توصیف واژه‏بست در گویش لری دره‏شهر

در این تحقیق به بررسی واژه‏بست در گویش لری دره‏شهر و توصیف ویژگی‏های آن پرداخته شد. جایگاه واژه‏بست مربوط به حوزه مطالعات صرفی، و خود صرف در سطح زبانشناسی خرد قرار دارد.هدف از انجام این تحقیق توصیف گویش لری به عنوان یکی از گونه‏های زنده زبان ایرانی می‏باشد که نشان دهنده بخشی از توانش مردم این مرز و بوم است. روش تحقیق میدانی است. جامعه آماری کلیه گویشوران گویش لری دره‏شهر است که از بین گویشوران سنین 50 تا 70 سال 15 درصد به صورت تصادفی به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است‏. گفته‏های این گویشوران توسط ضبط صوت ضبط، و بر روی کاغذ پیاده شده‏اند. در گویش لری دره‏شهر، واژه‏بست‏ها شامل دو نوع ساده و ویژه هستند. واژه‏بست‏های ساده صورت کوتاه شده حروف اضافه، حروف ربط و افعال هستند که شامل:/e ، m?،â،yâ، â/ می‏باشند که بعضی از آنها به صورت پی‏بست و بعضی دیگر به صورت پیش‏بست به پایه متصل می‏شوند و از این نظر با واه‏بست‏های زبان فارسی تفاوت دارند چون آنها همگی به صورت پی‏بست قرار دارند، حوزه اتصال واژه‏بست‏های ساده در گویش لری دره‏شهر جمله است که بیشتر به اسم و ضمیر در جمله متصل می‏شوند. واژه‏بست‏های ویژه در گویش لری دره‏شهر همان ضمایر متصل شخصی هستند شامل " ِ­ م، ِ­ت، ِ- ش،مو، تو،شو" است و درچهار جایگاه فاعلی،مفعول مستقیم،مفعول غیر‏مستقیم و ملکی قرار می‏گیرند. همه آنها از نوع پی‏بست هستند و به سمت چپ پایه خود متصل می‏شوند. حوزه عملکرد ضمایر مفعول مستقیم وضمایر فاعلی و ضمایر ملکی عبارتهای اسمی و فعلی است و حوزه عملکرد ضمایر مفعول غیر‏مستقیم عبارتهای حرف‏اضافه است. در گویش لری دره‏شهر بسامد وقوع واژه‏بست‏های ویژه بیشتر از نوع ساده است (نوع ویژه شامل 70 درصد و نوع ساده 20 درصد). واژه‏بست‏ها در این گویش می‏توانند برای هم پایه باشند، و بعضی از ویژگی‏های آنها شبیه وندها و بعضی دیگر همانند کلمات است.