تحلیل محتوایی کاشی های هفت رنگ تالار مرکزی کاخ مخصوص از مجموعه کاخ های گلستان

در سیر چند هزارساله هنر کاشی گری، کاشی قاجار به طور مشهود، دارای کیفیتی متمایز از ادوار گذشته است. وجود مشخصه هایی نو، این تمایز را در کاشی های هفت رنگ سرسرای کاخ مخصوص در کاخ گلستان، بیش از همه تشدید کرده است. اینکه کاشی نگاری دوره قاجار با توجه به کاشی های منتخب از کاخ گلستان چه رویکری را در مضمون دارند و این رویکرد به چه صورت عملی شده است مورد بحث تحقیق حاضر است. همچنین در دوره قاجار گذار سنت به تجدد رخ نموده است و در اینجا کوشش شده تا کیفیت و چگونگی این گذار با توجه به نقوش و نگاره های کاشی ها تحلیل گردد. در نتیجه این تحلیل ها مشخص گردید که اگرچه کارکرد کاشی همچون گذشته، پوشاندن سطح خارجی بناست اما در گذشته یک قطعه کاشی به عنوان یک اثر هنری مستقل درنظر گرفته نمی شد و لذا در کنار کاشی های دیگر برای تکمیل یک نقش بزرگ تر در سطح بیرونی ابنیه کاربرد داشت؛ حال آنکه در کاشی های سرسرا کیفیت فردی کاشی ها غالب است و هریک دارای موضوع و روایتی ویژه اند. مضاف بر آن، به لحاظ فرم نگاره ها، کاشی های مذکور روایتگر تصویری سیر سنت به تجدد و نیز سیر نگارگری به نقاشی جدید می باشند که این امر ناشی از گشوده شدن باب روابط در این دوره با کشورهای اروپایی و نیز علاقه مندی شاهان قاجار به فرهنگ و هنر آن سامان بوده است.