برآورد ضریب همخونی براساس اطلاعات شجره ای و نشانگرهای ریزماهواره ای و تاثیر آن بر صفات اقتصادی در گوسفند کردی شیروان

در این پژوهش، میزان همخونی 7170 رأس بره حاصل از 177 قوچ و 2182 میش که در طی سال های 1388- 1368 از گله گوسفند کردی ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد شیروان جمع آوری شده بود، مورد بررسی قرار گرفت. ضریب همخونی افراد بر اساس الگوریتم میووسین و لو (1992) محاسبه گردید. میانگین ضریب همخونی بر اساس سال پایه 1368، 668/0 درصد برآورد شد. از کل شجره تحت مطالعه 26/23 درصد حیوانات، همخون بودند و میانگین ضریب همخونی آن ها 87/2 درصد بود. تعداد کل حیوانات نر و ماده در شجره مورد بررسی به ترتیب 3332 و 3838 رأس بود که میانگین ضریب همخونی آن ها به ترتیب 693/0 و 646/0 درصد بود. از 1668 رأس حیوان همخون، 823 رأس نر و 845 رأس ماده بودند و میانگین ضریب همخونی آن ها به ترتیب 81/2 و 93/2 درصد بود. در شجره حاضر، 92/84 درصد بره ها یک قلو و 08/15 درصد دوقلو بودند و میانگین ضریب همخونی آن ها در کل جمعیت به ترتیب 620/0 و 936/0 درصد بود و در جمعیت همخون حیوانات یک قلو و دوقلو به ترتیب 1332 و 336 رأس و میانگین ضریب همخونی آن ها به ترتیب 83/2 و 01/3 درصد بود. برآورد ضریب همخونی در جمعیت گوسفند کردی با استفاده از 6 جایگاه ریزماهواره ای(bm8125، bms2361، bm6526، bm6438، bms1004 و bm6444) و 100 نمونه خون انجام گرفت. ضریب همخونی بر اساس شاخص رایت (fis) در جمعیت گوسفندان کردی ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد شیروان، از 1859/0- برای جایگاه bm6526 تا 3329/0 در جایگاه bm6438 متغیر بود. در جایگاه های bm6438 و bm6444 مقدار شاخص fis، مثبت بود و به ترتیب 3329/0 و 2287/0 برآورد شد و برای سایر جایگاه ها منفی بود. میانگین ضریب همخونی بر اساس داده های مولکولی، 2617/0 بدست آمد. اثر همخونی بر صفات مورد مطالعه با مدل حیوانی و روش حداکثر درستنمایی محدود شده که در آن ضریب همخونی حیوان به عنوان متغیر کمکی درنظر گرفته شده بود، بررسی شد. صفات وزن های تولد، شیرگیری، شش ماهگی، نه ماهگی، یک سالگی تولید پشم سالیانه (در اولین پشم چینی) و تعداد بره ها در هر زایش میش (اولین زایش) به ازای افزایش یک درصد همخونی به ترتیب1/13-، 5/79، 3/1، 3/65-، 1/92- و 3/8 گرم و 023/0- رأس تغییر نمودند. بطور کلی علی رغم پایین بودن میانگین ضریب همخونی در کل گله، وجود تعداد اندکی حیوان با ضریب همخونی بالا، مستلزم این است که در جفت گیری حیوانات دقت بیشتری صورت گیرد و آمیزش کنترل شده در گله با توجه به میزان ضریب همخونی افراد صورت گیرد تا از افزایش ضریب همخونی در گله جلوگیری شود و همخونی در سطح حداقل باقی بماند.