بررسی رابطه میان خود کارآمدی اجتماعی ادراکی زبان آموزان ایرانی و اضطراب کلاس زبان خارجی آن ها

در حیطه آموزش و یادگیری زبان خارجی، متغیرهای روانی-اجتماعی از اهمیت فراوانی برخوردار هستند. این متغیرها می توانند به طور قابل توجهی عملکرد و میزان موفقیت فراگیرندگان را -خصوصا زمانی که آن ها در میان گروهی از فراگیرندگان آموزش می بینند- تحت تاثیر قرار دهند. یکی از موثرترین زمینه های روانی-اجتماعی در امر آموزش زبان، خودکارآمدی اجتماعی ادراکی است؛ "اعتماد به نفس یک شخص نسبت به توانایی خود برای شرکت در فعالیت های اجتماعی تعاملی که برای آغاز و تداوم روابط بین فردی ضروری است" (اسمیت و بتز، 2000). این تحقیق برای مطالعه رابطه میان خودکارآمدی اجتماعی ادراکی دانشجویان زبان انگلیسی و اضطراب کلاس زبان خارجی آن ها انجام شده است. داده های مورد نیاز با استفاده از نسخه اصلی دو پرسشنامه استاندارد گردآوری شده است: مقیاس 25 سوالی خودکارآمدی اجتماعی ادراکی (اسمیت و بتز، 2000( با پایایی 95. و زیرشاخه های "دوست یابی"، "تداوم روابط عاشقانه"، "مصمم بودن اجتماعی"، "عملکرد در شرایط اجتماعی"، "گروه ها یا دسته ها"، و "دادن کمک یا درخواست کمک"، و مقیاس 33 سوالی اضطراب کلاس زبان خارجی (هرویتز و دیگران، 1986) با پایایی 83. و زیرشاخه های "هراس از ارتباط"، "اضطراب امتحان" و "ترس از ارزیابی منفی شدن (توسط دیگران)". شرکت کنندگان در این تحقیق از گروه های مختلف و شامل "ورودی های جدید"، "سال اولی ها/سال دومی ها"، "سال سومی ها" و "سال آخری ها" در دانشگاه سمنان در ایران بودند. از مجموع 178 نفر شرکت کننده در تحقیق، 151 جفت پرسشنامه تطبیق داده شده (از 127 دانشجوی کارشناسی زبان و ادبیات انگلیسی و 24 دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش زبان انگلیسی) بر اساس تکمیل اطلاعات شناسایی درخواستی و پاسخ به سوالات پرسشنامه ها جمع آوری شد. پس از دریافت اطلاعات خام، برای تبدیل اطلاعات به حالت عددی قابل تفسیر از نرم افزار spss (نسخه 16) استفاده شد. برای تعیین رابطه میان خودکارآمدی اجتماعی ادراکی و اضطراب کلاس زبان خارجی، آنالیز همبستگی مورد استفاده قرار گرفت. از آزمون همبستگی پیرسون (pearson product-moment correlation) استفاده شد و ضریب همبستگی -0.164 (p < .05) r =به دست آمد. این نتیجه نشان داد خودکارآمدی اجتماعی ادراکی شرکت کنندگان، رابطه معکوسی با اضطراب کلاس زبان خارجی آن ها دارد. علاوه بر آن، محاسبات دیگری در مورد نوع و میزان تاثیر متغیرهای آماری (demographic) پژوهش (سن، جنس، مقطع تحصیلی، و سال ورود به دانشگاه) بر خود کارآمدی اجتماعی ادراکی و اضطراب کلاس زبان خارجی دانشجویان انجام شد. در مجموع، در میان شرکت کنندگان مذکر رابطه معکوسی میان دو متغیر اصلی مشاهده گردید. همچنین این رابطه منفی در مورد دانشجویان کارشناسی نسبت به دانشجویان کارشناسی ارشد قوی تر بود که البته از لحاظ آماری معنی دار شناخته نشد. به علاوه، دانشجویان سال آخر کارشناسی بالاترین میزان رابطه منفی (r = -.367) را در میان دانشجویان سال های مختلف نشان دادند. طبق نتایج تحلیل واریانس یک طرفه (one-way anova) انجام شده، رابطه معناداری میان سن، جنس، مقطع تحصیلی، و سال ورود به دانشگاه شرکت کنندگان با خودکارآمدی اجتماعی ادراکی یا اضطراب کلاس زبان خارجی آن ها مشاهد نشد. بر اساس نتایج این تحقیق، به نظر می رسد میزان خودکارآمدی اجتماعی ادراکی (باور به عملکرد مطلوب خود در شرایط اجتماعی) نقش مهمی در شدت اضطراب کلاس زبان خارجی فراگیرندگان و نقش محوری ای در یادگیری باکیفیت و کارآمد آنان داشته باشد.