سبب شناسی عدم مشارکت مردمی در تشکیل تعاونی آببران در بهربرداری بهینه از شبکه آبیاری سد مخزنی کزنار

چکیده هدف کلی این پژوهش سبب شناسی عدم مشارکت مردمی در تشکیل تعاونی آب بران در بهره برداری بهینه از شبکه آبیاری سد مخزنی کزنار می باشد. تحقیق از نظر پارادیمی ترکیبی از نوع پژوهش کمی و کیفی (غالب کمی و کمتر غالب به شیوه کیفی) می باشد. جامعه آماری در این پژوهش در بخش کمی شامل کلیه بهره برداران حوزه سد کزنار و در بخش کیفی کارشناسان جهاد کشاورزی،کارشناسان شرکت آب منطقه ای و افراد مطلع کلیدی محلی می‏باشد. در بخش کمی از نمونه گیری تصادفی ساده و در بخش کیفی از نمونه گیری هدفمند به شیوه‏ای زنجیره‏ای استفاده شد. در روش میدانی با استفاده از پرسشنامه ،تکنیک مصاحبه و بحث گروه متمرکز اطلاعات مورد نیاز جمع آوری شد.روایی و پایایی پرسشنامه نیز مورد تایید قرار گرفت و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارspss استفاده گردید. طبق نتایج پژوهش موانع اقتصادی به عنوان مهمترین علل عدم مشارکت در جامعه مورد پژوهش شناخته شد. براساس نتایج تحلیل عاملی، موانع فردی –روانشناختی به سه عامل ، موانع اداری-سیاستی به پنج عامل و موانع فنی نیز به چهار عامل تقسیم شدند. همچنین مشخص شد که بیش از نیمی از افراد در حد متوسط از خود تمایل برای مشارکت در تشکیل تعاونی آب بران نشان دادند و نگرش اکثر افراد نسبت به تعاونی آب بران در حد متوسط می باشد. نتایج آزمون هم بستگی نیز نشان داد که بین متغیرهای سن، سابقه، درآمد، تحصیلات، میزان اراضی کل و میزان اراضی آبی با تمایل به مشارکت در تشکیل تعاونی آب بران و بین متغیرهای سن،سابقه،درآمد،تحصیلات،میزان اراضی دیم و میزان اراضی آبی با نگرش پیرامون تعاونی آب بران رابطه معنی وجود دارد. نتایج بخش کیفی نیز نشان داد که مهمترین موانع موثر در عدم مشارکت مردم شامل، موانع اقتصادی از قبیل پایین بودن درآمد کشاوزان، نرخ بالای آب مصرفی و..... ،موانع فرهنگی-اجتماعی مانند برداشت آب توسط شخصی غیر از اهالی روستا و....، موانع فنی-زیرساختی از جمله مشکلات فنی شبکه و همچنین موانع اداری مانند عدم هماهنگی و تصمیم‏گیری بدون نظرخواهی از روستاییان قبل و حین اجرای طرح می باشند. از این رو بر اساس نتایج حاصله پیشنهادهایی از جمله ترویج فرهنگ پرداخت هزینه آب مصرفی، بالا بردن نگرش و آگاهی بهره‏برداران در خصوص مدیریت بهینه آب، سیاست‏هایی جهت جلوگیری از افزایش سالانه نرخ آب بها، برگزاری کلاسهای آموزشی-ترویجی و... ارائه می گردد.