تأثیر عناصر اقلیمی بر افزایش بازده باغات مرکبات در شهرستان جهرم با تأکید بر محصول پرتقال

در این پایان نامه که باروش گرد آوری آمارواطلاعات دراز مدت از اداره هواشناسی جهرم وایستگاه تحقیقات جهاد کشاورزی واداره آب شهرستان جهرم واداره جهاد کشاورزی جهرم ، از طریق منابع کتابخانه ای و تحلیل داده های آماری و کسب اطلاعات از طریق مشاهدات عینی و مطالعات صحرایی انجام گرفته به معرفی موقعیت جغرافیایی و اوضاع طبیعی منطقه از قبیل آب وهوا وخاک و پوشش گیاهی ، ... پرداخته شده است علاوه برآن کشاورزی شهرستان جهرم با تأکید بر محصول پرتقال مورد مطالعه و در این خصوص درخت پرتقال معرفی ومشخصات ارقام مختلف و همچنین شرایط فنولوژی واقلیمی لازم برای احداث باغ پرتقال از قبیل دما،بارندگی،رطوبت نسبی،باد، ساعت آفتابی، عوارض زمین ، شرایط خاک ، ارتفاع زمین ، میزان احتیاج به آب و آفات و بیماری های مربوطه مورد بررسی قرار گرفته اند و نهایتاً نقش عناصر اقلیمی در عملکرد پرتقال در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته است. نگارنده پس از مطالعه و بررسی موارد ذکر شده به این نتیجه رسیده که تولید و عملکرد مناسب پرتقال بستگی به شرایط طبیعی و تأمین نیازهای آب و هوایی از جمله دما، رطوبت و دیگر شرایط اقلیمی دارد که تأثیر درجه حرارت و آبیاری در میزان تولید پرتقال بیشتر به چشم می خورد.سرمازدگی بدلیل رسیدن درجه حرارت به زیر صفردر ماههای سردسال خسارات زیادی به میوه ودرخت پرتقال وارد می کند . درخت پرتقال در دو مرحله فنولوژی نسبت به سرما حساس می باشد. گل دهی در بهار ورسیدن میوه در زمستان که در مرحله گل دهی سرمازدگی باعث ریزش گلها وعدم باروری ونهایتا کاهش عملکردمی شودودرمرحله رسیدن میوه نیز باعث کاهش بازده می شود. از منظر اقلیمی پرورش مرکبات در شهرستان جهرم مساعداست اما مناسب نیست به دلیل سرمازدگی وکاهش سفره آب زیرزمینی و تبخیر زیاد آب که در این منطقه وجود دارد و توصیه به استفاده از پایه های مقاوم به سرما و پیوندکهای قوی و سالم واستفاده ازآبیاری قطره ای می شود. هدف از این پژوهش نیز بررسی نیازها و عناصر اقلیمی موثر بردرخت پرتقال می باشد.اما در مورد تأثیر بارش باید گفت گرچه بارندگی به عنوان یک عنصر اقلیمی دارای اهمیت زیادی است اما به طور مستقیم تأثیر چندانی در میزان تولید و کیفیت پرتقال شهرستان جهرم مورد مطالعه ندارد زیرا باغهای این منطقه به طریق آبی کشت می شوند و آب مورد نیاز از طریق آبهای زیرزمینی یا همان چاههای عمیق تأمین می شود و به رابطه منطقی و مستقیمی بین میزان بارش سالانه وعملکرد تولید پرتقال نمی توان دست یافت . بنابراین پیشنهاد می شود قبل از احداث باغ ، شرایط و عوامل طبیعی مورد بررسی دقیق قرار گرفته و با توجه به تواناییهای مساعد محیطی منطقه مورد مطالعه بویژه شرایط اقلیمی برنامه ریزی های اصولی ومنطقی به لحاظ استفاده از آبهای زیرزمینی صورت پذیرد تا از کاهش روز افزون منابع آبی محدود زیر زمینی جلوگیری شود وهم چنین با آموزش کشاورزان و ترویج شیوه های نوین آبیاری در باغهایی که احداث می شوند از هدر رفتن این منابع تا حدود زیادی کاسته شود و با ترویج اهمیت ودر اختیار قرار دادن پیش بینی های هواشناسی و اقلیمی به باغداران ، آنها را از زمان بارش، زمان سرمازدگی و ... مطلع کنیم . واژگان کلیدی: مرکبات ـ پرتقال ـ شهرستان جهرم ـ عناصر اقلیمی ـ عملکرد