اثر تلقیح قارچ مایکوریزا و کود فسفره بر عملکرد، اجزای عملکرد و جذب فسفر در گندم (triticum aestivum )

به منظور ارزیابی عکس‏العمل ژنوتیپ‏های گندم به تلقیح با قارچ مایکوریزا و کود فسفر، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه آموزشی و پژوهشی دانشگاه گنبد در سال 1389-1390 اجرا شد. عامل تلقیح مایکوریزایی در دو سطح و شامل تلقیح با قارچ مایکوریزا به نام glomus intraradiceو بدون تلقیح، عامل ژنوتیپ در 2 سطح و شامل رقم کوهدشت و لاین 17 و عامل فسفر در 4 سطح و شامل مصرف 0، 25، 50 و 75 کیلوگرم در هکتار فسفر خالص بود. نتایج نشان داد که اثر ژنوتیپ بر ارتفاع، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، تعداد دانه در سنبلچه، وزن خشک در هکتار، شاخص برداشت، عملکرد دانه، عمکرد پروتئین و عملکرد فسفر در سطح یک درصد و بر تعداد سنبلچه در سنبله، طول سنبله و وزن 1000 دانه در سطح پنج درصد معنی دار بود. اثر تلقیح با قارچ مایکوریزا بر صفات تعداد سنبله در متر مربع، شاخص برداشت، عملکرد دانه، درصد پروتئین، درصد فسفر و عملکرد پروتئین در سطح یک درصد و بر ارتفاع بوته و تعداد دانه در سنبله در سطح یک درصد معنی دار بود. اثر فسفر بر صفات بر ارتفاع بوته، تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، شاخص برداشت، عملکرد دانه، درصد پروتئین، درصد فسفر، عملکرد پروتئین و عملکرد فسفر در سطح یک درصد و بر طول سنبله و وزن 1000 دانه در سطح پنج درصد معنی دار بود. اثر متقابل در مورد هیچ یک از صفات معنی دار نشد. در کلیه صفات مورد بررسی گندم کوهدشت بر گندم لاین 17 برتری داشت. تلقیح با قارچ مایکوریزا عملکرد دانه را افزایش داد. حداکثر عملکرد دانه با مصرف 75 و 50 کیلوگرم فسفر خالص به ترتیب با 5960 و 5728 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. حداکثر وزن هزار دانه به تیمار مصرف 75 کیلوگرم در هکتار با 47/38 گرم تعلق داشت. با افزایش مصرف کود فسفر، درصد پروتئین و درصد فسفر دانه افزایش یافت.