بررسی نقش کارگزاران و عوامل اجتماعی موثر بر مترجمان معاصر در انتخاب رمانهای ترجمه شده در ایران

در دهه های اخیر ترجمه نوعی فعالیت نظام مند اجتماعی قلمداد شده است. این امر به منزله آن است که کارگزاران ترجمه و روابط پیچیده ی آنها نقش بسزایی در تولید نهایی ترجمه دارند. در ایران تا کنون ترجمه بیشتر از جنبه زبانی و خلاقیت ها و یا ضعف های فردی مترجم مورد بررسی قرارگرفته است و به بررسی سایر عوامل اجتماعی دخیل در آن کمتر پرداخته شده است. هدف این رساله پر کردن خلأ در این زمینه است. این تحقیق بر آن است که عوامل اجتماعی موثر بر مترجمان معاصر در انتخاب رمان برای ترجمه در ایران و نیز نقش کارگزاران بر انتخاب رمان های ترجمه شده در دوره معاصر را مورد واکاوی قرار دهد. نتایج این تحقیق بر اساس نظرات مترجمان رمان ها درباره ی عوامل اجتماعی دخیل بر آنان در انتخاب رمان برای ترجمه استوار است که از مصاحبه های حضوری و کتبی آنان به دست آمده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که اولا، در میان کارگزاران ایرانی دخیل در ترجمه، مترجمان مهمترین عامل انتخاب اثر برای ترجمه رمان هستند. ثانیا، بیش از نیمی از مترجمان مورد مطالعه تحت تاثیر چهار عامل اجتماعی ذیل رمان های خود برای ترجمه را انتخاب می کنند: پیروی از سیاست های نشر روز دنیا که بیشتر تمایل دارد به نشر آثار نوسیندگان و مترجمانی که موضاعت نو و چهر ه های جدید ادبی را به جامعه معرفی می کند، جاه طلبی های مثبت فردی مترجمان که حاصل تمایل برای پیش قدم بودن در شناساندن نویسندگانِ معروف در خارج از ایران به جامعه ایران است، انتخاب کتاب بر پایه ی بازخورد مترجم از روابط بینافردی و اجتماعی، و توجه به نیازهای جامعه ادبی.