شروط محدود کننده و ساقط کننده مسئولیت در قراردادهای حمل و نقل تجاری

ما در خصوص صحت یا بطلان شروط محدودکننده و ساقط کننده مسئولیت در قراردادها این شروط را دو فرض مورد بحث قرار می دهیم : فرض اول این است که طرفین قرارداد قبل از انجام قرارداد به عبارتی قبل از حرکت متصدی حمل و نقل این شرط را ممکن است در قرارداد مقرر کنند که متصدی حمل در صورت بروز خسارت نسبت به کالا یا مسافر از مسئولیت معاف باشد یا میزان مسئولیت او را تا مبلغ خاصی محدود کنند اما فرض دوم این است که اگر چنین شروطی را در قرارداد به نحو صریحی پیش بینی نکرده اند و متصدی حمل و نقل به مقصد برسد اما به محموله آسیب برسد لذا بحث مسئولیت متصدی پیش خواهد آمد و این که آیا متصدی حمل و نقل به طور مطلق مسئولیتی دارد با این که می تواند خود را از مسئولیت معاف کند لذا شروط قانونی ای هستند که در این حالت حدود مسئولیت را تعیین یا موجبات معافیت متصدی حمل و نقل را از مسئولیت فراهم می نمایند، به عبارتی شروط تحدید یا عدم مسئولیت قانونی مکمل و معیاری برای صحت دانستن شروط تحدید و سقوط مسئولیت قراردادی است بنابراین برای درج این شروط در قرارداد علم به شروط قانونی از ارکان اساسی این شروط هستند چه این که طرفین قرارداد برای پیش بینی کردن این شروط در عقد به طور مطلق آزادی اراده ندارند به عبارتی باید موارد بطلان یا صحت این شروط را در قانون بدانند تا شرطی مغایر قانون در قرارداد درج نکنند زیرا اگر در مقام تفسیر، آن قانون را امری بدانیم شرط مغایر با آن علی الاصول باطل است زیرا با نظم عمومی منافات پیدا می کند بنابراین از تعریف مصطلح این شروط صرف نظر کنیم باید بگوییم موارد سقوط و تحدید مسئولیت قانونی و قراردادی با یکدیگر آمیخته اند.