طراحی مدل مفهومی خط مشی ملّی عدالت پژوهی جمهوری اسلامی ایران از دیدگاه مقام معظم رهبری

عدالت عنصر اصلی و ارزش زیربنایی قوام و بقای نظام جمهوری اسلامی است و این مهم همواره در کلام رهبران نظام اسلامی متجلی بوده است. از طرف دیگر سیاست های کلان در هر اجتماعی توسط رهبران آن تعیین شده و همه دلسوزان و اندیشمندان آن جامعه سعی در تحقق سریع تر و بهتر اهداف و آرمان های تعیین شده دارند. مجموعه شرایط و ویژگی های نظری و عملی کشور در سال های گذشته باعث شد که رهبر معظم انقلاب اسلامی دهه ی چهارم انقلاب اسلامی را «دهه ی پیشرفت و عدالت» نام گذاری نموده و خط سیر دانشی و اجرایی کشور را در این مقطع زمانی جهت دهی نمایند. اما این تصویر و چشم انداز ترسیم شده به تبع خود الزامات پیشینی زیادی می طلبد. از جمله مهم ترین آن ها می توان به وجود مدل مفهومی و نظام طبقه بندی موضوعات، مساله ها و مختصات بمنظور تشکیل نظام علمی و معرفتی قدرتمند و کارآمدی اشاره نمود که ضمن توجه نمودن به دو عنصر زمان مناسب و دقت نظر کافی بتواند بازتولید نظری این مفهوم پیچیده و ذوابعاد را به سرانجام برساند. ناگفته پیداست که عدالت همواره از جمله مهم ترین و چالشی ترین مباحث حوزه های عمل و نظر بوده و هست. این اهمیت از یک سو باعث تولید و ذخیره گنجینه دانشی عظیمی از مبانی، نظریه-ها، سیاست ها و شاخص ها در این عرصه شده و از سوی دیگر نوعی سردرگمی و ابهام را در پی داشته است. به بیان دقیق تر شرایط پیچیده ی کنونی و ارتباطات وسیع علوم مختلف با یکدیگر، باعث تشکیل حوزه های تخصصی و میان رشته ای زیادی شده است. عدالت نیز به دلیل ابعاد و وجوه گوناگون آن مورد توجه عرصه های مختلف علمی قرار گرفته و نظریه های زیادی را حول محور خود شکل داده است. این عناصر عرصه عدالت پژوهی را واجد مختصات متضادی چون ابهام، عُمق، ذوابعادی، بساطت و پیچیدگی نموده است. در این تحقیق سعی شده تا شخصیت حضرت آیت الله سید علی خامنه ای (دام ظلّه) چه به لحاظ یک عالم و مرجع شیعی، چه به عنوان یک روشنفکر دینی و مصلح اجتماعی- سیاسی، و نهایتاً به عنوان یک رهبر دینی با ربع قرن سابقه حکمرانی و جامعه سازی، مورد توجه قرار گرفته و مقوله «عدالت» را که در چارچوب اندیشه ورزی و حکمرانی ایشان از جایگاه رکین و اصیلی نیز برخوردار است با روش تحلیل مضمون واکاوی کرده و خطوط کلی و الزامات عدالت پژوهی مورد نظر معظم له را استخراج کنیم.