تاثیر چرخه قدرت در سیستم های پیچیده و آشوب بر مدل دیپلماسی منطقه ای (مطالعه موردی : دیپلماسی منطقه ای در خاورمیانه)

از مهم ترین جدال های پاردایمی که از2001به این سو عرصه روابط بین الملل و مطالعات منطقه ای را تحت تاثیر قرار داده است، جدال بین پاردایم های خطی و غیرخطی است که از یک سو منجر به شکل گیری سیستم-های نوین پیچیده و آشوب با اصول کاربردی و منطقی خاص شده است و از دیگر سو نظم منطقه ای را به عنوان تابعی از نظم سیستمی تحت تاثیر قرار داده و بازتعریف منطقه در قالب شبکه های منطقه ای با شاخه های نظمی نوین را ضروری ساخته است. .شکل گیری این سیستم ها همچنین منجر به تغییر در بنیان های نظری بسیاری از نظریه های بنیادی روابط بین الملل از جمله نظریه چرخه قدرت گردیده است. از دیگر سو دیپلماسی نیز به عنوان بخشی از سیستم های کنترلی و مدیریت نظم تحت تاثیر چرخه قدرت و الگوهای نظم می باشد، بنابراین تغییرو تحول در مبانی چرخه قدرت در این سیستم ها و تاثیر آن بر دیپلماسی، بازنگری در مدل دیپلماسی به خصوص در سطح منطقه ای را ضروری ساخته است. بر این اساس پژوهش حاضر در راستای پاسخ به این پرسش که چرخه قدرت در سیستم های پیچیده و آشوب چه تاثیری بر مدل دیپلماسی منطقه ای در خاورمیانه وکشورهایی از جمله ج.ا.ایران بر جای می گذارد،در گام اول به بررسی جایگاه چرخه قدرت و عناصر تشکیل دهنده آن می پردازد،در گام دوم با بهره گیری از اصول سیستم های پیچده و آشوب به گونه شناسی چرخه قدرت پرداخته و در گام سوم پیوند بین چرخه قدرت در سیستم های پیچیده و مدلهای دیپلماسی را مورد بررسی قرار داده و در نهایت با طی مراحل مذکور این نتیجه حاصل شده است که اصول منطقی سیستم های پیچیده و آشوب چرخه قدرت را از شکل کلاسیک و سنتی خود که مبتنی بر قدرت سخت بود خارج نموده است و منجر به شاخه ای شدن چرخه قدرت در قالب چرخه قدرت سخت، نرم و هوشمند شده است و این امرمنجر به تغییر در وضعیت راهبردی دیپلماسی گردیده است در این راستا منطقه خاورمیانه از شکل سنتی خود خارج شده است و شبکه منطقه ای نوینی با شاخه های نظمی جدید جایگزین آن گردیده است و دیپلماسی کشورهایی چون جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان یکی از واحدهای تاثیرگذار منطقه ای به شدت تحت تاثیر پیچیدگی و چرخه قدرت در چنین سیستمی گردیده است. بنابراین طراحی الگوی دیپلماسی نوینی تحت عنوان دیپلماسی هوشمند شبکه ای نظم ساز برای چنین قدرتهایی از جمله ضرورت های موجود در سیاست بین المللی منطقه ای است و مهم ترین راهبردهای دیپلماسی هوشمند شبکه ای نظم ساز ج.ا.ایران کاربست دستورکار دیپلماسی مبتنی بر برنامه سازی خواهد بود که در شاخه های نظمی تعارض محور و نامطلوب،برنامه سازی جهت مدیریت تعارضات در قالب الگوهای دیپلماسی فردگرایانه خواهد بود و در شاخه های نظمی مطلوب و جذاب،برنامه سازی در قالب ایجاد تعمیق ساختاری و پیوندهای هم افزا کننده بیرونی در قالب الگوی دیپلماسی همکاری جویانه و ادغام شبکه ای خواهد بود. واژگان کلیدی: سیستم های پیچیده و آشوب،شاخه ای شدن چرخه قدرت،چرخه قدرت سخت،نرم و هوشمند، شبکه منطقه ای، دیپلماسی هوشمند شبکه ای نظم ساز،خاورمیانه، جمهوری اسلامی ایران .