زبان و ادب عربی همواره در طول تاریخ، از راههای مختلف، متأثّر از فرهنگ و تمدّن ایرانی بوده است. پیش از اسلام، فرهنگ ایرانی به سبب عوامل متعددی از جمله، تجارت، رفت و آمد شاعران جاهلی به دربار ساسانی، نفوذ سیاسی و نظامی ایرانیان به یمن، استقرار در منطقه حیره و... به فرهنگ و ادب عربی سرایت کرد. پس از اسلام نیز، به دلیل عواملی چون نفوذ تشکیلات اداری ایرانیان به دربار خلفای عرب، آشنایی عرب با حکمت های ایرانی و ابراز علاقه فراوان نسبت به آنها، ترجمه بسیاری از آثار ایرانی از پهلوی به عربی، ورود سبک نویسندگی عرب به مرحله ای جدید توسّط نویسندگان برجسته ایرانی و انتقال فکر و مضمون از فارسی به عربی به وسیله ایرانیانی که دو زبان فارسی و عربی را نیک، آموخته بودند، اندیشه و فرهنگ ایرانی در ادبیات عرب و فنون مختلف آن و نیز در زندگی سیاسی و اجتماعی عرب ها، تأثیر بسیار بر جای نهاد. یکی از جلوه های آشکار نفوذ اندیشه ایرانی به ادب عربی حکمت های این قوم است. در منابع عربی از 42 شخصیت ایرانی، سخنان حکمت آمیزی به شرح زیر بر اساس بسامد این حکمت ها، نقل شده است: بزرگمهر 459، انوشروان 349، أَردشیر 164، پرویز 70، قباد 30، بهرام گور 22، آذرباد 15، هرمز بن شاپور 6، رستم 6، اسفندیار 5، منوچهر 4، پشنگ بن تور 4، کیخسرو بن سیاوش 4، افراسیاب 4، هرمز بن انوشروان 4، کیکاوس 4، شاپور بن اقفور شاه 4، یزدگرد بن بهرام 4، جوذر بن شاپور 3، اقفور شاه 3، خسرو بن پرویز 3، اردوان بزرگ 3، اردوان کوچک 3، فیروز بن یزدگرد 3، بالاش بن فیروز 3، دارای کوچک3، گشتاسب 3، فریدون 3، بهمن 3، نرسی بن ایران 2، دارای بزرگ2، زال بن رستم 2، زو بن طهماسب 2، هرمز بن نرسی 2، أَرْدَشیر بن هرمز 2، شاپور بن شاپور 2، شاپور ذو الأکتاف 2، هوشنگ2، نرسی بن بهرام 1، یزدگرد بن شهریار 1، بهرام بن هرمز 1، ساسان 1. علاوه بر 42 شخصیت مذکور، در منابع عربی، تعداد 172 حکمت از ایرانیان (فُرس و عجم) و 23 حکمت از موبدان نیز نقل شده است. بنابراین مجموع حکمت های ایرانی در منابع عربی، 1408 مورد بوده که 431 مورد آن تکراری است. از دلایل اصلی جلوه گری پندها و اندرزهای ایرانی در بسیاری از منابع عربی این است که خرد محوری اساس تمامی آنهاست و آثار ادبی بر جای مانده از فرهنگ باستانی ایران از جمله شاهنامه، جاودان خرد، الأدب الصغیر و الأدب الکبیر، مینوی خرد، متون پهلوی و... نیز نشان می دهد که توجّه به عقل و خرد، از خصیصه های بارز اندیشه ایرانی بوده است؛ به همین دلیل با اندیشه های اسلامی همسویی و اشتراک داشته و حضور آنها در تفاسیر معتبر قرآن کریم و نهج البلاغه، دلیل محکمی بر این ادعاست. حکمت های ایرانی به مرور زمان، دچار تغییر و تحوّل شد، بسیاری از آنها به اسم حکیم در آمد؛ اما کار به اینجا ختم نشد، ادبیات عرب در اثر آمیزش با فرهنگ های مختلف از جمله ایرانی، چنان غنی شد که به منزله چشمه ای گوارا، منظور نظر شاعران و گویندگان فارسی زبان قرار گرفت و آنان سخنان خود را به حکمت های عربی زینت دادند، نتیجه این نفوذ حکمت های عربی در ادب فارسی این گمان را برای بسیاری از ادیبان و صاحبنظران به وجود آورد که زبان و ادب فارسی در حکمت ها و امثال خود، وامدار ادب عربی است. در این پژوهش، ضمن معرفی بیش از 1000 حکمت ناشناخته ایرانی در ادب عربی این سخن صاحب بن عباد را تفسیر کرده ایم که با دیدن کتاب «العقد الفرید» گفت: «هَذهِ بضاعتنا ردّت إلینا».

در پژوهش حاضر غربالگریِ 69 عصاره از اندام های مختلفِ 12 گونه گیاهی allium paradoxum، buxus hyrcana، convolvulus persicus، cyclamen coum، eryngium caucasicum، heracleum persicum، parrotia persica، pimpinella affinis، primula heterochroma، pyrus boissieriana، ruscus hyrcanus و smilax excelsa از منطقه هیرکانیا (ساری- مازندران) و دو گونه ribes khorasanicum و ruscus hyrcanus از منطقه هزار مسجد (خراسان رضوی) بر اساس خواص ضد دیابتی، ضد باکتریایی و آنتی اکسیدانی انجام شد. خواص زیست شناختی گیاهان به ترتیب بر اساس آزمون های مهار آنزیم های گوارشی آلفا-آمیلاز و آلفا-گلوکوزیداز، آزمون تعیین mic (حداقل غلظت بازدارندگی) علیه باکتری های گرم مثبت و گرم منفی و آزمون مهار رادیکال dpph بررسی شد. همچنین مقدار کل ترکیبات فنولی عصاره ها به روش فولین اندازه گیری شد. در ادامه عصاره هایی که فعالیت ضد باکتریایی مناسبی نشان داده بودند جهت بررسی بیشترِ اجزای فعال آن ها انتخاب و توسط روش hptlc-بیواتوگرافی بررسی شدند. با بررسی نتایج حاصل از آزمون ها، عصار? هگزانی ریش? گلپر (h. persicum) جهت جداسازی ترکیبات موثر? آن انتخاب شد. در ادامه به کمک روش های کروماتوگرافی ستونی(cc) و کروماتوگرافی لایه نازک (tlc) 13 ترکیب psoralen، bergapten، xanthotoxin، isopimpinellin، angelicin، isobergapten، sphondin، pimpinellin، heratomin، 5-methoxyheratomin، moellendorffiline، yunngnin b و ?-sitosterol جداسازی و با روش های nmr تک بعدی و دوبعدی، ei-ms و hresi-ms شناسایی شدند. خواص زیست شناختی ترکیبات استخراج شده به کمک روش های ذکرشده بررسی و بر اساس نتایج به دست آمده ترکیب moellendorffiline به عنوان یک ترکیب شاخصِ ضد دیابت، ضد باکتری و آنتی اکسیدان معرفی شد. در ادامه با استفاده از روش q-1hnmr آنالیز کمّی 11 ترکیب شناسایی شده در عصار? هگزانی ریش? گلپر انجام شد. نتایج نشان داد که عمده ترین ترکیب عصاره pimpinellin با 1/18 درصد فراوانی بود. سایر ترکیبات اصلی شامل isopimpinellin (% 2/7)، ?-sitosterol (% 0/5)، isobergapten (% 1/4)، sphondin (% 9/3) و bergapten (% 7/3) بودند. در پایان اسانس اندام هوایی گیاه c. persicus به کمک روش های gc و gc-ms مورد آنالیز کمّی و کیفی قرار گرفت. نتایج نشان داد که عمده ترین ترکیب اسانس ?-caryophyllene بود که 0/47 درصد از اسانس را به خود اختصاص داد. سایر ترکیبات اصلی اسانس شامل dodecanal (% 8/8)، caryophyllene oxide (% 7/5)، tetradecanal (% 4/4) و dihydroedulan i (% 4/4) بودند.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

در قسمت اول استفاده از ید در تهیه ترکیبات هتروسیکلی کینازولینون ها مورد بررسی قرار گرفت. کینازولینون ها و مشتقات آنها به واسطه نشان دادن اثرات بسیار مهم بیولوژیکی و فارماکولوژیکی جایگاه ویژه ای در حوزه شیمی آلی طبیعی و سنتزی دارند.سعی بر این شد با انتخاب معرفی مناسب بتوانیم سنتز کینازولینون های دارای 2 استخلاف در موقعیت 2،3 را با استفاده از ید و واکنش ایزاتوییک انیدرید، آلدهید و آمین نوع اول در حضور کاتالیزور اسید استیک انجام دهیم. معرف مناسب از نظر ما معرفی بود که ضمن دارا بودن قدرت اکسید کنندگی و اسیدی ملایم به آمین های نوع اول نیز آسیب وارد نکند. در قسمت تهیه مایعات یونی جدید و کاربرد آنها در سنتز سیانوهیدرین استرهای مورد بررسی قرار گرفت. سیانوهیدرین ها از واکنش مابین آلدهیدهای مختلف و tmscn در دمای اتاق در حضور مایعات یونی اسیدی بدون افزودن هرگونه ماده اسید تهیه شدند و متعاقب آن آسیله شدن سیانوهیدرین ها در حضور استیک انیدرید و پیریدین انجام شد. محصول با بازده عالی (بالای 99%) بدست آمد و به راحتی جداسازی شد.در این واکنش مایع یونی به عنوان حلال و کاتالیست عمل می کند و بهترین آنها([hmim][ac]) است که با مقدار ناچیزی کاهش در فعالیت بازیابی شده و برای واکنش بعدی استفاده می شود.

تتراپیریدین سیلور) ii (پراکسی دی سولفات ، ترکیبی شناخته شده در منابع شیمی معدنی است . این ماده قابلیت اکسیداسیون الکلهای بنزیلیک به ترکیبات کربونی مربوطه و همینطور آلدئیدهای بنزیلیک به اسیدهای کربوکسیلیک را دارا است . توسط این اکسیدان، اکسیداسیون هیدروکربنهای آروماتیک ، پیوندهای کربن - هیدروژن بنزیلیک ، پیوندهای دوگانه بنزیلیک و دکربوکسیلاسیون مشتقات فنیل استیک اسید همراه با اکسیداسیون آنها، انجام گرفته است . بوسیله این اکسیدان تیولها و تیواترها به سولفونیک اسیدهای مربوطه تبدیل شده اند . سهولت تهیه، پایداری، انتخابی عمل نمودن و شرایط ملایم واکنش این ماده را بعنوان یک اکسیدان مناسب برای روشهای سنتز موجود، مطرح میسازد.