بررسی جایگاه پست مدرنیسم در سی و یکمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر

پست مدرن رویکرد دنیای امروز است،اندیشه ای که تمام هنرها را تحت تاثیر قرار داده و تئاتر نیز از این تاثیرات دور نبوده است، تئاتر امروز دنیا با رویکرد پست مدرن دریچه جدیدی رو به شیوه اجرایی باز کرده است،تئاتر در ایران نیز با نگاه به اجراهای روز از این نوآوری تاثیر می پذیرد.در این پژوهش تئاتر فجر به عنوان یک رویداد مهم در داخلی و پست مدرن به عنوان یک رویکرد جهانی در کنار هم قرار گرفته اند.در پژوهش حاضر 7 اجرا از نمایش های جشنواره فجر که از کشور ایران در جشنواره بین المللی فجر به نمایش در آمدند به نامه های ویتسک ،تل ضحاک،گیلگمش،ننه دلاور بیرون پشت در،مثل آب برای شکلات،مرکب خوانی و ارکستر مردگان و هملت با رویکرد پست مدرن مورد بررسی قرار گرفتند،این پژوهش قصد این را نداشت که بگوید اجرا ها پست مدرن بوده اند یا نه،بلکه هدف بر این بوده که ارزیابی شود که شاخصه های متن،کارگردانی،طراحی صحنه،طراحی لباس،نور و موسیقی تا چه اندازه به معیار و ویژگی نظریات تئاتر پست مدرن نزدیک بوده است و چه اندازه این ویژگی ها را با خود دارد،شاید در نگاه اول این 7 نمایش اصلا پست مدرن نباشند و از تصویری که یک اجرای پست مدرنیستی دارد دور باشند اما با ارزیابی هایی که در روند این پژوهش صورت گرفته نتیجه بر آنست که همه این آثار حداقل یکی از این ویژگی ها را با خود همراه دارد.،اجراهای داخلی در نهایت ازین رویکرد روز دور نبوده اند و رد پایی از اندیشه های فلاسفه و نظریه پردازان رویکرد پست مدرن را می توان در نمایش های بررسی شده به خوبی مشاهده کرد.شاید گروه اجرایی در پی خلق یک اثر پست مدرن نبوده است اما در این پژوهش هر نمایش به اجرا در آمده مستقل از نظرات کارگردان و گروهش به چالش کشیده شده. در پژوهش حاضر به مقوله کارگردان هم راستا با دیگر عناصر متن پرداخته شده نه به عنوان عنصر خالق یا سازنده اثر.برای بررسی آثار نمی توان به کارگردان استناد کرد و نباید کوشید که ذهنیات او راجع به اثر را شناخت«بارت اقتدار ستیزانه جایگاه خواننده را در قرائت نقادانه ی متن ارتقا می دهد . می گوید که معنای متن،پیامد تفسیر خواننده است نه بازتاب اندیشه های مولف.متن نه یک پیام منسجم و واحد،بلکه مجموعه ای از نشانه ها ارائه می دهد که هر خواننده به روش خاص خود می تواند آن ها را کاوش کند،لذا تقسیر لزوما کاری غیر قطعی و پایان ناپذیر است.» (پاینده 28:1385)نظریه بارت شیوه قرائت آثار نمایشی در این پژوهش بوده است.