شناسایی و بررسی پراکنش قارچ های میکوریز آربوسکولار همزیست ریشه سیب زمینی در شمال استان آذربایجان غربی

میکوریز آربوسکولار به همزیستی متقابل بین قارچ های شاخه گلومرومیکوتا و ریشه گیاهان گفته می شود. سیب زمینی از محصولات غده ای است که نقش مهمی در تغذیه دارد. گیاه سیب زمینی در جذب فسفر خاک نسبتاً ناکارآمد، اما قادر به سازگاری های موفولوژیکی و فیزیولوژیکی می باشد که به طور قابل توجهی ممکن است کمبود فسفر را بهبود بخشند یکی از این سازگاری ها ایجاد ارتباط همزیستی با میکوریز آربوسکولار است. به منظور شناسایی قارچ های میکوریز آربوسکولار همزیست با ریشه سیب زمینی، نمونه برداری از خاک و ریشه گیاهان در تابستان 1391 از مزارع سیب زمینی شهرستان های خوی، چالدران و شوط انجام شد. جمعیت اسپور در گرم خاک و درصد کلونیزاسیون ریشه با میکوریز تعیین شد. همچنین ec، ph و بافت خاک نمونه ها اندازه گیری شد. به منظور به دست آوردن اسپورهای سالم و فراوان جهت شناسایی مورفولوژیکی تکثیر و استقرار قارچ با استفاده از روش کشت تله گلدانی گیاهان ذرت و سورگوم انجام شد. اسپور قارچ های میکوریز آربوسکولار جداسازی و با استفاده از معرف ملزر به همراه pvlg اسلایدهای میکروسکوپی دائمی تهیه و مورد بررسی قرار گرفت. گونه های قارچی براساس خصوصیات مورفولوژیکی شناسایی شدند. خالص سازی گونه های میکوریز با تلقیح اسپور به ریشه گیاهان میزبان مناسب از جمله ذرت، سورگوم، گندم، یونجه، شبدرسفید، شبدرقرمز، تره فرنگی و پیازچه و به گلخانه منتقل شد. نتایج نشان داد که درصد کلونیزاسیون ریشه به وسیله قارچ های میکوریز آربوسکولار ارتباط مستقیم با میزان محصول دارد. درصد کلونیزاسیون ریشه نیز تحت تأثیر جمعیت اسپور خاک، تناوب، سابقه و همچنین میکروارگانیسم های خاک از جمله اندوفیت های دیواره تیره قرار دارد. در این پژوهش گونه های glomus clarum، glomus intraradicices، glomus macrocarpum، glomus aggregatum، glomus fassciculatum، funneliformis geosporus، funneliformis mosseae و claroideoglomus etunicatum خالص شدند. همچنین براساس بررسی های مورفولوژیکی گونه های زیر ازخاک مزارع سیب زمینی جداسازی و شناسایی شدند: funneliformis coronatus، funneliformis geosporus، funneliformis mosseae، glomus ambisporum، glomus macrocarpum، glomus sinuosum، glomus microcarpum، glomus badium، glomus aureum، septoglomua constrictum، gigaspora gigantea، scutelospora armeniaca. سه گونه glomus badium، glomus aureum و scutelospora armeniaca برای فلور قارچی ایران و تمام 13 گونه برای سیب زمینی جدید می باشند.