تحلیل داده های ژئوشیمیایی رسوبات آبراهه ای در محدوده افین جهت شناسایی نواحی امیدبخش معدنی

روش ژئوشیمیایی رسوبات آبراهه¬ای به دلیل ارزان بودن و سریعتر بودن نسبت به سایر روشهای ژئوشیمیایی کاربرد وسیعی در مطالعات اکتشافی بویژه در نواحی گرم و خشک دارد. از آنجا که از سال 1385 تاکنون مطالعه جدیدی روی داده¬های ژئوشیمیایی منطقه افین زیرکوه قاین انجام نگرفته است لذا هدف اصلی این تحقیق، شناسایی مجدد نواحی پتانسیل دار معدنی در منطقه افین در 170 کیلومتری شمال شرق بیرجند بوده¬ است. برای این منظور از روشهای تحلیل آماری و داده¬کاوی تک¬متغیره و چندمتغیره جدیدی که در دنیا مطرح شده¬اند استفاده شده است. تعداد 280 نمونه از رسوبات حوزه¬های آبریز محدوده به مساحت 110 کیلومترمربع توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی اخذ شده است که پس از پردازش مقدماتی، مورد تحلیل به روشهای pca کلاسیک، pn، tsa،ica ،ipca و pca داده¬های بسته قرار گرفته است که سه روش آخر، برای نخستین بار در ایران انجام شده¬اند. در تحلیل¬های چندمتغیره، از روشهای مقاوم نیز در کنار روشهای استاندارد استفاده شده است. مقایسه نتایج حاصل شده توسط تمام روشها نشان¬ می¬دهد که استفاده از تحلیل مقاوم¬ داده¬های بسته، قابل اطمینان¬تر بوده و نشان می دهد که فاکتور اول مربوط به طبیعت غالب الترامافیک و کانی زائی منیزیت در منطقه بوده و عناصر پاراژنز را بهتر از روشهای دیگر منعکس می کند. فاکتور دوم مربوط به عناصر لیتوفیل است و حضور منگنز و آهن در دو فاکتور اول و دوم نشان¬دهنده حضور این دو عنصر در دو جامعه متفاوت است که در روشهای قبلی دیده نشد. نتیجه روش ica نیز نشان می¬دهد که با حذف نویزهای زمینه منطقه، عناصری که بیشترین تاثیر را در ساختار زمین¬شناسی و کانی¬زائی دارند مشخص می¬شوند. در نهایت، نقاط آنومالی عناصر فلزی در منطقه بصورت نقشه¬های تک¬عنصری رسم شد و پیشنهاد شد که از نتایج بدست آمده بصورت تلفیق با دیگر روشهای اکتشاف استفاده شود تا نقاط امیدبخش مشخص شده و برای مراحل اکتشاف تفصیلی آماده شود.