ارزیابی مهاجرت های روستایی بر گسترش کالبدی ( مطالعه موردی : شهر پیرانشهر)

امروزه مهاجرت بی رویه به شهرها به صورت معضلی، گریبانگیر کشورهای در حال توسعه از جمله ایران شده است. مسئله مهاجرت بی رویه به شهرها باعث افزایش سریع جمعیت شهرنشین و به تبع آن گسترش و توسعه کالبدی بی نظمی در شهرها شده است. توسعه فضایی و کالبدی شهر، فرایند پویا و مداومی است که اگر این روند سریع و بی برنامه باشد، نه تنها ترکیب فیزیکی مناسبی از فضاهای شهری به وجود نخواهد آمد، بلکه مشکلات عدیده ای را نیز درزمینه دسترسی به خدمات مختلف دامنگیر شهروندان خواهد نمود. عوامل و مسائل بسیاری در رشد و توسعه کالبدی ـ فضایی شهرها نقش دارند که بعضی از آنها در حوزه اقتصادی و برخی در حوزه اجتماعی و سیاسی شرایط لازم را جهت توسعه کالبدی ـ فضایی پیدا می کنند. امروزه مهاجرت در توسعه کالبدی ـ فضایی شهر، نقش مهمی ایفا می کند و شهرها نیز مانند موجود زنده از نظر وسعت، پیچیده تر میگردند و به دنبال این رشد فیزیکی، وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آنها به تدریج دگرگون می شود. بسیاری از شهرهای کشور ما با توجه به گسترش نامحدود و بدون برنامه خود سببب دست اندازی به محیط های طبیعی و از بین بردن آنها شده اند. در حالی که افزایش روزافزون جمعیت شهرنشین و در پی آن رشد شهرها، توجه به چگونگی کنترل توسعه شهرها و گام برداری در راستای اصول توسعه پایدار را الزامی می نماید. هدف از این تحقیق بررسی و ارزیابی اثرات مهاجرت های روستایی برگسترش کالبدی و جمعیتی شهر پیرانشهر و ارائه راهکارهای مناسب در راستای گسترش کالبدی برنامه ریزی شده و جلوگیری از افزایش بی رویه مهاجرت های روستایی است. جهت بررسی و تبیین موضوع از روشهای تحقیق تاریخی، توصیفی و تحلیلی استفاده شده است. برای رسیدن به نتایج مربوطه و جواب فرضیه ها از پرسشنامه، نقشه ها و مدل های همچون هلدرن و آنتروپی و "روش مانده آمار حیاتی" استفاده شده است. نتایج بررسی ها حاکی از آن است که مهاجرت های روستایی عامل اصلی گسترش بی رویه کالبدی و افزایش جمعیت شهر پیرانشهر بوده است. مطابق بررسی های انجام شده و پرسشنامه و همچنین استفاده از مدل های هلدرن و آنتروپی معلوم شد که مهاجرت های روستایی باعث گسترش بی رویه کالبدی شهر پیرانشهر شده است. بیشترین گسترش شهر به سمت شرق بوده است. همچنین با توجه به آمار و ارقام بدست آمده از دوره های سرشماری و محاسبات صورت گرفته با استفاده از فرمول های جمعیتی و مشخصا " روش مانده آمار حیاتی" معلوم گردید که مهاجرت های روستایی عامل اصلی رشد جمعیتی شهر پیرانشهر می باشد. واژگان کلیدی: شهر، شهرنشینی، جمعیت، مهاجرت روستایی، گسترش کالبدی، شهر پیرانشهر