بررسی تطبیقی نقوش سنگ مزارهای استان های فارس و هرمزگان با تأکید بر 4 آرامستان (دارالسلام شیراز، لار، بستک و بندرعباس)

سنگ مزارها را می توان یکی از آخرین نشانه های هستی و وجودی آدمی در این جهان دانست که هر یک گویای تاریخ زندگی، ایام شادکامی، روزگار ناخوشی و حرفه و پیشه متوفی به همراه آیات و اشعاری پورسوز و گداز از سوی بازماندگان برای عزیز از دست رفته می باشد. پژوهش پیش رو به مطالعه و بررسی نقوش به کار رفته در آرامستان های قدیمی دارالسلام شیراز، کوی گاله لار، بستک و بهشت زهرا قدیم بندرعباس می پردازد. علت انتخاب این مجموعه مسیر ارتباطی جنوب کشور می باشد که از شیراز آغاز و به ترتیب به شهرهای لار، بستک و در نهایت بندرعباس ختم می شود. در این مطالعه ابتدا با عکسبرداری از آرامستان های منتخب، به بررسی ویژگی سنگ نگاره ها به لحاظ فرم، نحوه استقرار، شکل پیکره و ... پرداخته می شود. همچنین نقوش سنگ مزارهای موجود در هر آرامستان به کمک نرم افزار coreldraw تجزیه و آنالیز آن ها انجام شده است. با توجه به نقوش به دست آمده، نقوش به هفت گروه کلی نقوش گیاهی، حیوانی، هندسی و انتزاعی، محرابی، اشیاء و ابزار، انسانی و اجرام آسمانی دسته بندی شده است. در نتیجه بررسی صورت گرفته بر روی این آرامستان ها، می توان چنین اظهار داشت که در سیر حرکتی از شیراز به بندرعباس از تعداد نقوش، زیبایی و ظرافت سنگ مزارها کاسته شده است. همچنین با بررسی وجوه اشتراک و افتراق سنگ مزارها، شاهد تأثیر نقوش آرامستان دارالسلام شیراز به ویژه تصویر درخت سرو بر روی مناطق لار و بندرعباس می باشیم. نقش شیر تنها در شهر لار تکرار شده است که بیانگر نمادی سمبلیک برای مردمان فارس است. کمترین میزان حضور نقوش و تفاوت آن (استفاده از نقش ماه) بر روی سنگ مزارهای بستک مشاهده می شود که این مهم نیز به علت تفاوت در باورهای مذهبی اهل تسنن مبنی بر عدم تصویرنگاری می باشد.