بررسی و تعیین معیارهای اکتشافی اندیس های زون خور-جندق و کاربرد آن در پتانسیل یابی کانی سازی مشابه در محیط gis

منطقه مورد مطالعه در ناحیه ایران مرکزی و در شرق استان اصفهان در زون متالوژنی خور- جندق واقع شده است. این زون دارای اندیس های شناخته شده فلزی مس، آهن، سرب، چند فلزی و همچنین غیر فلزی تالک، میکا و سنگ های قیمتی میباشد. با مطالعه اندیس های مذکور و ویژگی های کلی زون متالوژنی و زمین شناسی منطقه مدل مفهومی کانی سازی های مختلف مورد بررسی قرار گرفت. لذا هدف اصلی این تحقیق، تلفیق داده های مختلف اکتشافی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) به منظور شناسایی مناطق پر پتانسیل معدنی در بخشی از زون متالوژنی خور- جندق میباشد. در این تحقیق، ابتدا در محیط gis و با استفاده از نرم افزار arc gis یک بانک اطلاعاتی توصیفی- مکانی از کلیه داده های اکتشافی دورسنجی (سنجنده استر)، زمین شناسی، ژیوشیمیایی، ژیوفیزیک هوابرد، ساختاری و اندیس های معدنی تهیه گردید. به منظور بارزسازی زون های مختلف دگرسانی در رابطه احتمالی با کانی سازی ، از روش های مختلف پردازش نسبت باندی، عمق نسبی ویژگی جذب، پهنه بندی زاویه طیفی، انطباق ویژگی طیفی و شاخص طیفی استفاده شده است. با استفاده از روش های فوق دگرسانی های مختلف آرژیلیک، سریسیت، فلدسپار پتاسیم ، سیلیسی، آلونیتی، کلریتی و اکسیدهای آهن تعیین و هر یک به صورت لایه ای جداگانه در محیط gis معرفی شدند. کلیه واحد های لیتولوژیکی از نقشه های زمین شناسی 1:100000 عروسان، خور، فرخی و مصر استخراج گردید، بعد از بررسی اهمیت هر واحد لیتولوژیکی در رابطه با کانی سازی خاص برای استفاده در مدل تلفیقی به فرمت مناسب تبدیل شد. داده های مگنتومتری هوابرد، که بین سال های 1974 تا 1977 برداشت گردید، مورد پردازش های مختلف آنالیتیکال سیگنال و کاهش به قطب قرار گرفت و در تعیین مناطق پتانسیل بالا با توجه به ماهیت کانی سازی های مختلف منطقه مورد استفاده قرار گرفت. با استفاده از نقشه های ژیوشیمیایی شرکت تکنو اکسپورت روسی، آنومالی های ژیوشیمیایی مس، نیکل، سرب، مولیبدن، نقره، جیوه، آرسنیک، تنگستن، قلع و غیره در مقیاس 1:100000 مشخص و به عنوان یک لایه جداگانه برای پتانسیل یابی نهایی مورد استفاده قرار گرفت. کنترل کننده های ساختاری (گسل ها و خطواره ها)، با استفاده از نقشه های 1:100000 زمین شناسی و همچنین تصاویر ماهواره ای استر تهیه گردید. بمنظور استفاده بهینه ساختار ها در مدل تلفیقی برای گسل اصلی لایه شعاع تاثیر و برای گسل های فرعی و خطواره ها، لایه دانسیته تهیه شد. در مرحله بعد با استفاده از تلفیق لایه های اکتشافی به دو روش اوزان شاهد و منطق فازی، مناطق مستعد کانی سازی در محدوده مورد مطالعه معرفی گردید. در روش اوزان شاهد، وزن دهی هر یک از لایه های اکتشافی بر اساس حضور اندیس های شناخته شده انجام گرفت و نقشه های پتانسیل کانی سازی چند فلزی (مس، سرب، روی و غیره) تهیه شد. در روش منطق فازی وزن دهی لایه های اکتشافی بر اساس شناخت نسبی از تیپ های مختلف کانی سازی و زمین شناسی منطقه و همچنین نتایج حاصل از مدل تلفیقی اوزان شاهد صورت گرفت. در این روش دو مدل جهت تعیین نقشه های پتانسیل کانی سازی آهن- منگنز و چندفلزی (مس، سرب، روی و غیره) استفاده گردید. با مقایسه و انطباق نتایج حاصل از روش های اوزان شاهد و منطق فازی، سه زون پر پتانسیل کانی سازی در منطقه مورد مطالعه مشخص گردید. زون های پر پتانسیل مرکزی و غربی بیشتر در رابطه با کانی سازی چند فلزی و زون شرقی مرتبط با کانی سازی آهن و منگنز می باشد. در نهایت چهار نقطه از مناطق امید بخش کانی سازی در زون های مرکزی و غربی مورد کنترل صحرایی و نمونه برداری قرار گرفت. در این بازدید دو نقطه از مناطق پتانسیل مشخص شده، کانی سازی چند فلزی (عمدتا مس تا 4/2 درصد)، یک نقطه کلاهک آهنی عمدتا گویتیت (جنوب روستای عروسان) و در منطقه جنوب روستای محمد آباد، منابع فلدسپات پتاسیم مشاهده گردید.