بررسی پاسخهای مورفوفیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و مولکولی گیاه اطلسی به تنش خشکی

خشکی شایع ترین تنش محیطی در عصر حاضر است که موجب بروز تغییرات مرفوفیزیولوژیک، بیوشیمیایی و ملکولی در گیاه می گردد. شناخت مکانیسم های مقابله گیاه می تواند در حل این معضل روزافزون نقش بسزایی داشته باشد. با این هدف ابتدا آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو رقم اطلسی petunia hybrida ایرانی و خارجی و با سه سطح آبیاری (100،70،40)درصد ظرفیت زراعی و با چهار تکرار در شرایط گلخانه ای انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که بین ارقام ، سطوح خشکی و اثر متقابل آنها در اکثر صفات مرفولوژیک و فیزیولوژیک در هر دو مرحله رشد، تفاوت معنی دار وجود داشته است. رقم خارجی در مرحله رویشی و رقم ایرانی در مرحله زایشی حداکثر پرولین را به خود اختصاص دادند. مقدار آنزیم کاتالاز در هر دو مرحله رشد با شدت خشکی افزایش یافت و بیشترین مقدار آن در رقم ایرانی و فاز زایشی بود. در مرحله رویشی آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز رقم خارجی با افزایش خشکی صعود پیدا کرد و این روند در رقم ایرانی معکوس بود ودر مرحله زایشی رقم ایرانی حداکثر آنزیم را نشان داد.. افزایش بیان ژن کاتالاز رقم خارجی در فاز رویشی و کاهش شدت باند آن در فاز زایشی مشاهده گردید. همچنین کاهش شدت بیان ژن سوپراکسید دیسموتاز در فاز رویشی رقم ایرانی و افزایش آن در فاز زایشی به خوبی مشاهده شد. با توجه به نتایج بدست آمده می توان صفات ارتفاع، وزن خشک ، سطح برگ، نسبت ریشه به ساقه، رنگیزه ها را در هر دو فاز رشد، و صفات ریشه ، نشت و محتوی آب نسبی وصفات گل را در فاز زایشی بعنوان پارامترهای تشخیص سازگاری به خشکی معرفی کرد. ضمنا میزان پرولین و آنتی اکسیدانها نیز نقش مهمی در ایجاد بردباری گیاه نسبت به خشکی ایفا کردند. ارزیابی شدت بیان ژن های کاندید نیز بعنوان سازگاری های ملکولی مهم می تواند لحاظ شود. در نهایت با مقایسه کلیه صفات فوق ، رقم ایرانی از پارامترهای سازگاری بیشتری برخورداربود. در آزمایش تکمیلی انجام شده با دو رقم فوق و دو سطح تنش (70 و 40 ) درصد ظرفیت زراعی ، تاثیر بهبود غلظت های مختلف اسید سالسیلیک بر پارامترهای سازگاری مشخص شده در آزمایش اول بررسی گردید و با توجه به مهمترین شاخص های بدست آمده ، غلظت 2میلی مولار آن در کاهش اثرات مخرب خشکی و افزایش تحمل گیاه بسیار موثر بود.