استخراج و بررسی واژگان پایه در کودکان کم توان ذهنی هشت تا ده ساله تربیت پذیر

کاربرد همگانی و روزمره زبان باعث شده است که پدیده ای ساده به نظر بیاید، در حالیکه تحقیق و بررسی های انجام شده روشن می سازد که زبان نظامی بسیار پیچیده و انتزاعی است که معانی را با اصوات مرتبط می سازد. هر گویش ور به کمک مهارت های زبانی و فرهنگ لغت سازمان دهی شده ای که در ذهن دارد می تواند ساختارهای زبانی پیچیده ای بسازد و مفاهیم را به کمک آنها انتقال دهد. چگونگی فراگیری این مهارت های زبانی توسط کودک انسان همواره یکی از جذاب ترین زمینه های تحقیقاتی برای زبان شناسان بوده است. اما مشکل اصلی در این زمینه این است که مهارت های زبانی دانشی ناخودآگاه و غیر قابل توصیف هستند که کودک انسان آنها را بدون آموزش فرا می گیرد و لذا بررسی آنها در کودک انسان عملاً امکان پذیر نیست. از سوی دیگر، واژگان موجود در فرهنگ لغات ذهنی کودک که تجلی این دانش ناخودآگاه هستند قابل مشاهده و توصیف می-باشند و به همین دلیل بسیاری از محققیق به بررسی نحوه شکل گیری واژگان در ذهن کودک انسان پرداخته اند. در این میان کودکان کم توان ذهنی که روند رشد و فراگیری آنها کندتر است گزینه های مناسب تری برای این مطالعات هستند و لذا تا کنون مطالعات زبانی گسترده ای بر روی کودک کم توان ذهنی انجام شده است. در این رساله پس از شناسایی و انتخاب 16 کودک 8 تا 10 ساله کم توان ذهنیِ تربیت پذیر، واژگان پایه (که در واقع مهم-ترین و پرکاربردترین بخش از فرهنگ لغات ذهنی هر گویش ور است) استخراج و بررسی شده اند. استخراج این واژگان بر اساس آزمون هنجار شده ادراکی و به وسیله کارت های کمک آموزشی دیدآموز در قالب 4080 واژه-آزمون انجام شده است. در هر واژه-آزمون با نشان دادن یک کارت مصور به کودک از وی خواسته شده است تا تصویر نشان داده شده را شناسایی کند و در نهایت پاسخ درست-غلط برای وی ثبت شده است. بر اساس آزمون هنجار شده ادراکی، کارت های دیدآموز به گونه ای انتخاب شدند که واژگان، 14 گروه اعضای بدن انسان، پوشاک، افعال، اماکن و مناظر، مفاهیم، سبزیجات، وسایل، مشاغل، وسایل حمل و نقل، خوراکی ها، رنگ ها، اشکال، میوه ها، حیوانات و جانوران را شامل می شوند. پس از استخراج نتایج از کودکان کم توان ذهنی تربیت پذیر، سه دسته تحلیل آماری انجام شده است: 1) تحلیل های آماری مبتنی بر پارامترهای حداقل، حداکثر، دامنه و فراوانی که در واقع نتایج آزمون را به صورت مختصر و مفید بیان می کند. 2) تحلیل های مبتنی بر پارامترهای میانگین و انحراف معیار که به کمک آنها به فرضیه های تحقیق پاسخ داده شد ه است. فرضیه های تحقیق عبارتند از واژگانی که اکثر کودکان به آنها پاسخ درست داده اند، رابطه جنسیت و میزان پاسخ های درست و اثر انتزاعی بودن واژه بر میزان پاسخگویی کودکان. 3) تحلیل های مبتنی بر آزمون t دانش آموز که به کمک آن می توان نتایج حاصل شده را با دقت بیش از 95 درصد به جامعه کودکان کم توان ذهنی تعمیم داد. بر اساس نتایج به دست آمده از تحلیل سوم می توان گفت که واژگان گروه های افعال، اماکن و مناظر، سبزیجات، وسایل، خوراکی ها، میوه ها، حیوانات و جانوران با دقت 95 درصد در تمامی کودکان کم توان ذهنی که در شرایط مشابهی هستند پایه می باشند. میزان پاسخ گویی به واژگان انتزاعی نسبت به واژگان غیرانتزاعی به طرز محسوسی پایین تر است. مهارت های واژگانی کودکان کم توان ذهنی با جنسیت آنان مرتبط است بدین معنی که پسران تواناتر هستند.