تحلیل سینوپتیک امواج سرما و گرما در ایستگاهای منتخب جنوب غرب ایران

چکیده تحقیق حاضر سعی در مطالعه ی امواج گرما و سرمای رخ داده در جنوب غرب ایران را دارد براین اساس آمار چهار ایستگاه سینوپتیک آدلات، امام قیس، علی آباد و فیروزآباد طی دوره آماری 1986 تا 2006 به صورت روزانه گردآوری و سپس با تحلیل و بررسی داده های ایستگاه هواشناسی، امواج (سرد و گرم) فراگیر شناسایی شدند تمام داده های کوچکتر از صدک 5 که به صورت همزمان حداقل در 3 ایستگاه با تداوم حداقل 5 روز ثبت شده بود به عنوان موج سرد فراگیر انتخاب و همچنین تمام داده های بزرگتر از صدک 95 که به صورت همزمان حداقل در 3 ایستگاه با تداوم حداقل 5 روز ثبت شده بودند نیز به عنوان موج گرم فراگیر شناسایی شدند. در نهایت تمام روزهای رخداد امواج سرد و گرم در منطقه ی مورد مطالعه طی دوره ی زمانی استخراج شدند در و دو نمونه امواج سرد و گرم که طی دوره ی مورد مطالعه دارای بیشترین و کمترین تداوم بودند انتخاب شدند. جهت تحلیل ویژگیهای سینوپتیکی بوجود آورنده ی این امواج از داده های ارتفاع ژئوپتانسیل و مولفه ی مداری و نصف النهاری باد در تراز 850 و 500 میلی باری همچنین درجه حرارت و فشار متوسط تراز دریا استفاده شده است. با بررسی نقشه های سینوپتیک سطح زمین و سطوح فوقانی جو، دلایل ایجاد امواج گرمایی و سرمایی در منطقه مورد مطالعه شناسایی شد و مشخص شد که امواج گرمایی در سطح زمین متأثر از کم فشار گنگ- خلیج فارس و در تراز 500 میلی باری ناشی از پرفشار آزور-واچرخند بسته شده بر روی ایران می باشند همچنین علت ایجاد موج سرمایی در تراز دریا، پرفشار سیبری، پرفشار سیبری – پرفشار اروپایی، پرفشار سیبری- کم فشار دینامیکی با منشا سودانی در جنوب و جنوب غرب ایران (جبهه زایی سرد) و نوسانات ورتکس قطبی در تراز دریا به همراه کم فشار ایسلند است در تراز 500 میلی باری نیز سردچال های قطبی بر روی دریای سیاه، ورتکس قطبی، پرفشار یا واچرخند مهاجر اروپایی و فرود شرق مدیترانه گاهی اوقات با سردچال درون آن مسبب امواج سرمایی در منطقه مورد مطالعه می باشند. کلید واژه : موج گرم، موج سرد، جنوب غرب ایران، سینوپتیک، صدک، مخاطرات طبیعی