مناطق جنوب شرق ایران در نیم قرن اخیر کانون پژوهش ها و دستاوردهای مهم باستان شناختی در سطح ملی و بین المللی بوده اند. کشف بقایای متعلق به مراکز شهری عصر مفرغ به ویژه شهرسوخته یا تمدن حوزه هیرمند و هامون در استان سیستان و بلوچستان، شهداد و جیرفت یا تمدن حوزه هلیل رود در استان کرمان همه مهر تاییدی است بر اهمیت باستان شناختی، تاریخی و فرهنگی این مناطق. با این همه دانش ما در رابطه با فرهنگ های پیش ا...

شیرهای سنگی، یادمان های نمادینی هستند که روزگاری به وفور در گورستان های استان چهارمحال و بختیاری یافت می شدند، اما مدت زمانی است که در مقابله با مسائلی چون عوامل آسیب رسان بیرونی، انحراف و یا خارج شدن از بستر زمین و عوامل آسیب رسان انسانی چون سرقت، دچار تخریب شده اند. در بدو امر تنها راه حل حفاظتی می تواند انتقال این آثار از مکان اصلی خود، گورستان تاریخی، و درنتیجه دوری از همه ی عوامل آسیب رسان...

در فصل سوم کاوش گورستان لما (چال شاهین لما)، یک مهر استوانه­ای کتیبه­دار و منقوش به دست آمد که با توجه به اهمیت این یافتۀ فرهنگی، این مهر معرفی، مقایسه و تحلیل شده است. مهر مذکور بر تداوم شیوۀ کوچ­نشینی مردم این گورستان، به­رغم تغییر در سایر مواد فرهنگی (مانند سفال) اشاره دارد. وجود این مهر و نیز قبری که مهر مذکور از آن به دست آمده است، گویای تداوم سنت های تدفین و ارتباطات مردمان گورستان لما در...

ازآنجاییکه محوطه خوروین، بر اساس مطالعاتی که تا کنون در آن انجام گرفته یک محوطه صرفا گورستانی است  ,گاهنگاری  ارائه شده در این رابطه بطور عام متکی بر مطالعات گونه شناسی مقایسه ای سفال ها و دیگر اشیاء بدست آمده از قبور عصر آهن آن می باشد. از سوی دیگر بر اساس یک سنت رایج در مطالعات عصر آهن ایران، بویژه داده های حاصل از گورستان های این دوره، عموما مطالعات گونه شناسی مقایسه ای بر پایه لایه نگاری و ...

امروزه پس از مساجد، آرامگاهها و مزارستانها به عنوان متبرکترین و مقدس ترین اماکن مذهبی محسوب می شود. گورستان تخت پولاد همچون گنجینه ای گرانبها است که بسیاری از علما، فرهیختگان و معاریف روزگاران پیشین را در دل خود جای داده است یکی از این نمونه هاست.مزارستان تخت پولاد در جنوب شهرستان اصفهان واقع شده است و در طی ادوار مختلف به صورت حافظه ای تاریخی گردآورنده آثار بسیاری در خود بوده است.پیشینه تاریخی...

در فصل سوم کاوش گورستان لما (چال شاهین لما)، یک مهر استوانه­ای کتیبه­دار و منقوش به دست آمد که با توجه به اهمیت این یافتۀ فرهنگی، این مهر معرفی، مقایسه و تحلیل شده است. مهر مذکور بر تداوم شیوۀ کوچ­نشینی مردم این گورستان، به­رغم تغییر در سایر مواد فرهنگی (مانند سفال) اشاره دارد. وجود این مهر و نیز قبری که مهر مذکور از آن به دست آمده است، گویای تداوم سنت‌های تدفین و ارتباطات مردمان گورستان لما در...

گورستان تاج­امیر بر دامنة جنوبی رشته کوه­ دنا و در شرق یاسوج در استان کهگیلویه و بویراحمد جای دارد. این گورستان به دنبال پی­ریزی ساختمان کتابخانة دانشگاه علوم پزشکی یاسوج در 1388 شناسایی شد. ساخت­و­سازهای گستردة دانشگاه علوم پزشکی یاسوج در دهة 80 خورشیدی سبب تخریب بخش­هایی از این گورستان شد. پراکندگی گورهای تخریب شده در گستره­ای بیش از هفت هکتار است و آنچه امروزه از گورستان باقی مانده کمتر از س...

مرگ همواره بخشی انفکاک‌ناپذیر از زندگی بشر بوده است. بشر برای قابل‌تحمل ساختن مرگ به مذهب، فلسفه، علم و هنر متوسل شده است. پژوهش‌های تاریخی و مردم‌شناختی، نقش فرهنگ بر واکنش انسان‌ها نسبت به مرگ را تأیید کرده‌اند. در همین راستا آیین‌های خاکسپاری و تدفین که تا حدودی تحت‌تأثیر فرهنگ و مذهب هستند، به‌عنوان نخستین جلوۀ اجتماعی ماتم در به هم پیوستگی شبکۀ حمایتی در کنار داغدیدگان و تسهیل پذیرش فقدان ...

در طی دو فصل حفاری در محوطه باستانی تپه ژالیان، در سال های 1342 و 1343، تعداد 20 قبر کف شد که متأسفانه گزارش آن چاپ نشده باقی مانده و امروز، پس از گذشت چندین دهه، به جز چند پاراگراف، اطلاعات خاصی در مورد آن منتشر نشده است. این قبور سنگی دارای مشخصات قبور کشف شده از استان لرستان منطقه پشت کوه می باشند که در نیمه هزاره سوم پیش تز میلاد تاریخ گذاری شده اند؛ سفال های بدست آمده از این قبور نشان دهند...

فرایندهای دگرگونی درباره برهم‌کنش دست‌افزارها و ساختار‌ها با محیط، اعم از طبیعی و فرهنگی بحث می‌کند. فرایندی که طی آن، از چگونگی شکل‌گیری تپه یا محوطه تا آنچه امروز به چشم می‌آید، بحث می‌شود. بررسی این فرایندها و شناخت آن­ها به باستان­شناس کمک می­کند تا بتواند تغییرات مواد فرهنگی درروند کاوش را بهتر درک نماید و تفسیر واقعی‌تری نسبت به این مواد داشته باشد. چراکه برخی از این عوامل دگرگونی می­توان...