نام پژوهشگر: خلیل قاضی زاده

تحلیل ساختار زبانی بروشورهای درمانی و بررسی استراتژیهای خواندن ان متون توسط خوانندگان ماهر و ضعیف
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 0
  راحیل شیبانی   بهزاد قنسولی

در این تحقیق سعی برآن است که ساختار نوشتاری بروشورهای دارویی تحت بررسی قرار گیرد و همچنین راهبردهایی که دانشجویان ماهر و ضعیف برای خواندن آن به کار می برند شناسایی شود. بسیاری از تحقیقاتی که در حیطه ی بررسی ساختار متن انجام شده است توجهی به فرایند خواندن آن متون نداشته اند. این تحقیق در دو بخش انجام شده است: اولین بخش آن برسی ساختار زبانی بروشورهای دارویی است که به زبان انگلیسی نوشته شده اند و در بخش دوم مطالعات موردی با استفاده از روش درون نگر بر روی واگویه های دانشجویان استفاده می کند. هدف از بخش اول تشخیص ساختار نوشتاری بروشورهای دارویی است که در این راستا 30 بروشور تحلیل شده اند. در بخش دوم راهبردهای خواندن دانشجویان با توانایی های مختلف در مهارت خواندن برای خواندن این متون بررسی شد. توانایی خواندن 2 گروه از انشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد از طریق تست تافل مشخص شد و پس از آن با استفاده از روش برون فکنی اندیشه، راهبردهای خواندن مورد بررسی قرار گرفت. واگویه های ذهنی 6 دانشجو تحلیل و نتایج آن دسته بندی شد. نتایج به دست آمده از بخش اول حاکی از آن بود که بروشورها عمدتا از 17 بخش تشکیل شده اند و هر کدام از این بخش ها دارای ساختار متفاوتی هستند و نتایج حاصل از بخش دوم نشان داد که در خواندن این متون دانشجویان ماهر نسبت به دانشجویان ضعیف از راهبردهای بیشتری استفاده می کنند و هم چنین آنها راهبردهای سطوح بالاتر را بیشتر به کار برده اند. لازم به ذکر است که آنها به طور همزمان هم به معنای جمله و هم به معنای کلمه توجه کرده اند.

معیارهای استادان و مترجمان رسمی برای ارزیابی و نمره گذاری ترجمه متون سیاسی و اقتصادی دانشجویان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1390
  صدیقه میرزاجانی   بهزاد قنسولی

در محیط های دانشگاهی با توجه به وجود واحدهای درسی ترجمه متون مختلف در میان دروس مقطع کارشناسی مترجمی زبان انگلیسی ارائه معیارهای ارزیابی و نمره گذاری عینی و مشخص اهمیت بیشتری می یابد. در اکثر موارد چنین سوالاتی برای دانشجو مطرح می شود که ترجمه وی بر اساس چه معیارهایی ارزیابی شده و همچنین شیوه نمره گذاری استاد چه بوده است؟ در این پژوهش تلاش شد تا ابتدا میزان آگاهی دانشجویان از معیارهای استاد برای ارزیابی و نمره گذاری ترجمه متون سیاسی و اقتصادی آنان بررسی شود. سپس با مصاحبه با استادان ومترجمان رسمی تلاش شد تا ضمن بررسی معیارهای آنها برای ارزیابی و نمره گذاری ترجمه متون سیاسی و اقتصادی دانشجویان؛ گرایشات و تمایلات کلی مشترک میان آنها در خصوص ارزیابی ترجمه این متون مشخص شود. یافته های حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که میزان آگاهی دانشجویان از معیارهای استاد برای ارزیابی و نمره گذاری ترجمه متون سیاسی و اقتصادی آنان اندک است. همچنین تحلیل داده ها نشان داد که با بررسی نظرات استادان و مترجمان می توان معیارهایی برای ارزیابی ترجمه این متون ارائه داد که تا اندازه ای عینی و مشخص باشند و بتوانند راه گشای دانشجویان و استادان جوان و کم تجربه این حوزه قرار گیرند

تحلیل گفتمان انتقادی ادبیات داستانی کودکان با موضوع مهدویت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1390
  آزاده صفرنیا شهری   شهلا شریفی

چکیده رساله / پایان نامه : در این پژوهش ادبیات داستانی مهدویت برای کودکان گروه سنی الف ، ب و ج با توجه به رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف بررسی شد. داده‏های این پژوهش در برگیرنده‏ی ده داستان کوتاه می‏باشد که در مورد حضرت مهدی (عج) نوشته شده‏اند. تحلیل این داستان ها بر اساس مولفه‏های مطرح شده در چارچوب فرکلاف به طور جداگانه انجام گرفته است و مواردی چون غیبت، ظهور و ویژگی های اخلاقی و ظاهری امام نیز مورد توجه بوده است. یافته‏های تحقیق نشان می‏دهد که تعداد داستان هایی که به طور مستقیم یا غیر مستقیم به موضوع مهدویت می پردازند بسیار کم است. دیگر آن که مولفان این کتاب ها برخی مفاهیم سطحی و تکراری را در قالب متن این داستان ها به خرد سالان ارائه کرده و از ترفند هایی که به جذابیت متن بیفزاید و بتواند اطلاعات انتزاعی را با روش عینی به کودکان منتقل کند کمتر استفاده کرده اند. در پاسخ به پرسش های پژوهش مشخص شد: 1-عناصر زبانی مثل واژگان غیبت، ظهور و انتظار و ....، استعاره-ها و حسن تعبیرهایی که در برخی از داستان ها استفاده شده اند، در آماده کردن ذهن کودکان برای آشنایی با حضرت مهدی (عج) تاثیر داشتند. 2-تعداد محدودی از داستان ها گفتمان دینی داشتند که کلماتی مثل امامت ، شیعیان و .... رنگ و بوی مذهبی به آن ها می داد. 3-در تجلی ارزش ها، با استفاده از قید ها و فعل های وجهی مثل «حتما» و «باید» بیان شده که ظهور ایشان حتمی است و برای تعجیل در ظهور ایشان باید دعا کرد و آماده شد. 4-کنش گفتاری اغلب این داستان ها «اظهاری » می باشد که به طور مستقیم یا غیرمستقیم اطلاعاتی در مورد امام زمان (عج) به کودکان می دهد.

رابطه هوش های چندگانه و مهارت ترجمه ادبی و غیر ادبی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  سمیرا عباس زاده   رضا پیش قدم

پژوهش حاضر در ابتدا سعی بر آن دارد که به بررسی رابطه بین هوش های چند گانه دانشجویان ترجمه و موفقیت ترجمه ادبی و غیر ادبی آنها را پردازد و سپس مشخص کند کدام یک از هوش های چندگانه بهتر می تواند عملکرد افراد را در ترجمه پیش بینی کند. بدین منظور 200 دنشجوی ارشد رشته مترجمی زبان انگلیسی شامل 152 زن و 48 مرد، برای شرکت در این پژوهش انتخاب شدند، اما به دلیل عدم همکاری کامل برخی ار شرکت کنندگان این تعداد به که 117 نفر کاهش یافت. جهت همگن سازی شرکت کنندگان از نظر سطح بسندگی زبان انگلیسی، از آنها خواسته شد تا به سئوالات قسمت خواندن آزمون بسندگی زبان انگلیسی ( تافل، 2004) پاسخ دهند. سپس از آنها خواسته شد که به سوالات پرسشنامه هوش های چندگانه (نسخه ترجمه شده پرسشنامه میداس) پاسخ دهند. برای سنجش توانایی ترجمه شرکت کنندگان نیز، از آنها خواسته شد دو پاراگراف انگلیسی (شامل یک متن ادبی و یک متن عام یا غیر ادبی) را به فارسی ترجمه کنند. سپس ترجمه ها را دو متخصص در امر ترجمه، جهت بررسی صحت و سلاست، بررسی و نمره گذاری کردند. داده های بدست آمده وارد نرم افزار spss 19 گردید. از روش پیرسون برای محاسبه همبستگی بین نمرات حاصل از پرسشنامه هوش های چندگانه و نمرات متون ترجمه شده استفاده شد. از تحلیل رگراسیون نیز استفاده شد تا مشخص شود کدام یک از هوش های چندگانه بهتر می تواند عملکرد افراد را در ترجمه پیش بینی کند. نتایج بدست آمده از تحلیل آماری همبستگی یر روی داده های این پژوهش نشان داد که بین برخی از هوش های چندگانه (هوش زبانی و هوش اجتماعی) شرکت کنندگان و موفقیت ترجمه آنها رابطه معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگراسیون نیز نشان داد که موفقیت ترجمه در سطح دقت و صحت توسط هوش های اجتماعی و موسیقیایی قابل پیش بینی است. همچنین مشخص شد که موفقیت ترجمه را در سطح سلاست و کیفیت بیان متن می توان توسط هوش زبانی و هوش فضایی پیش بینی کرد. موفیت ترجمه در سطح کلی نیز توسط هوش اجتماعی و هموش فضایی قابل پیش بینی شناخته شد. نتایج این پژوهش در زمینه های مختلف مربوط به مطالعات ترجمه از جمله آموزش و یادگیری ترجمه، ارزشیابی ترجمه، بازار کار ترجمه و استخدام مترجمان کاربردی است.

ترجمه کتاب «مطالعات ترجمه» نوشته سوزان بسنت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  گیتی ایزدیار   خلیل قاضی زاده

رشته مطالعات ترجمه به تازگی مورد توجه علمی قرارگرفته و در سطح جهان رشته ای بسیار جدید می-باشد. به دلیل جدید بودن آن در کشور ایران و کمبود منابع مرتبط مناسب برای مطالعه علاقه مندان این رشته، نیاز به ترجمه منابع غنی رشته مذکور جهت ارتقاء سطح علمی دانشجویان علاقه مند احساس می شود. هدف از ترجمه این کتاب این است که یکی از منابعی که در بعضی از حوزه های رشته مطالعات ترجمه برای دانشجویان آن مفید می باشد، با ترجمه فارسی آن دراختیار علاقه مندان قرارگیرد. در این کتاب تلاش بر آن است که طرحی کلی از حوزه این رشته ارائه شود، دلایلی موجه از کارهای صورت گرفته نشان داده شود و به تحقیقات مورد نیاز بعدی سمت وسو داده شود. هدف نویسنده کتاب بیان اصول و مبانی رشته مطالعات ترجمه است و در سه بخش به ارائه ابعاد مختلف این رشته می پردازد.

گرایش به سبک اسمی در متون ترجمه شده غیرادبی امروز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1391
  الناز پاکار   علی خزاعی فرید

در طی یک صد و پنجاه سال اخیر، در نتیجه ترجمه های بسیار زیادی که از زبان های دیگر، بویژه انگلیسی، به زبان فارسی صورت گرفته، برخی از هنجارهای زبانی تغییر کرده یا دست کم دستخوش تغییر شده اند. سبک اسمی یکی از مهمترین ویژگی های نحوی زبان است که طبعاً مثل هر ویژگی نحوی دیگر ممکن است از طریق ترجمه به زبان مقصد انتقال یابد در حالی که به نظر می رسد که در زبان فارسی سبک غالب، سبک فعلی است. هدف از تحقیق حاضر، یافتن پاسخ برای این سوال است که با توجه به شیوه لفظ گرایی که در غالب ترجمه ها دیده می شود آیا احتمال گرایش به سبک اسمی در متون ترجمه شده امروز وجود دارد. برای یافتن پاسخ به این سوال، دو پیکره متون تألیفی و ترجمه ای انتخاب کردیم. هدف از بررسی این متون آن بود که ببینیم در نثر فارسی معاصر کدام یک از دو سبک اسمی و فعلی غالب است، و فراوانی جملات اسمی و فعلی به چه میزان است. نتایج تحقیق نشان داد که در متون تألیفی گرایش به سبک فعلی است و فراوانی جملات اسمی کم است. همچنین سبک غالب در ترجمه-های مترجمان سرشناس و فارسی دان نیز سبک فعلی است و فراوانی جملات اسمی در ترجمه های آن ها نیز کم است، ولی در ترجمه هایی که متعلق به مترجمان غیرسرشناسند، فراوانی جملات اسمی به نحو محسوسی بیشتر است ولی همچنان سبک غالب سبک فعلی است.

بررسی راهبردهای مترجمان در ترجمه تابوهای زبانی و فرهنگی غربی در دوبله فیلم های انگلیسی زبان به فارسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1391
  وحید مردانی کلاته قشلاق   علی خزاعی فرید

زبان به همان نسبت که به عنوان ابزاری برای بیان افکار و ایجاد ارتباط به کار می رود، می تواند به عنوان ابزاری برای ممانعت از طرح و انتشار عقاید، افکار و ایدئولوژی های خاص به کار گرفته شود. یکی از مصادیق این امر تابوها هستند که ریشه در جهان بینی و باورهای ملل مختلف به مقوله ای خاص دارد و انتقال آن در قالب ترجمه می تواند مشکلات زبانی و فرهنگی زیادی را به وجود آورد. از آن جایی که محصولات سینمایی یکی از مجاری اصلی انتقال عناصر فرهنگ محور از جمله تابوها محسوب می شوند، موضوع ترجمه این محصولات در قالب زیرنویس و دوبله از اهمیت والایی برخوردار است. با این حال، تا به حال تحقیقات چندانی در این حوزه انجام نگرفته است. پژوهش حاضر بر آن است تا با بررسی توصیفی دوبله فیلم های انگلیسی زبان به فارسی راهبردهای مترجمان در ترجمه تابوهای زبانی و فرهنگی غربی را مورد بررسی قرار دهد. بدین منظور، دوبله فارسی 3 فیلم معاصر انگلیسی زبان انتخاب و پس از مقایسه آن با نسخه اصلی، راهبردهای مورد استفاده در ترجمه تابوهای آن بر اساس دسته بندی 8 گانه شریفی از انواع تابوها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق حاکی از آن است که در ارتباط با تابوهای زبانی، یافتن معادل تابو و جبران و در مورد تابوهای فرهنگی، دستکاری و تغییر و استفاده از معادل های غیرتابو رایج ترین راهبردهای مورد استفاده مترجمان در دوبله تابوهای غربی به فارسی هستند. البته میزان استفاده از این راهبردها در موسسات خصوصی دوبله و صدا و سیمای ملی ایران تفاوت دارد و رسانه ملی برخلاف موسسات خصوصی بیشتر گرایش به استفاده از راهبردهای تعدیلی و غیرمستقیم در ترجمه تابوهای زبانی و فرهنگی غربی به فارسی دارد.

بررسی انتقادی تاریخ نقد ترجمه در ایران معاصر(1320-1357)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1391
  امیر داوود حیدرپور   سید محمدرضا هاشمی

: تاریخ پژوهی ترجمه از جمله حوزه هایی است که در سال های اخیر توجه ترجمه پژوهان را به خود جلب کرده است. از آنجا که اندیشه امروز ما رهاورد میراث دیروز ماست، واکاوی گذشته هر ملتی در حوزه ترجمه راهگشای تبیین وضعیت امروز آن و راهنمای فردای ترجمه در آن ملت است. یکی از محورهای قابل بررسی در این زمینه نقد ترجمه است که می توان آن را مهم ترین جلوه «پیوند نظریه و عمل ترجمه» و آیینه ای تمام نما از هنجارهای حاکم بر تولید و پذیرش ترجمه در یک کشور دانست. با توجه به اینکه یکی از خلاء های موجود در حوزه مطالعات ترجمه در ایران فقدان تاریخ نقد ترجمه است، پژوهش حاضر سعی در پوشش این خلاء و ارایه تصویری از تاریخ نقد ترجمه در ایران معاصر (1320-1357) و تحولات صورت گرفته در آن دارد. در این پژوهش که به صورت کتابخانه ای صورت گرفت، مجلات سخن، راهنمای کتاب، انتقاد کتاب و صدف به عنوان مجلات تخصصی نقد مرجع تحقیق قرار گرفتند. نتایج این بررسی نشان می دهد نقد ترجمه در ایران به طور رسمی از سال 1323 به صورت معرفی ترجمه آغاز می شود و در سیر تکاملی خود تا سال 1357، با پرداختن به حوزه های معنایی، واژگانی، سبکی و نحوی به سوی حرفه ای شدن پیش می رود. ویژگی های هر یک از حوزه های یاد شده در دهه های 20، 30، 40 . 50 شمسی به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در زمینه روش نقد نیز، دو نوع نقد جزء نگر و کلان نگر شناسایی شد که هر دو تابع خلاقیت های فردی بوده اند نه روشی از پیش تعیین شده.

استراتژیهای ترجمه طنز در سیتکام
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات 1391
  سارا روحانی یزدی   علی خزاعی فرید

در سالهای اخیر با ورود نوع جدیدی از سریالهای طنز به کشور مواجه هستیم که در میان مردم دنیا محبوبیت بسیاری دارد. اما ورود این محصولات فرهنگی نه از طریق رسانه ملی بلکه از طریق شبکه های ماهواره ای صورت می گیرد. به نظر می رسد بنابر دلایل فرهنگی و دشواریهای زبانی، ترجمه و دوبله این سریالها به طور رسمی در کشور صورت نمی گیرد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی این دلایل و دشواریها و استراتژیهای ترجمه به شکل توصیفی است. برای دستیابی به این هدف، سه سیتکام بعنوان ابزار تحقیق معرفی شده و قسمتهای منتخب مشخص گردید. یک نمونه از این سریالهای دوبله شده به فارسی و دو قسمت از دو سریال زیرنویس شده دیگر انتخاب شد. روش تحقیق، تحلیل توصیفی و مقایسه شوخی در متن اصلی و در متن ترجمه شده است و بررسی شد که طنز در متن ترجمه شده قابل درک است یا خیر. در بخش بعد شوخیها جمع آوری و تک تک تحلیل شدند. نتایج تحقیق نشان داد که سه استراتژی ترجمه طنز، ترجمه مستقیم، ترجمه با تغییر و حذف است. پر بسامدترین استراتژی نیز، ترجمه مستقیم است که در اکثر موارد موفق بوده است. به علاوه عامل مهم از بین رفتن طنز، ترجمه ناموفق ارجاعات فرهنگی و بینا متنی است. دیگر عامل مهم از بین رفتن و کاهش طنز نیز خطا در ترجمه جملات عادی است. هم چنین در فیلم دوبله شده اغلب شوخیهای جنسی حذف یا تعدیل شده اند اما در فیلمهای زیرنویس شده اغلب شوخیها به صورت تحت اللفظی ترجمه شده اند. ولی ترجمه عموم شوخیها به دلیل همین ترجمه تحت اللفظی کاملا? قابل درک نیست و درمواردی نیز در نتیجه ترجمه تحت اللفظی و مستقیم شوخیها ارجاعات بین متنی و فرهنگی آنها نیز حذف شده و شوخیها به درستی انتقال پیدا نکرده اند.

ترجمه پسا استعماری: از نظریه تا عمل
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  مجتبی ایزک شیریان   خلیل قاضی زاده

برای روشن شدن مفهوم پسا-استعماری، ابتدا مفهوم بومی سازی تشریح می شود. بومی سازی واژه ای است که بیشتر توسط متخصصان جهانی سازی استفاده می شود و مفهوم آن بومی سازی یک محصول است که با توجه به جنبه های مادی با سنت های بومی منطبق می شود. اگر بخواهیم به این موضوع از دیدگاه ترجمه نگاه کنیم، می توانیم وضعیت یک زبان را به طور خاص در بازار آن مشاهده کنیم. واژه ی پسا-استعماری،آنچه که از ظاهر آن بر می آید، به معنی " پس از استعمار " است. روش های مختلفی وجود دارد که می توان آن را بررسی کرد. برای کشور هایی که مستعمره محسوب می شدند، این به معنی پیامدها و عواقب قوانین استعماری ، اقتصادی، فرهنگی و روان شناختی است که به معنی ساختارشکنی و تجدید نظر در فرهنگ و روایت های تاریخی خود با توجه به ارزش ها و فرضیاتی که در دوره ی استعماری توسعه پیدا کرد بوده و هم چنین تطبیق فرهنگ خود با مهاجرانی که در یک کشور قدرتمند وارد شدند و به اصطلاح قصد دارند در مرکز یک کشور امپراتوری زندگی کنند می باشد. دیدگاه پسااستعماری به مثابه چالشی علیه چنین میراثی ظهور می کند. این دیدگاه تلاش می کند قدرتی را که از طریق کشورگشایی بنا شده، نامشروع جلوه دهد. مردم بومی درگیر مبارزه علیه باورها، ارزش ها، عادات و سنت های فرهنگ تازه واردی می شوند که با فرهنگ خودشان ادغام شده و چه بسا آن را به چالش کشیده است. شرایط پسااستعماری شرایطی است که در آن مردم مستعمره آرزوی استقلال مجدد و رهایی از دست کسانی را می کنند که آنها را «استثمار» کرده اند. آنها در جست وجوی هویت از دست رفته خود هستند و تلاش می کنند به هویتی دست یابند که توسط پندارها و مفاهیم استعمارگران فاسد نشده باشد. ادبیات پسااستعماری ذاتاً خالق دو گروه استعمارگران و استعمارشدگان یا سرکوب کنندگان و سرکوب شوندگان است. این ادبیات تنها به فرآیندی نمی پردازد که از طریق آن مردم بومی خود را با شرایط جدید وفق می دهند، بلکه شامل ارتباطی میان تغییردهندگان و تغییرکنندگان (یا ارتباطی میان یک «خودی» و یک «دیگری») نیز هست. گرچه تعریف دقیق و جهانشمولی برای این نوع ادبیات به دست داده نشده است، اما می توان موضوعات اصلی آن را به چند دسته کلی تقسیم کرد: 1.تغییرات یا فرسایش اجتماعی و فرهنگی؛ از جمله پرسش های کلیدی که پس از کسب استقلال مجدد کشورهای مستعمره مطرح می شود، این است که هویت فرهنگی مردم این کشورها چیست؟ 2. سوءاستفاده از قدرت و استثمار؛ گرچه کنترل قدرت برتر روی مردم مستعمره کاهش می یابد، اما به نظر می رسد اعمال چنین قدرتی، با شیوه های گوناگون، همچنان ادامه دارد. پرسش اصلی که در اینجا مطرح می شود، این است که چه کسی واقعاً در قدرت است؟ چرا؟ و کسب استقلال، در چنین حالتی، به چه معنی است؟ 3. رهایی از استعمار و بیگانگی؛ موضوع این ادبیات به طور کلی مربوط به افراد و نه کل جامعه تحت استعمار است. فرد از خود می پرسد که چگونه می تواند خود را با شرایط جدید وفق دهد و زندگی خود را اداره کند؟ 4. کاربرد زبان انگلیسی یا زبان کشورهای استعمارگر؛ در اینجا می توان این پرسش را مطرح کرد که اگر مطالعه و تجزیه و تحلیل ادبیات و فرهنگ پسااستعماری هدف است، آیا می توان با بی توجهی و نادیده گرفتن زبان بومی کشورهای مستعمره به آن دست یافت؟ حال موضوع اصلی که توجه بسیاری از محققان را به خود جلب کرده است این است که ترجمه نقش بارزی در توسعه ی این فرمانروایی دارد-از نقش مترجمان شفاهی برای سیاحان و فاتحان گرفته تا نقش ترجمه ی متون محلی، بالاخص متون حقوقی و مذهبی-که روشی برای تسهیل برقراری قوانین استعماری بوده است، مانند آنچه در بریتیش ایندیا رخ داد. علاوه بر این، تحمیل کردن زبان کشور استعماری و بی ارزش کردن زبان محلی به منظور از بین بردن وضعیت رسمی شان بدین معنی است که ترجمه و دو زبانگی پایه و اساس قدرت استعماری آنها بوده است. در عین حال، در این مفهوم برخی از مسائل مربوط به ترجمه مانند عدم امکان تولید یک ترجمه ی کامل در برخی از بازی های قدرت به کار گرفته می شود. از سویی دیگر، این امر برای منفعت دولت استعمارگر است. تاثیرات نظری عمده ای که در زمینه ی آثاری که در ارتباط بین پسا-استعماری و ترجمه انجام شده است برجسته کردن روش هایی است که ترجمه در روابط قدرت دخیل شده است، هم بر حسب فرایند رسمی ترجمه و هم بر حسب روابط کلی که بین زبان ها وجود دارد که هیچ گاه خنثی نبوده و همیشه در اشکال وسیع تر قدرت شامل شده اند. ارتباط استعمار و ترجمه با این بحث همراه است که ترجمه نقش فعالی در فرآیند استعمار و نشر تصوراتی با انگیز? ایدئولوژیک از مردمان استعمار شده بازی می کند؛ و این موضوعی است که اسپیوک در اثر خود بیان کرده است؛ اینکه چگونه مطالعات فرهنگی و به خصوص پسا-استعماری در طی ده? گذشته بر مباحث مربوط به ترجمه و مباحث فراملیتی و استعمار تاکید داشته است (ماندی، 2004: 134). همانطور که نظریه پردازان فمینیست بین شرح ترجمه های قراردادی مرد-محور و زن-محور توازن ایجاد کرده اند، استعاره ی مربوط به مستعمره نیز به مثابه ی رونوشت ترجمه ای تقلیدی و دست دوم به کار رفته است. نقش ترجمه در نشر این تصورات ایدئولوژیک بسنت و تریودی (1999: 5) را به آنجا کشاند که آن را " تاریخ شرم آور ترجمه " اطلاق نمایند (ماندی، 2004: 134). چیفیتز بر این باور است که ترجمه " عمل مرکزی استعمار اروپا و امپریالیسم آمریکا است " (چیفیتز 1991: 104). تجاسوینی نیرانجانا حتی از این مرحله نیز فراتر می رود و معتقد است " ترجمه در روابط نامتقارن قدرت که تحت استعمارگری عمل می کند شکل می گیرد " ( نیرانجانا 1992: 2). هارالدو دو کمپس معتقد است ترجمه ممکن است به مثابه ی تزریق خون باشد، که تاکید آن بر سلامتی و تغذیه مترجم است. بخش عمده ادبیات پسا-استعماری عکس العملی است در برابر گفتمان های استعماری. این ادبیات اغلب درگیر تحقیق و بررسی موضوعاتی مانند شیوه های رهایی از استعمار یا کسب استقلال سیاسی و فرهنگی مردمانی است که قبلا تحت انقیاد قوانین استعماری بوده اند. این ادبیات همچنین نگاهی انتقادی به متونی دارد که نژاد پرستانه و برای توجیه استعمار نوشته شده اند. از جمله تلاشهای ادبیات انتقادی پسا استعماری بازخوانی و بازبینی مجدد ادبیات کلاسیکی است که در ظهور و شکل گیری استعمار نقش داشته اند. به عنوان مثال ادوارد سعید در نوشته های شرق شناسی نوشته های بالزاک، بودلر، لاترمونت و ... را تجزیه و تحلیل کرده و تلاش می کند تاثیری که این ادبیات در شکل گیری خیالپردازی های اروپاییان در مورد برتری نژاد شان داشته است را نشان دهد. محل تلاقی اصلی مطالعات ترجمه و نظریه پسا-استعماری روابط قدرت است. یکی از محققان برجسته ای که در این زمینه تحقیق می کند تجاسوینی نیرانجانا است که در کتاب خود، ترجمه مکانی: تاریخ، پسا-ساختارگرایی و بافت استعماری، تصویری از نگرش پسا-استعماری را ارائه می دهد. این تصویر چنان است که " استعمارگرانی غایب از صحنه ایجاد می کند " (نیرانجانا 1992: 8). او به ترجمه تحت اللفظی به مثاب? یکی از گفتمان های اطلاع رسان ( مانند آموزش و پرورش، علوم الهی، تاریخ نگاری و فلسفه) به دستگاه های سلطه طلبانه که متعلق به ساختار ایدئولوژیک استعمار است، می نگرد. نیرانجانا به نقش ترجمه در ساختار قدرت اشاره می کند: ترجمه ایجاد کننده اشکال و پذیرنده صور مختلف در روابط نامتقارن قدرت است که زیر سلطه استعمارگری عمل می کنند (نیرانجانا، 34، به نقل از ماندی: 2004: 134). آدم خواری برزیلی جنبش پسا استعماری مهمی است که منشا آن در برزیل است که با داستان معروف آدم خواری و خورده شدن یک اسقف پرتغالی توسط بومیان برزیل مطرح شده و در ده? 1920 با بیانیه ی آدم خواری اسوالد دو آندراده آغاز شد. وییرا جنبش آدم خواری برزیلی را چنین شرح می دهد: آدمخواری استعاره ای است که در حقیقت برگرفته از آیین بومیان است که در آن کسی را می خورند یا خون کسی را می نوشند و این کار را با خوک خرطوم دراز خود که توتم آنهاست انجام می دهند؛ اشاره به پروژه ی گروه آدم خواری وسیله ای برای جذب قدرت دیگری است، نه نفی و انکار اثرات بد اجتماعی خوردن یک انسان بیگانه بلکه جذب و تغییر شکل آنچه از فرد بیگانه گرفته با افزودن دروندادهای بومی. در ابتدا، بکارگیری این استعاره به عنوان سلاح کلامی بی ادبانه ی بیانیه آدمخواری به منظور تاکید بر طبیعت سرکوب گر آدم خواری است....که در تلاشی آشکار برای رهایی دادن فرهنگ برزیلی از استعمار ذهنی، این بیانیه جریان تاریخ نگاری اروپا را مجددا هدایت می کند. دنیای جدید، به مدد انقلاب کارائیب، منشا تحولات و دگرگونی ها می گردد و نیای قدیم وامدار دنیای جدید خوانده می شود، زیرا بدون آن اروپا حتی اعلامیه ی ضعیف حقوق بشر خود را نمی داشت (وییرا 1999: 98-9). در مطالعات ترجمه، این به معنی پروژه ی ترجمه ای است (وییرا، ص 106) که نشان از آفرینش و بازآفرینی دارد؛ با جذب متن مبدا در پیکره ی متن تقویت شد? مقصد به آن حیات دوباره می بخشد، متنی که شکلی پر از انرژی و متفاوت از زبان استعمارگر را به خدمت می گیرد (ماندی 2004: 136). کتابی که در پی ترجم? آن هستم مجموعه مقالاتی از محققان ترجمه است که توسط سوزان بسنت و هریش تریودی به نام ترجم? پسا-استعماری، نظریه و عمل ویراستاری شده است. در مقدمه ی این مقالات آنان روابط قدرت را در کشمکش نابرابر زبان های محلی و زبان انگلیسی، یعنی زبان برتر دنیای پسا-استعماری-می بینند. بنابراین به ترجمه به عنوان عرصه ی مبارزه و نمونه ی بارز ابزار پسا استعماری نگریسته می شود. در پسا استعماری پیوندی نزدیک بین ترجمه و فراملیت وجود دارد، که اصطلاح دوم هم به معنی دولت های پسا استعماری است که بین ملت ها به عنوان مهاجر زندگی می کنند و هم در اصطلاح وسیع تر به معنی دور افتادگی مکانی است که توصیف کننده ی وضعیت کسانی است که در موطن اصلی شان می مانند و ذوب می شوند: بنابراین، در گفتمان نظری کنونی، صحبت از ترجم? پسا-استعماری قدری دوباره گویی است. در عصر ما ( که عصر تعیین ارزش های ) مهاجرت، تبعید و پراکندگی اقوام است، به نظر می رسد واژ? ترجمه یک دور کامل زده است و از معنای ادبی مجازی خود، یعنی تعامل بینا زبانی، به معنای فیزیکی ریشه شناختی خود، یعنی دور افتادگی مکانی، باز گشته است؛ به نظر می رسد ترجمه به اصل و منشا خود بازگشته است (بسنت و تریودی 1999: 13). این کتاب در نه بخش با مقالاتی از مریا تیموچکو، جی.جی.وی.پراساد، شری سیمون، آندری لفور و ...تنظیم شده است. این اثر برجسته محققان نامداری را (از انگلیس، ایالات متحده، برزیل، هندوستان و کانادا) به منظور بررسی ارتباط تعیین کننده بین نظریه ی پسا-استعماری و مطالعات ترجمه گرد هم آورده است. این کتاب، که ارتباط بین زبان و قدرت را در درون مرزهای فرهنگی بررسی می کند، نقش تعیین کننده ی ترجمه را در تعریف مجدد معانی فرهنگ و هویت نژادی مشخص می کند. در این مقالات موارد زیر بررسی می شود: • برقراری ارتباط بین مرکز و حاشیه در انتقال فکری • تغییر در عمل ترجمه از مطالعات استعماری به پسا-استعماری • ترجمه و روابط قدرت در زبان های هندی • نظریات آدم خواری برزیلی در انتقال ادبی این کتاب راهنمایی برای دانشجویان سطح پیشرفته است ؛ مجموعه مقالاتی با استاندارد بالا برای افراد بزرگسالی که مدرک کارشناسی ارشد یا دکترا را در مطالعات ترجمه اخذ می کنند. به علاوه این کتاب برای افرادی که پیوسته با موضوعات پسا استعماری و تاریخ فرهنگی سر و کار دارند، و هم چنین نویسندگان خاص و آثار ترجمه شده شان، مناسب است.

ترجمه ی کتاب راهنمای مدرسان ترجمه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1391
  الهام رجایی ونی   خلیل قاضی زاده

این کتاب راهنمای عملی مدرسان ترجمه است و از این رو حائز اهمیت می باشد.در کتاب مزبور این باور نادرست رد شده است که تمامی افرادی که به تحصیل در رشته ی زبانهای خارجی پرداخته اند می توانند به آموزش مترجمان در همان رشته نیز بپردازند.در این کتاب فعالیتهایی عملی برای اجرا شدن در کلاسهای آموزش ترجمه به عنوان الگو ارائه شده اند که البته توصیه می شود مدرسان ترجمه بسته به شرایطی همچون خصوصیات دانشجویان خود آنها را تغییر داده و سپس اجرا نمایند.این کتاب علاوه بر آنکه ضعفهای موجود در دوره های آموزش ترجمه را نشان می دهد برای هر یک از آنها راه حلهایی پیشنهاد می نماید.

ترجمه ی کتاب ترجمه در اخبار جهانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1392
  علی احراری   خلیل قاضی زاده

این کتا ب شامل هفت فصل می باشد که فصل اول باآن مروری مختصر و جامع از مسایل مهم ترجمه می کند و به بررسی نیاز روز افزون به ترجمه و اهمیت آن و نقش مبهم مترجم در دنیای جهانی شده امروز می پردازد. فصل دوم چارچوبی نظری از جهانی شدن و ترجمه ارائه می دهد و با دیدی انتقادی نظریه های رایج جهانی شدن را بررسی و عدم توجه نظریات جهانی شدن به ترجمه را واکاوی می کند. فصل سوم کتاب با عنوان جهانی شدن و اخبار به مطالعه ی سازمان های خبری جهانی از منظر تاریخی می پردازد و چگونگی رشد آنها را از زمان گسترش شبکه تلگراف در قرن نوزدهم توصیف می کند. فصل چهارم، خبرگزاری ها را در قالب آژانس های بزرگ ترجمه معرفی می کند که برای ترجمه کردن حجم زیادی از اطلاعات پدید آمده اند. همچنین اذعان می دارد که ترجمه، جایگاه والایی در خبرگزاری ها دارد و نمی توان آن را جدا از دیگر شیوه های روزنامه نگاری دانست. فصل پنجم نگاهی موشکافانه به کار ترجمه و جمع آوری اخبار در دفاتر خبرگزاری فرانسه و آی پی اس واقع در مونته ویدئوی امریکای لاتین می اندازد و مبنای اصلی آن کاریست میدانی که به مدت دو هفته انجام می شود. در فصل ششم الگوهای تنوع زبانی در انتشار متون خبرگزاری مورد بررسی قرار گرفته است و تحلیلی مفصل از چگونگی ترجمه ی متون خاص ارائه شده است. فصل هفتم چگونگی به کارگیری تکنیک های متفاوت در ترجمه گفتمانی واحد به منظور ایجاد روایت های متفاوت از آن گفتمان را نشان می دهد. این فصل به تحلیلی تطبیقی از رونوشت های اخبار محاکمه صدام حسین می پردازد و به طور واضح ابعاد فرهنگی و ایدئولوژیک ترجمه را در پوشش خبری روزنامه های بریتانیایی، ایتالیایی و آلمانی از محاکمه رئیس جمهور برکنار شده عراق نشان می دهد. بخش پیوست این کتاب شامل گلچینی از سخنرانی های ارائه شده در همایشی بین المللی با هدف بررسی نقش جهانی شدن، تفاوت های زبانی و ترجمه در تولید اخبار می باشد که در آوریل سال 2004 به همت دانشگاه وارویک برگزار گردید. همچنین این کتاب با ارائه ی تحلیلی نافذ و دقیق از قالب های روزنامه نگاری، شیوه ها و ایدئولوژی ها، رویکردی بینا رشته ای به مطالعه خبرگزاری های بین المللی اتخاذ می کند، آنچه این اثر را از دیگر آثار در حوزه مطالعات روزنامه نگاری متمایز می کند تنها ویژگی بینا رشته ای آن نیست، بلکه توانایی مولفان کتاب در شناسایی و تلفیق اشتراکات حوزه های متعدد و مختلفی چون روزنامه نگاری، مطالعات فرهنگی و رسانه، مطالعات جهانی شدن و مطالعات ترجمه می باشد. این کتاب، نخستین کتاب در نوع خود است که این حوزه ها را گرده آورده و بطور قابل ملاحظه ای به مسئله ی ترجمه در حوزه اخبار جهانی می پردازد و همچنین برای دانشجویان مطالعات ترجمه، مطالعات ترجمه و روزنامه نگاری و تمامی علاقمندان به نحوه انتقال اخبار در سراسر دنیا مهم می باشد.

بررسی ارزیابی کیفیت ترجمه انگلیسی در دانشگاه های ایران: رویکرده های مدرسان ترجمه و بازخورد دانشجویان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  آیناز سامیر   مسعود خوش سلیقه

یکی از دلایل بهبود کیفیت ترجمه دانشجویان مترجمی، آگاهی دانشجویان با معیارهای عینی و مشخص ارزیابی کیفیت ترجمه است که توسط نظریه پردازان ارزیابی کیفیت ترجمه معرفی شده است. در صورت ناآگاهی دانشجویان از معیارهای ارزیابی کیفیت ترجمه، سطح کیفیت ترجمه دانشجو پایین می آید، و توانش ترجمه دانشجویان به درستی مورد ارزیابی قرار نمی گیرد. از این جهت یکی از دلایل نارضایتی دانشجویان ترجمه از نمره هایشان به دلیل شفاف نبودن و حتی آگاهی نداشتن دانشجویان از معیارهای ارزیابی کیفیت ترجمه است که مد نظر مدرسان ترجمه است. به عقیده اکثر دانشجویان ترجمه ها توسط مدرسان جوان و تازه کار ترجمه با معیارهای، متغیر، شخصی و سلیقه ایی ارزیابی می شود. این اساس برای یافتن و معرفی معیار های مناسب ارزیابی کیفیت ترجمه انگلیسی دانشجویان در دانشگاه های ایران، در پژوهشی توصیفی در ابتدا تلاش شد تا معیار ها و رویکردهای مدرسان ترجمه برای ارزیابی کیفیت ترجمه دانشجویان بررسی شود. بر اساس انتخوابی هدفمند، نمونه ای کیفی شامل 12 نفر از مدرسان شاخص، با سابقه و متخصص ترجمه در دانشگاه های مختلف ایران برای مصاحبه دعوت شدند. با تحلیل داده های بدست آمده از مصاحبه ها، رویکرد های آنها در ارزیابی کیفیت ترجمه مورد بررسی قرار گرفت و سپس میزان تفاوت و شباهت رویکرد مدرسان ترجمه ایران با مدل ها و رویکرد های ارزیابی ارائه شده توسط نظریه پردازان ارزیابی ترجمه بررسی شد. . پس از آن، در بخش دوم تحقیق نظرات، اظهارات، و بازخورد دانشجویان در مقابل رویکرد های ارزیابی مدرسان ترجمه با بر گزاری چهار مصاحبه گروهی (focus group interview) با نمونه ای کیفی شامل دانشجویان مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد مترجمی زبان انگلیسی در دانشگاه های ایران بررسی گردید. یافته های حاصل از مصاحبه گروهی با دانشجویان مترجمی زبان انگلیسی و مصاحبه ها با مدرسان ترجمه بر طبق شیوه تحلیل داده های کیفی نظریه داده بنیاد (grounded theory) کدگذاری و مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های حاصل از تحلیل داده ها بدست آمده از مصاحبه های گروهی نشان داد که بر اساس پاسخ ها و اظهارات دانشجویان، رویکرد مدرسان ترجمه در اکثریت معیارهای ارزیابی با معیارهای ارزیابی کیفیت ترجمه که توسط نظریه پردازان ارزیابی کیفیت ترجمه ارائه و معرفی گردیده مطابقت می نماید. داده های حاصل از مصاحبه با مدرسان ترجمه دانشگاه ها نشان داد که میان مدرسان ترجمه در انتخاب رویکردهای ارزیابی کیفیت ترجمه شباهت و مشترکات بسیاری وجود دارد و تا خد زیادی با رویکرد و مدل های ارزیابی کیفیت ترجمه ارائه شده توسط نظریه پردازان ارزیابی ترجمه مطابقت می کند، و تنها تفاوت در میزان اهمیت معیار ارزیابی است، که بستگی به نوع دوره های مختلف آموزشی ترجمه و نوع متن و ژانر در ترجمه دارد. تحلیل و بررسی داده ها نشان داد که معیارهای ارزیابی کیفیت ترجمه که در این پژوهش به آنها اشاره گردید تا اندازه ایی معیارهای عینی و مشخصی هستند که می توانند مورد استفاده دانشجویان بخصوص مدرسان ترجمه کم تجربه تر ترجمه قرار گیرد.

ترجمه و هویت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1392
  سعیده خاکپور   خلیل قاضی زاده

هویّت یکی از مهم ترین موضوعات سیاسی و فرهنگی در عصر حاضر است. کتاب ترجمه و هویّت به نقش اساسی ترجمه در شکل گیری مباحث مربوط به هویّت، زبان و حفظ فرهنگ در گذشته و حال می پردازد. کتاب حاضر این موضوع را بررسی می کند که چگونه مسائل مختلفی از جمله تاثیر مهاجرت، برنامه درسی برای واحدهای ادبیّات ملّی و وقوع جنگ میان ملّت ها در عصر مدرن، با مساله ترجمه و هویّت گره خورده است. همچنین، با بررسی عمل ترجمه در کشورهای مختلف، در نظر دارد تا نشان دهد ترجمه نقشی اساسی در ظهور فرهنگ ها دارد و می تواند ابزاری قدرتمند برای تقویت تنوّع و گسترش ارتباط بینافرهنگی باشد. کتاب ترجمه و هویّت با استفاده از طیف وسیعی از مطالب از جمله گزارشات رسمی دولتی، نمایشنامه های شکسپیر و فیلم های هالیوود نشان می دهد که ترجمه در درک درست ظهور هویّت فرهنگی در تاریخ بشر نقشی حیاتی داشته است و از دیدگاهی جدید و خوش بینانه به رابطه ترجمه با هویّت در این دنیای بدون مرز می نگرد

ترجمه کتاب چرخش هایی در مطالعات ترجمه: الگوهای جدید یا دیدگاه های متفاوت؟، نویسنده: ماری اسنل-هورنبی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1392
  زهرا علیشاهی   خلیل قاضی زاده

چه چرخش های جدیدی در مطالعات ترجمه اتفاق افتاده است؟ ماری اسنل- هورنبی، استاد مطالعات ترجمه در دانشگاه وین اتریش و رئیس سابق جامعه مطالعات ترجمه اروپا، در کتاب چرخش هایی در مطالعات ترجمه قصد دارد با ارائه ارزیابی نقادانه ای از پیشرفت های اخیر در این رشته نوپا، به این سوال پاسخ دهد. درواقع این کتاب منبع خوبی برای درک سریع تاریخچه چرخش های مطالعات ترجمه به عنوان یک رشته مستقل است. در ترجمه این کتاب تلاش شده که تا حد امکان از جملات روان و قابل درک و به طور کلی ترجمه ارتباطی استفاده شود تا مخاطبین بتوانند به راحتی با متن ترجمه ارتباط برقرار کرده و نظریات و اصول مورد نظر نویسنده را درک کنند. امید است که این تلاش ها بتواند قدمی هرچند کوچک در راستای ارتقاء رشته مطالعات ترجمه در کشور عزیزمان باشد.

ارزیابی کیفی وضعیت اجرای دوره کارشناسی ارشد مترجمی زبان انگلیسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1392
  مهدیه تربتی نژاد   مسعود خوش سلیقه

در پژوهش حاضر به بررسی دیدگاه های(رضایت و نارضایتی) دانشجویان فارغ التحصیل رشته کارشناسی ارشد مترجمی زبان انگلیسی به منظوز کشف نقاط ضعف و قوت برنامه در دانشگاههای ایران پرداخته شده است. این پژوهش شامل دو فاز تحقیق می باشد، فاز اول: که با استفاده از مصاحبه های باز پاسخ و بسته پاسخ از 20 دانشجوی فارغ التحصیل و یا دانشجویانی که حداقل واحدهای تئوری خود را به اتمام رسانیده باشند، انجام گرفته است. فاز دوم: که از طریق مصاحبه های باز پاسخ و بسته پاسخ از 8 استاد برجسته که در این رشته تدریس می نمایند انجام گرفته است. در نهایت، تحلیل داده ها از طریق مدل ارزیابی سیپ که شمال بعد زمینه، درونداد، فرآیند و فرآورده می باشد صورت گرفته که توسط استافل بیم در سال 1971 میلادی برای ارزیابی دیدگاه های دانشجویان و مدرسان بکار می برده است. نتایج تحقیق نشان داد که این برنامه تا حدودی به اهدافش نزدیک بوده است. همچنین، نتایج حاکی از آن بود که با ایجاد برخی تغییرات در این برنامه تحصیلی، به بهبود آن کمک خواهد شد. حوزه هایی که دانشجویان ابراز نارضایتی کردندشمال عنوان یا نام رشته، برخی دروسی که اکنون تدریس می شوند، عدم آگاهی کافی دانشجویان درباره ی این رشته قبل از ورود به این مقطع، نبود ضمانت شغلی پس از فارغ التحصیلی و در نهایت عدم رصایت از اساتید راهنما در راهنمایی و تکمیل پایان نامه.

ترجمه بخشی از کتاب translation as a profession (حرفه ترجمه)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1392
  محمد یزدانی   خلیل قاضی زاده

دانیل گوداک در این کتاب فوق العاده خواندنی درباره دومین حرفه در جهان آشکارا سخن می گوید و معتقد است که گرچه گاهی اوقات بیان واقعیت زیان آور است، اما در عین حال چشم انداز روشن و امیدوارکننده ای از حرفه ترجمه را ترسیم می نماید. مزیت و برتری اصلی کتاب در کامل بودنش است. گوداک دید عمیقی از حرفه ترجمه را ارائه می دهد که برای تشویق مترجمان و همچنین برای مترجمان واقعی که درباره شغل شان تجدیدنظر و تفکر می کنند خیلی مفید است. این کتاب به عنوان یک راهنما خطوط کلی فوق العاده ای از حرفه ترجمه را به خصوص برای مترجمان تازه کار پیشنهاد می نماید.

ترجمه کتاب "گفتمان سیاسی، رسانه و ترجمه"
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1393
  افشین احمدی   خلیل قاضی زاده

این پایان نامه، ترجمه کتاب "گفتمان سیاسی، رسانه و ترجمه" اثر کریستینا شافنر و سوزان بسنت می باشد.این کتاب محصول سال 2010 انتشارات کمبریج است و حاوی 10 مقاله، یک مقدمه و یک پیوست می باشد.

ترجمه کتاب "ترجمه و زبان"
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1392
  سیمین هیهات   خلیل قاضی زاده

ترجمه حاضر ترجمه کتاب "ترجمه و زبان" اثر پیتر فاوست می باشدکه در این کتاب ها قالب رایج این گونه می باشد که رویکردهای متفاوت موجود بیان شده، و با یکدیگر مقایسه می شوند و فضای مناسب برای ارزیابی آنها فراهم می گردد و در نتیجه نقاط ضعف و قوت هر رویکرد روشن می گردد. بنابراین با فائق آمدن بر نقاط ضعف و با در نظر گرفتن نقاط قوت محققان می توانند سبب پیشرفت این حوزه شوند. علاوه بر این معمولا در این مجموعه کتاب ها فضای مناسب برای معرفی گونه های خاص ترجمه عملی فراهم می شود، بنابراین محققان و دانشجویان این رشته آگاهی جامعی نسبت به کارهای انجام شده در این حوزه در داخل و خارج کشورشان کسب می کنند. یکی از ویژگی های بارز این کتاب در این است که نویسنده علاوه بر زبان انگلیسی مثال هایی از زبان روسی، آلمانی، فرانسوی و اسپانیایی را نیز به زبان اصلی مطرح کرده است که طیف گسترده مثال ها و نوع نگاه نویسنده به آنها بستری مناسب برای تمام دانشجویان این رشته در تمامی مقاطع و سطوح علمی فراهم می کند. این کتاب رابطه قهر و آشتی میان مطالعات ترجمه و زبانشناسی را مورد بررسی قرار داده است که نویسنده هردو طرف قضیه را مورد ارزیابی قرار داده است. وی هم به اقدامات و خدمات زبانشناسان در حوزه مطالعات ترجمه پرداخته و هم به محدودیت های بسیاری از رویکردهای زبانشناختی به ترجمه اشاره کرده است. وی توانسته با استفاده از صراحت گفتار و ذوق سرشار طبقه بندی های موجود در روش های ترجمه را بیان کند و به مسائل سنتی این حوزه همچون مسئله برقراری تعادل میان متن مبدا و متن مقصد در حین عمل ترجمه پرداخته است. از طرف دیگر علاوه بر مسائل قدیمی که از دیر باز در این حوزه مطرح بوده است وی به مطالعات و تحقیقات جدید در حوزه های زبانشناسی متن، جامعه شناسی زبان، منظور شناسی و روان شناسی زبان را توضیح داده و ارزیابی کرده است. کتاب حاضر، دیباچه ای بر مباحث موجود در رابطه با زبانشناسی و ترجمه محسوب می شود به همین جهت فضای کافی برای بحث درباره تمام نظریات ترجمه و زبانشناسی و تمام جنبه های آن وجود نداشت. از این دیدگاه نویسنده سعی کرده است تا تمام زمینه های مهم تر با جزئیات منطقی را که موضوعات اصلی را در برمی گیرند ارائه دهد و به بقیه موارد حداقل در حد اشاره ای بسنده شده است تا در صورت نیاز خواننده به بخش کتابنامه مراجعه کرده و در زمینه مورد علاقه خود مطالعات گسترده ای داشته باشد.

ترجمه کتاب ساخت فرهنگ نوشته سوزان بسنت و اندره لفور
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1393
  هانیه حشمتی مقدم   خلیل قاضی زاده

در کتاب ساخت فرهنگ ها، به ضرورت حرکت از حوزه مطالعات فرهنگی به سمت مطالعات ترجمه اشاره می شود و استراتژی های جدید جمع آوری شده از تاریخ ترجمه، مانند آنچه ما درگفته های لفور در مورد ترجمه aeneid یا عقاید بسنت در مورد ترجمه های inferno می بینیم، نه تنها به مترجمان بینش بیشتری درباره عمل ترجمه می دهد، بلکه به منتقدان مطالعات فرهنگی نیز دیدگاه جدیدی نسبت به دستکاری فرهنگی ارائه می دهد. با این دیدگاه مترجمان قدرت بیشتری پیدا می کنند و به نظریه پردازان نیز این امکان داده می شود که مشاهده بهتری از روند واسطه بین فرهنگ ها و یا انتخاب واژه ها، فرم ها، تفاوت های ظریف فرهنگی، و معنا در فرهنگ های مربوطه خود را داشته باشند. همانطور که بسنت و لفور در ساخت فرهنگ ها استدلال می کنند، مطالعات ترجمه بررسی تعامل فرهنگی است، و در نتیجه صاحبنظران مطالعات فرهنگی، نظریه پردازان ادبی، انسان شناسان، قوم شناسان، روانشناسان، و فلاسفه زبان و همه کسانی که علاقه مند به فرآیندهای اجتماعی چند فرهنگی هستند،می توانند این کتاب را مورد مطالعه و بررسی قرار دهند. ساخت فرهنگ ها نوشته بسنت و لفور بر اساس یک سری از متون است که نقطه عطفی در تاریخ را نشان می دهند. این دو شاید بیش از محققان دیگر در این زمینه، سبب قرار گرفتن مطالعات ترجمه بر روی نقشه علمی شدند. آنها در سال 1976 درکنفرانس تاریخی در لون (لووین) بلژیک شرکت کردند، کنفرانسی که بیشتر متخصصان موافق با آنها در زمینه مطالعات ترجمه شرکت داشتند. در مجموعه ای از مقالات این کنفرانس تحت عنوان ادبیات و ترجمه (هولمز و همکاران، 1978)، مقاله لفور با عنوان"ترجمه عبارتست ازمرکز رشد دانش ادبی"، مطرح شد که در مورد زبانشناسی،ادبیات ،عوامل فرهنگی درمطالعات ترجمه و موضوعاتی بودکه بیشتر در مقاله هایی که منتخبات نظم و نثر اند به چشم می خورد کتاب ساخت فرهنگ در ترجمه مجموعه ای از مقالات است که توسط خانم بسنت جمع آوری شده است. این مقالات به تازه ترین تحولات در تئوری،مطالعات فرهنگی،مطالعات ترجمه ای(که محققان ترجمه آن را مطالعات توصیفی نام گذاری کردند)و آموزش ترجمه می پردازد. سوزان بسنت و اندره لفور همچنان مزرهای زمینه مطالعات ترجمه را گسترش می دهند. این کتاب فقط مجموعه ای از مقالات و مذاکرات کنفرانس های انجام شده قبلی ویامقالاتی که در مجلات منتشر شده اند نیست بلکه ارائه ای جدید و منتشر نشده ای است که در قالب کار جدید این دو نفر در طی سمینارهای برنامه تحصیلی در مرکز مطالعات فرهنگی بریتانیا در دانشگاه وارویک صورت گرفته است و اساسا تجدید نظر و اصلاح در مقالات منتشر شده قبلی است.

جنسیت در ترجمه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1393
  سیده مرجان مقیمی   خلیل قاضی زاده

شری سایمون، دراین کتاب 186 صفحه ای شامل 5 فصل، تعداد زیادی از زنان با نفوذ را نام می برد که مترجم نیز بوده اند و از این قابلیت خود برای تعامل فعالانه با محیط فرهنگی خود و خارج سود برده اند. سایمون برجسته ترین مترجم زن تا عصر حاضر را سوازن جیل لوین می داند. سایمون بر "چرخش فرهنگی" (cultural turn) در ترجمه تاکید می کند. او بر این باور است که مطالعات فرهنگی، سبب درک پیچیدگی های مبحث جنسیت و فرهنگ در ترجمه شده است. نیز او جنسیت و مطالعات فرهنگی را به پیشرفت هایی در حوزه ی پسا استعماری ربط می دهد. سایمون صراحتا اعلام می کند که هدف از انتشار کتابش شکل دهی گسترده ترین شبکه حول مسائل جنسیت و ترجمه است که از طریق جنسیت، مطالعات ترجمه را به چارچوب مطالعات فرهنگی نزدیک کند و این مساله، زیر سوال بردن نظریه های زبان شناسی ترجمه را ایجاب می کند.این کتاب دارای دو خاستگاه مختلف است. یکی از آن ها به سال های اخیر برمی گردد و حاصل درک اهمیت سیاست های هویتی در ترجمه و لزوم تحقیقات بیشتر در این زمینه است. طیف وسیعی از موضوعات وجود دارند که باید مورد بررسی قرار گیرند و برای این کار باید زودتر اقدام می شد. خاستگاه دیگر به ده سال گذشته بازمی گردد و داستان دیگری دارد. این موضوع به زمانی مربوط می شود که ایده ترجمه فمینیستی (ترجمه با توجه به حفظ حقوق زنان) برای اولین بار در بافت اختصاصی گفتگوی فرهنگی کانادایی شکل گرفت. شری سایمون می گوید که انگیزه اصلی نوشتن چنین کتابی حاصل مباحث مطرح شده در میزگردی درباره "بوطیقای حقوق زنان" بود که با همکاری وی در سال 1986 برای کنفرانسی راجع به ترجمه ادبی سازماندهی شد. شکل گیری این میزگرد کار سختی نبود: زوزانه دلوبینیئر هاروود، باربارا گودار و کتی مزی متونی نوآورانه در خصوص ترجمه به عنوان فعالیتی فمینیستی نوشتند. آن ها همگی منتقدانی فعال و مترجمان آثار فمینیستی پیشگام در کبک بودند. اما درست زمانی که بحث هایشان رو به اتمام بود، متوجه مساله جدیدی شدند. این مساله، شکل گیری ترجمه فمینیستی کانادایی بود. اگرچه مباحث این کتاب فراتر از تجربه کاناداست و موضوعات وسیع تری را در زمینه جنسیت در ترجمه مطرح می کند، اما خط فکری آن تحت تاثیر همان بافت اولیه است. ترجمه را نوعی تعامل و درگیر شدن با ادبیات یا عمل گرایی ادبی دانسته اند. نکته مورد تاکید، نحوه خدمت مترجمان به مباحث فرهنگی و خلق راه های جدید برای ارتباط فرهنگی است. مترجمان در انتقال مسائل فرهنگی و جاودانه ساختن یا زیر سوال بردن ارزش هایی که فرهنگ ادبی ما را حفظ می کنند نقش موثری دارند.چالش اصلی نوشتن این کتاب از نظر نویسنده آغاز فرآیند دورگه شدن نظام مندی است که من آن را ضروری می دانم. این کتاب می تواند افراد غیر مترجم را متقاعد نماید که ترجمه درگیر موضوعاتی فراتر از اصطلاحات تخصصی و فنی است و همچنین نظریه پردازان ترجمه را از طیف وسیع موضوعاتی که جنسیت ارائه می کند آگاه می سازد. موضوع ترجمه و جنسیت در کنار هم چارچوب جالبی را ارائه می دهد که از طریق آن می توان موضوع هویت در زبان را مورد بررسی قرار داد.

ترجمه کتاب ترجمه،زبانشناسی،فرهنگ
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1393
  لعیا بنی عامری   خلیل قاضی زاده

در این کتاب الگوهای رایج زبان شناسی مطرح می شوند که میتوان به فرضیه جبر زبانی سوسور و نسبیت زبانی ساپیر- ورف اشاره کرد.روش های ترجمه ای وینه و داربلنه مطرح می شوندو بین زبان فرانسه و انگلیسی با استفاده از مثال ها مقایسه ای انجام می شود.

ترجمه کتاب "بافت در ترجمه" نوشته یوجین نایدا
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده زبانهای خارجی 1393
  حمید بروزی   خلیل قاضی زاده

در این کتاب که جزو آخرین آثار نویسنده محسوب می گردد نویسنده مبحث بسیار مهمی به نام بافت و نقش آن در کیفیت و صحت ترجمه را مورد بحث و بررسی قرار می دهد.کتاب شامل هفت بخش می باشد بخش نخست این کتاب به منزله مقدمه ای برای کتاب می باشد که با این پرسش دیرینه آغاز می گردد:" ترجمه چیست؟ " گرچه ممکن است این پرسش به ظاهر ساده به نظر برسد اما واقعیت این است که نظریه پردازان حوزه ترجمه و نیز مترجمان هرگز بر سر این مسئله به اتفاق نظر نرسیده اند.نایدا در این کتاب تلاش می کند تا این سوال را به صورتی نظام مند پاسخ دهد بنابراین چهار بخش بعدی کتاب را به تبیین اصول بنیادی ترجمه اختصاص می دهد.در بخش دوم کتاب نایدا آگاهی عمیق خود را از رابطه بین فرهنگ و زبان به نمایش می گذارد.بخش سوم کتاب درباره ترجمه واژه ها در بافت می باشد. در فصل چهارم کتاب روابط دستوری بین واژه ها بررسی می گردد. بخش پنجم کتاب بر ساختارها و انواع گفتمان ها تمرکز دارد و بررسی می کند که چگونه این موارد فرایند ترجمه یک متن را در تمام سطوح تحت تأثیر خود قرار می دهند.در بخش ششم کتاب نایدا مقدمه ای بسیار خلاصه درباره روش های مختلف ترجمه ارائه می دهد.بخش هفتم بخش پایانی و تکمیلی این کتاب می باشد که در این بخش نابدا مقدمه ای را در خصوص سه طبقه بندی اصلی نظریه های ترجمه ارائه می دهد و آن ها را بر مبنای لغت شناسی ، زبان شناسی و نشانه شناسی اجتماعی تقسیم بندی می کند.

ترجمه سمعی بصری: انتقال زبان بر روی صفحه نمایش
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  ندا عسکری ازغندی   خلیل قاضی زاده

ین پایان نامه از دو بخش تشکیل شده است. بخش اول کتاب به موضوع زیرنویس و زبرنویس می پردازد و بخش دوم به شیوه هایی از ترجمه می پردازد که در آن صدای ترجمه شده جایگزین صدای اصلی می شود.

ترجمه کتاب "مترجم در مقام نویسنده"
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1393
  آزاده اسلامی   خلیل قاضی زاده

در دهکده جهانی امروز باوجود ارتباطات بسیار میان مردمانی با فرهنگ ها و زبان های متفاوت هنوز هم به ترجمه به دیده تحقیر نگریسته می شود. همگان تألیف را کاری خلاقانه و اصیل می دانند و نویسنده را فردی بااستعداد به شمار می آورند که در اجتماع از جایگاه والایی برخوردار است، حال آنکه ترجمه فعالیتی است دست دوم که در آن هیچ گونه اصالت و خلاقیتی وجود ندارد. گویی همه از منتقدین و افراد اهل مطالعه تا افراد معمولی جامعه دچار این توهم هستند که آنچه می خوانند از ادبیات کلاسیک یونان، آثار دوره رنسانس اروپا، ادبیات قرن نوزدهم روسیه ،ادبیات قرن بیستم آمریکای لاتین و ... همه و همه را به زبان اصلی خوانده اند.برای تهیه این کتاب،سوزان سنت و پیتر بوش از تعدادی مترجم حرفه ای که کار تألیفی هم دارند،خواسته اند درباره موضوع «مترجم در مقام نویسنده »مقاله ای در مورد تجربیات شخصی شان بنویسند و بگویند آیا متوجه تفاوت ماهوی میان ترجمه و تألیف می شوند؟این کتاب از دوازده مقاله تشکیل شده و موضوعات مختلفی در زمینه ترجمه را پوشش می دهد.پاسخ این مترجمین که ترجمه های فوق العاده ای موفقی را انجام داده اند می تواند به عنوان یک کتاب آموزشی مورد استفاده دانشجویان رشته مطالعات ترجمه قرار گیرد.

ترجمه کتاب گام نهادن ترجمه در سینما، مایکل کرونین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  ایمان نورانی   خلیل قاضی زاده

: یکی از حیطه هایی که در مطالعات ترجمه مورد توجه بسیار قرار گرفته است، رسانه و به خصوص سینما می باشد. امروزه سینما در زندگی بسیاری از افراد در سراسر جهان جایگاهی ویژه ای دارد و محل نمود زبان ها و فرهنگ های مختلف است. فیلم ها در دوره های متفاوت و توسط افراد مختلف در کشورهای جهان دیده می شوند. از این رو فیلم ها باید به زبان های گوناگون ترجمه شوند و اینگونه پل ارتباطی میان فرهنگ های مختلف باشند. در این راستا مطالب و مقالات بسیاری موجود است که بیشتر در زمینه زیرنویس و دوبله و یا به عبارتی ترجمه برون روایی است. اما آنچه کمتر مورد بررسی قرار گرفته فعالیت های ترجمه درون روایی است. این فعالیت ها به نمود ترجمه در خود فیلم ها می پردازند و یا به طور دقیقتر جایگاه شخصیت هایی را که در فیلم نقش مترجم را دارند و همچنین نقش ترجمه در سیر فیلم ها را بررسی می کنند. کتاب "گام نهادن ترجمه در سینما" اثر مایکل کرونین با در نظر گرفتن سینما در بافت جهانی سازی به بررسی این نوع روایت در ژانرهای متنوع و در دوره های زمانی مختلف می پردازد و می تواند دریچه ای نوین را در زمینه مطالعات ترجمه و حتی زبان شناسی، جامعه شناسی و مردم شناسی بگشاید.

ترجمه کتاب هویت و جایگاه حرفه ای ترجمه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - پژوهشکده ادبیات 1393
  فرزانه حاج خلیلی   خلیل قاضی زاده

یکی از رویکرد های مهم و نوظهور در مطالعات ترجمه رویکرد جامعه شناسی ترجمه است.در این رویکرد مباحثی مانند رشد و شکل گیری اجتماعی مترجمین، رابطه بین آموزش و شرایط کار حرفه ای، ساخت اجتماعی سازمانهای حرفه ای و خط سیر زیستی مترجمین دنبال می شود. از این رو مقالات این مجموعه پیرامون رشد و شکل گیری اجتماعی مترجمین به عنوان گروهی حرفه ای هستند، مسئله ای که به تازگی در حوزه ترجمه مورد توجه قرار گرفته است. اگرچه استقبال از رویکردهای جامعه شناسی ترجمه رو به رشد است ولی تحقیقات نسبتاً کمی تا به امروز در مورد پیشینه اجتماعی مترجمین، تلاش این گروه خاص برای رسیدن به جایگاه مشخص و احساس مترجمین نسبت به خود و فرایند حرفه گرایی ترجمه انجام شده است. این مجموعه با جمع آوری تحقیقاتی از مناطق جغرافیایی مختلف، در سطح کلان به مسئله جایگاه حرفه ای ترجمه و در سطح خرد به جوانب مختلف هویت فعالان در این حوزه می پردازد و رابطه بین این دو مسئله را بررسی می کند.

ترجمه کتاب ترجمه،بازنویسی و دخل و تصرف در شهرت ادبی نویسنده : آندره لفور 1992
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1393
  مژده منصورزاده یامی   خلیل قاضی زاده

آنچه معمولا به ارزش ذاتی یک اثر ادبی اطلاق می شود، نسبت به آنچه تصور می شود ، نقش کمتری ایفا می کند.مسائلی همچون قدرت و ایدئولوژی در ارزشمند بودن یا بی ارزش شناخته شدن یک اثر مهم است. بر اساس لفور یک ادبیات می تواند به صورت سیستمی تحلیل شود.دو عامل می توانند سیستم ادبی را کنترل کنند.عامل اول درون سیستم قراردارند که منتقدان، ویرایش گران، معلمان و مترجمان اند. عامل دوم بیرون از سیستم قرار دارند و در این کتاب لفور آن را " حمایت" می نامد. این گونه معنا می شود که چیزی شبیه قدرت (افراد، نهادها) است که ممکن است به خوانش ، نگارش و بازنویسی ادبی کمک کند یا مانع آن شود. اگر بازنویس یا نویسنده خود را با سیستم تطبیق دهند، در چهارچوب معین شده جریانات عمل کنند،آثارشان پذیرفتنی خواهد بود. اما اگر سعی کنند با سیستم مخالفت کنند، خارج از محدوده جریانات عمل کنند، برای مثال با خوانش آثار ادبی به جز شیوه معمول، با نوشتن آثار ادبی به روشی که متفاوت از روش مورد قبول و تجویزشده در برهه ای از زمان و مکان خاص است یا با بازنویسی آثار ادبی به طریقی که با ایدئولوژی یا سبک ادبی غالب متناسب نباشد، آثارشان به سختی مورد قبول قرار می گیرد و حتی ممکن است اثری فاقد ارزش شناخته می شود. حمایت بیشتر در جنبه ایدئولوژی مداخله می کند، تا جنبه ادبی آن، و اینطور می توان گفت که حامی زمانی که جنبه ادبی درگیر باشد، قدرت را به متخصصان ادبی واگذار می کند. و خیلی در این مسائل ورود پیدا نمی کند. لفور دو نوع حمایت را در این کتاب معرفی می کند.حمایت تمایز دهنده و حمایت بی تفاوت. در سیستم هایی که حمایت تمایزدهنده نیست، تلاش های حامی در جهت نگهداشتن ثبات سیستم اجتماعی است، و تولید ادبی مورد قبول و ترویج یافته در یک سیستم اجتماعی در پیشبرد آن هدف کمک می کند.یک نوع ادبیات وجود دارد وادبیات اگر هم باشد، "مخالف" نامیده می شود و به محض اینکه نوشته شود مشکلات زیادی برای انتشار دارد، یا اگر هم منتشر شود ادبیات سطح پایین یا عامه پسند خوانده می شود.اگر سیستمی حمایت تمایز دهنده باشد، موفقیت های مالی مستقل از عوامل ایدئولوژیکی است و شأن و مرتبه لزوماً به همراه ندارد. هرمترجم به فرهنگ و جامعه ای تعلق دارد و به هنگام ترجمه نمی تواند تاثیرات فرهنگی را در آن دخیل نکند. باورها و اعتقاداتی در او نهادینه شده اند که همواره هنگام بازنویسی با او هستند. بنابرین متن مبدأ می تواند جایگاه مختلفی از مرکز تا حاشیه در مقصد تجربه کند. یک متن که در فرهنگ خود در مرکز قرار دارد ممکن است هیچ گاه نتواند به همان جایگاه در فرهنگ دیگر برسد .لفور برای روشن شدن این مساله نقل قولی در ابتدای فصل یک آورده است. این نقل قول از نامه ای است که ادوارد فیتز جرالد اشعار عمر خیام را بازنویسی کرد. درحقیقت رباعیات فیتز جرالد یکی از تأثیرگذارترین بازنویسی ها است. از لحاظ ایدئولوژیکی ، فیتز جرالد زبان انگلیسی دوره ی ویکتوریا را بالاتر از زبان فارسی می دانست و بخاطر همین طرز تفکر بود که آنچنان متن را بازنویسی کرد که حتی تصور چنین کاری برای هومر و ویرجیل به ذهنش خطور نمی کرد. از لحاظ ادبی هم اشعار فارسی را شبیه جریان ادبی حاکم در زمان خودش ترجمه کرد. ممکن است بازنویس برای پایین کشاندن یک نویسنده به اثر منتشر شده نپردازد بلکه به زندگی شخصی او. در واقع گفتمان را به سطحی برساند که خیلی راحت در کنترل کسانی باشد که می خواهند فقط به مسائل حاشیه ای بپردازند: آرشیو شخصی این قدرت را می دهد تا زندگی شخصی نویسنده مثلا مادام دواستال را آنطور که دوست دارند بازنویسی کنند. تا امروز اکثر آثار انتقادی منتشر شده در مورد مادام دواستال بر زندگی شخصی اش تمرکز داشته اند تا کارهایش.تعداد قابل توجهی اظهارات در تعداد قابل توجهی صفحه در مورد مادام دواستال آمده که نتوانسته از سطح بدگویی های مغرضانه فراتر برود. از آنجایی که عموم خوانندگان با ادبیات در حال حاضر از طریق بازنویسی آشنا میشوند و نه نوشته اصلی، پس مطالعه بازنویسی ضروری است. در این کتاب تمرکز اصلی بر بارزترین نوع بازنویسی، مطالعه ادبیات ترجمه بوده است و بخش کوچکی به فرم های دیگر بازنویسی مثل تاریخ نویسی ، گزیده ادبی، نقد و ویرایش اختصاص دارد. چنین فرایندی حتی برای دیگر فرم های بازنویسی مثل اقتباس فیلم و تلویزیون صدق می کند. گرچه دراین کتاب به آن نپرداخته است. لفور به نقش سازنده ترجمه در رشد ادبیات یک جامعه اشاره می کند. یعنی با ترجمه می توان یک ژانر یا سبک ادبی جدید به فرهنگ دیگر معرفی کرد. وی به مشکلات وارد کردن ایده و سبک نو در فرهنگ مقصد اشاره دارد. او در مورد قصیده مثال می آورد. هیچ مترجمی نتوانسته قصیده را به شکل گویا البته با حفظ موجز بودن به غرب انتقال دهد. دلیل آن فقط مربوط به ضعف مترجم نمی گردد بلکه با تفاوت گسترده دنیای گفتمان ارتباط دارد. خوانندگان غربی پیش زمینه کمی از فرهنگ و زبان عربی دارند. مترجم باید خود چنین امکانی برای آنها فراهم کند . برای ایجاد آن موجز بودن متن از بین خواهد رفت. ترجمه همزمان می تواند مثبت عمل نکند. برای حفظ ایدئولوژی غالب مقصد ،نقش سرکوب گرایانه داشته باشد.لفور به خاطرات انه فرانک رجوع می کند. وی خاطراتش در زمان جنگ جهانی دوم می نویسد. پس از مرگ کتاب او به زبانهای مختلف ترجمه می شود که هر کدام به نحوی تحریف می شود تا بتواند درفرهنگ مقصد مورد قبول واقع شود. با این حال که هیچ سبک ادبی و ایدئولوژی پایدار و جاودانه نمی ماند. به نظر می رسد یک نوع خاصی از نقطه عطف تاریخی وجود دارد که ایدئولوژی و سبک ادبی یک زمان آنقدر جا به جا می شود که می تواند حتی آن دست باورهایی که قبلاً مردود اعلام شده بودند را دوباره بپذیرد. لفور گذشته فاکوان براک را با حال مقایسه می کند. واکنش ها در زمان حال نسبت به این نویسنده خیلی بهتر بوده است. عکس ان هم ممکن است. نویسنده ترجمه هومر را برای اثبات این نظریه می آورد. در مورد هومر می توان گفت ایلیاد در زمان خودش یکی از متون مرکزی در فرهنگ اروپا غربی بود. تاجایی که اگر شاعری می خواست مورد استقبال قرار گیرد باید به سبک حماسی می نوشت. اما درقرن هجده حماسه در فرانسه دیگر جایگاه مرکزی دوران رنسانس را نداشت. فرانسه خود به رشد فکری رسیده بود و نگاه تحقیر امیزی به هومر داشت.حتی مترجمان می بایست نوشته های هومر را تغییر می دادند تا بلکه بتواند مورد قبول واقع شود. بنابرین لفور بدین وسیله مطلق نبودن ایدئولوژی ها و سبک ادبی را اثبات می کند. لفور در پایان به نکته اشاره می کند که همیشه مترجمان مغرضانه در متون ادبی دخل و تصرف نمی کنند. بعضی اوقات چاره ای به جز این ندارند.وی در فصل آخر نمایش نامه مرگ دانتون اثر بوشنر و دو ویرایش از آن را می آورد. ویراستار برای اینکه مانع حمله سانسور شود، خود ویرایش انجام می دهد. اگر گوتسکو چنین ویرایشی برای نمایش نامه انجام نمی داد، قطعاً مرگ دانتون منتشر نمی شد و سرنوشت انتشار و پذیرش این نمایش نامه و دیگر آثار بوشنر کاملاً متفاوت می بود. همچنین فرانز متن مرگ دانتون را تغییر داد، نه به این خاطر که از خود متن راضی نباشد، بلکه متنی قابل اجرا تولید کند تا کمپانی های تئاتر را به اجرای نمایش نامه پس از دو تولید ناموفق ترغیب سازد.

ترجمه کتبی/شفاهی در زمان جنگ و تعارض
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  سپیده حسینی یزدی   خلیل قاضی زاده

در دنیای کنونی رابطه میان مترجم و تعارض از اهمیت ویژه‏ای برخوردار بوده و این مسئله توجه هرچه بیشتر دانشگاهیان را به خود جلب نموده است. کتاب حاضر مشتمل بر چندین مقاله است که حضور و مداخله مترجمین در تعارض‏های نظامی و ایدئولوژیک و بازنمایی این تعارض‏ها در ا‏دبیات داستانی را به تصویر می‏کشند. این مجموعه رویکردی میان‏رشته‏ای را اتخاذ نموده است و نویسندگان مقالات با بهره‏گیری از مطالعات رسانه‏، تاریخ‏نگاری، دانش ادبی و تجارب خود در زمینه ترجمه کتبی/شفاهی به بیان دیدگاه‏های متعددی پرداخته‏اند. وظایف مترجمین در میدان جنگ، حضور آنها در ادبیات داستانی، نقش آنها در بازنویسی و به‏خاطر سپردن تعارض و میانجی‏گری از موضوعات اصلی مورد بحث این کتاب هستند. نظریه‏های موجود درباره میانجی‏گری و بی‏طرفی، مسئولیت اخلاقی و ضروریات مربوط به آموزش مترجمین کتبی/شفاهی برای کارشناسان حوزه‏های ترجمه کتبی/شفاهی، رسانه و مطالعات بین‏فرهنگی و پسا استعمارگری جالب توجه خواهد بود. این مجموعه دارای هفت بخش است که هریک درون‏مایه‏ای خاص را به بحث می‏گذارند. هر بخش مشتمل بر چندین فصل است.

پیشنهاد چهارچوبی برای ارزیابی کیفی-کمی ترجمه با استفاده از مدل تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف: موردپژوهی دوترجمه از بوف کور
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1393
  معین حسن زاده امین   خلیل قاضی زاده

پیش زمینه های متفاوت مترجم و نویسنده از سویی و حضور تأثیرگذار قدرت های آشکار و پنهان سبب شده اند تا بعضاً در هنگام انتقال متنی از زبان مبدأ به زبان مقصد، خواسته یا ناخواسته تعدیلات، اضافات و یا حذفیاتی رخ دهد. اینجاست که یافتن مدلی نظام مند برای ارزیابی کیفی ترجمه به یکی از موضوعات مهم در حوزه ی مطالعات ترجمه تبدیل شده است. چهارچوب های تحلیل گفتمان انتقادی (cda) توانایی تحلیل لایه های زبانی متن (اعم از ساخت واژی، واژگانی و نحوی) و لایه های فرازبانی (اعم از نشانه ای و گفتمانی) را دارد پس می توان از آن ها در ارزیابی کیفی ترجمه استفاده کرد. پژوهش حاضر در وهله ی اول با هدف ارائه چهارچوبی جهت ارزیابی کیفی ترجمه با استفاده از مدل تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و در وهله ی دوم با هدف پیاده سازی کامل مدل پیشنهادی بر روی نمونه ای واقعی انجام شده است. چهارچوب پیشنهادی پس از گذراندن متن مبدأ و متن (متون) مقصد از سه بخش تحلیل صوری، تحلیل پیکره ای و تحلیل گفتمان چندوجهی (که هرکدام دارای ابزارهای مخصوص به خود هستند)، نتایج به دست آمده را با مدل تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف تحلیل و تبیین کرده و در انتها به بررسی میزان همخوانی نتایج متن مبدأ با متن (متون) مقصد می پردازد. داستانک «بوف کور» اثر صادق هدایت به عنوان متن مبدأ (1915، نسخه¬ی دست¬نویس) و ترجمه های کاستلو (1957) و بشیری (2013، ویرایش سوم) به انگلیسی به عنوان متون ترجمه شده انتخاب گردیدند. نتایج حاصله از مدل پیشنهادی در تمامی بخش ها و زیربخش ها با متن اصلی مقایسه شده و با توجه به اهمیت وزنی آن ها مشخص می شود که کیفیت ترجمه متن (متون) چگونه است. نتیجه ی حاصل از بخش صوری مشخص کرد که ترجمه ی کاستلو با عملکرد بهتر در زیربخش های ساختار کلی متن، ساختار بندها و صفحه آرایی کتاب نسبت به ترجمه بشیری، که فقط عملکرد بهتری در قسمت بندی های متن دارد، دارای کیفیت بیشتری است. در زیربخش های علائم نگارشی و فونت هیچ کدام از ترجمه ها عملکرد خوبی نداشته اند. در بخش تحلیل پیکره ای، ترجمه ی کاستلو به علت همخوانی بیشتر با متن اصلی در زیربخش های تحلیل شبکه های رخداد همزمانی و تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی به عنوان ترجمه باکیفیت تر انتخاب شد. در بخش تحلیل گفتمان چندوجهی هردو ترجمه ها در زیربخش های عنوان و کلیدعبارات عملکرد خوبی داشته اما در زیربخش تصاویر عملکرد خوبی نداشته اند. ترجمه کاستلو در زیربخش پانوشت ها و ترجمه بشیری در زیربخش طرح جلد عملکرد بهتری داشته اند اما ازآنجاکه اهمیت وزنی زیربخش پانوشت ها بیشتر است، ترجمه کاستلو به عنوان ترجمه بهتر انتخاب شد. علیرغم عدم همخوانی کامل با متن اصلی، درنهایت ترجمه کاستلو به عنوان ترجمه ی باکیفیت تر مشخص شد.

ترجمه و چرخش فرهنگی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  مصطفی شمشیری معینی   خلیل قاضی زاده

سخن در مورد تفسیر و ترجمه در جوامع امروزی امری بدیهی به نظر می رسد. بی شک ترجمه در تدریس زبانهای مختلف نقش آموزشی – پژوهشی دارد. همراه شدن فرهنگ همراه با ترجمه به ظرافت این امر بیشتر از پیش افزوده است و در نتیجه چرخش فرهنگی امری اجتناب ناپذیر است. بنابر گواهی تاریخ، ترجمه در توسعه همه فرهنگ ها نقش بسزایی داشته است. در مواردی که آثار ترجمه شده بر فرهنگ های میزبان تاثیر داشته اند، این تاثیر بیشتر به چگونگی دریافت و پذیرش اثر پیش از عمل ترجمه و پذیرش آن پس از ترجمه وابسته بوده است تا به چگونگی انجام عمل ترجمه. نمونه های تاریخی به خوبی گویای این هستند که کمال مطلوب "ترجمه خوب" بیانگر هیچ رابطه مستقیمی نیست که ترجمه بر فرهنگ میزبان داشته است. مترجم بایست مضامین ایدئولوژیک را در ترجمه در نظر بگیرد. در این کتاب نویسندگان که خود از صاحبنظران نامی حوزه مطالعات ترجمه اند، برآن بوده اند که انتقال فرهنگ را در ترجمه نشان دهند.

ترجمه برای کودکان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1394
  مهناز خباز   خلیل قاضی زاده

این کتاب یکی از مهم ترین آثاراویتینن است. این نویسنده فنلاندی برای کتاب خود شش فصل انتخاب کرده است و هر فصل را به چندین بخش تقسیم بندی کرده است. او در این شش فصل، موضوعات مختلفی را مورد بررسی قرار داده است: 1- عنوان ترجمه کودک را معرفی می کند. 2- توضیح می دهد که چگونه خواننده متون را درک می کند. 3- سلطه موجود در متن را مورد بررسی قرار می دهد. 4- تعاریف گوناگونی از ادبیات و ترجمه ارائه می دهد. 5- در فصل آخر هم بر اهمیت ترجمه برای کودکان تاکید می کند. این اثر یکی از مهمترین کتاب هایی است که می تواند مرجع مناسبی برای نویسندگان و مترجمان کشورمان در ترجمه آثار برای مخاطبان گروه سنی کودک باشد.

ترجمه کتاب "گفتمان"
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1394
  نفیسه رجایی   خلیل قاضی زاده

کتاب فوق که یکی از آثار سارا میلزاست شامل شش فصل می باشد. نویسنده درفصل اول به تعریف گفتمان می پردازد ودرفصل دوم رابطه گفتمان وایدئولوژی رامورد بررسی قرارداده است.سپس د ر فصل های سوم وچهارم به آثار میشل فوکو اشاره می کند تا تعریف همگانی ازگفتمان ارائه دهد.در فصل پنجم هم رابطه گفتمان ونظریه های استعماری وپسا استعماری را به تفصیل شرح می دهد.در آخرنیزتعاریف سه گروه از نظریه پردازان :تحلیل گران گفتمان – روانشناسان اجتماعی وتحلیل گران گفتمان انتقادی را توضیح می دهد.به طور کلی نویسنده درتلاش است تا تحول سیر تاریخی گفتمان را برای خوانندگان با اوردن مثال های متفاوت ادبی وغیر ادبی به ساده ترین روش ممکن سازد.

ترجمه کتابزبان ادبیات پسااستعماری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1394
  منی معاونی   خلیل قاضی زاده

کتاب زبان ادبیات پسااستعماری به شکل جامعی به بررسی برخی ویژگی های مهم زبان در طیف گسترده ای از متون پسااستعماری می پردازد. این کتاب ضمن استناد به آثار نویسندگانی همچون جان ریس، درک والکات، چینوآ آچبه، گوگی واتیونگ، نورالدین فراح و سلمان رشدی، در نظر دارد تا نشان دهد که زبان انگلیسی چگونه در ارتباط با زبان های دیگر در مستعمرات سابق بریتانیا شکل گرفته و این زبان ها را به چالش کشیده است. نویسنده کتاب، اسماعیل طالب، با بررسی ادبیات کشورهای مختلف از جمله هند، نیجریه، کانادا، استرالیا، اسکاتلند، ولز، ایرلند و کشورهای حوزه کارائیب نشان می دهد که چگونه افراد در مواجهه با این تغییرات، هویت ملی و فرهنگی خود را حفظ کرده اند. این کتاب همچنین نشان می دهد که زبان یکی از دغدغه های اصلی در ادبیات پسااستعماری است. کتاب زبان ادبیات پسااستعماری برای هر فرد علاقمند به تحول و تکامل زبان انگلیسی و کاربرد آن در ادبیات معاصر جهان ارزشمند است.

ترجمه کتاب صداها در ترجمه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1394
  نیوشا عبدالصمدی   خلیل قاضی زاده

این کتاب شامل بخشهای مختلف فرهنگی درارتباط با جنبه های مختلف ترجمه ادبی میباشد .بحث های مختلفی در ارتباط با ترجمه نمایش نامه هااز زوایای مختلف شده است که باعث به وجودآمدن نقاط جالب درارتباط با ترجمه شده است که ارزش خواندن انرا بیشتر میکند. همچنین کتاب مشکلات مترجمان را در ترجمه گویش ها و زدن پل های فرهنگی بررسی میکند.بخشهای اول کتاب در مورد چگونگی ترجمه صداهای اروپایی بحث میکند.بخشهای بعدی کتاب به بررسی جنبه های مختلف زبانهای بیگانه و راه حل های مختلف رویارویی با ان می پردازد. این کتاب بر دو مشکلی که مترجمان داستان های اروپایی با آنها مواجه هستند، تاکید می کند: صداهای موجود در مرزهای فرهنگی و دشواری انتقال بافت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی که گویشوران در آن جای گرفته اند. خواندن این کتاب برای کسانی که میخواهند جنبه های مختلف ترجمه ادبی را بررسی کنند توصیه می شود.

ترجمه کتاب (ترجمه و جهانی شدن اثر مایکل کرونین)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1394
  جلیل مردانی   خلیل قاضی زاده

کرونین در کتاب ترجمه و جهانی شدن در پی دست یابی به سه هدف است اول آنکه نقش خاص ترجمه را در دور? کنونی تبیین کند، دوم آن که برای دانشجویان و استادان دور? مترجمی آشکار کند که ترجمه نه فقط سودمند بلکه لذت بخش هم هست و سوم آن که برای آن ها که مترجم نیستند، اهمیت و سودمندی ترجمه را ثابت کرده و جنبه های لذت بخش آن را یادآور شود. جهانی شدن واژه ای چند سطحی است که برای نشان دادن طبیعت اقتصاد جهانی به وسیل? گسترش ملیت هاست. در ترجمه ی تبلیغاتی به منظور خلق نمونه های محلی از این نوع ترجم? چند سطحی استفاده می شود. این نمونه ها شامل وب سایت های بین المللی شرکت های مهم یا معرفی محصول و یا بازاریابی مواد اولیه برای بازارهای جهانی است. این کتاب به بعضی از این مراحل ترجمه در فضایی پیچیده، فرهنگی، سیاسی و فلسفی می پردازد.

ترجمه کتاب: ترجمه، تاریخ، فرهنگ
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1394
  نرگس حسینی   خلیل قاضی زاده

این مجموعه حاوی مهمترین متون به زبانهای لاتین، فرانسه، آلمانی و انگلیسی می باشد که حاصل قرنها تفکر بر سر ترجمه در اروپای غربی است. این کتاب حاوی مطالبی در طی بیست قرن گذشته آنهم از تولد خطیب، سخنران و مترجم رومی در سال 106 پیش از میلاد بنام مارکوس تولیوس سیسرو تا مرگ محقق و مترجم ادبیات باستانی آلمانی تبار بنام اولریش فون ویلیامز مالندرف در سال 1931 میلادی می باشد. تقسیم بندی مطالب این کتاب بر اساس ترتیب موضوعی است تا زمانی. برخی از مطالب این کتاب در مورد محدودیتهای ناشی از ایدئولوژی در تولید ترجمه، ماهیت بوطیقایی، سپهر گفتمان و قدرت حامیان در تحمیل این محدودیتها، می باشد. بقیه مطالب راجع به موقعیت متن اصلی در فرهنگ و موقعیت آن فرهنگ در سایر فرهنگها، نقش ترجمه در آموزش وتکنیک ترجمه می باشد.

ترجمه کتاب: ترجمه، قدرت، فروپاشی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1394
  منصوره السادات فاطمی   خلیل قاضی زاده

کتاب «ترجمه، قدرت، فروپاشی» شامل مجموعه مقالاتی است که به همت رومان آلواراس و ام. کارمن افریکا گردآوری شده است و تلاش دارد تا با جستجو و یافتن پیوندهایی میان مطالعات فرهنگی و ترجمه، رویکردی برای چرخش فرهنگی در مطالعات ترجمه در این عصر ارائه نماید. این کتاب به نقل از مولفین، در حالی به مطالعه رابطه میان ترجمه، فرهنگ و تفاوت های فرهنگی می پردازد که چشم اندازی ایدئولوژیک و سیاسی از ترجمه را نمود می بخشد. در همه ی مقالات رویکرد مشترکی نسبت به ترجمه اتخاذشده است و همگی ترجمه را عاملی می دانند که روش انتخاب اثر، نویسنده و یا فرهنگ جامعه را شکل می دهد. مهم ترین ویژگی این مقالات در این است که می توانیم تفاوت هنجارها در جوامع مختلف، تمایل جوامع قدرتمند به تغییر جوامع ضعیف از طریق ترجمه و چگونگی تغییر معیارها را از طریق ترجمه بفهمیم.

ترجمه کتاب بازبینی نقش مترجم شفاهی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1394
  هانیه زضایی فر   خلیل قاضی زاده

کتاب فوق یکی از آثار کلودیا آنجللی درخصوص مترجم شفاهی و نقش وی است. این فصل بندی براساس پرداختن به پرسشهای تحقیق است که در مقدمه ذکر می شود. شفاهی این کتاب شامل 5 فصل است: در مقدمه نویسنده به تاریخچه ترجمه شفاهی، مروری کوتاه بر نقش مترجمان شفاهی و اهمیت شغل آنها، مرئی یا نامرئی بودن مترجمان شفاهی می پردازد. فصل 1، مشخصه های الگوی مرئی بودن را بیان می کند. فصل 2، مبحث مرئی بودن مترجم شفاهی را با در نظر گرفتن عوامل بسیاری مانند اجتماعی، ایدئولوژی، روانشناسی اجتماعی و انسان شناسی زبان شناختی، بررسی می کند. فصل 3، پرسشنامه اصلی تحقیق بیان می شود و در فصل 4، نتایج اجرای "پرسشنامه نقش میان فردی مترجم شفاهی" بیان می شود. و در آخر فصل 5، بحث نهایی است که به پیاده سازی این تحقیق می-پردازد. نویسنده درتلاش است تا نقش مترجم شفاهی را برای آنها در موقعیت های مختلف، مشخص کند.

معنی، بافت و شان نزول در قرآن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد 1374
  خلیل قاضی زاده   نادر جهانگیری

قرآن، محور همه ارزشهای اسلامی بود و امت اسلامی، ناگزیر برای راهیابی به کمال و رفع کاستیهای فردی و اجتماعی خود، رو به سوی این کتاب آسمانی داشت و برای فهم معارف بلند آن و درک رمز و رازهای آن به تکاپوی پرداخت . این تکاپو به تنظیم و تدوین مسائلی انجامید که "علوم قرآن" نامیده شد. علوم قرآن به مقوله هایی اطلاق گردید که به شکلی در فهم و تفسیر قرآن تاثیر داشت و به عنوان مقدمه قرآن شناسی و قرآن فهمی باید مورد بحث و بررسی قرار می گرفت ، علومی مانند: تاریخ قرآن، ناسخ و منسوخ، محکم و متشابه، شان نزول و... در این میان علم شان نزول به دلیل ارتباط مستقیم با فضای نزول آیات و ترسیم زمینه های پیشینی وحی، از جایگاهی چشمگیر و موثر برخوردار است ولی باید اذعان کرد که این مقوله، آنگونه که باید، مورد طرح و بررسی قرار نگرفته است این نوشتار، تلاشی است در جهت تبیین نقش بافت در معانی جملات و به تبع آن نقش شان نزول در تفسیر و فهم آیات قرآن. نخست بحث را با "معنی" و "نظریه های معنایی" آغاز می کنیم، آنگاه به نقش "بافت " در فهم معانی جملات می پردازیم. سپس شان نزول را مطرح کرده و با تعاریفی که از آن بدست خواهیم داد، روشن می کنیم که در واقع همان نقشی را که "بافت " در فهم معانی جملات دارد، شان نزول در فهم معانی بسیاری از آیات دارد و بالاخره در آخرین فصل، فصل سوم مصداقهای معین و مشخصی را از نقش شان نزول در فهم معانی آیات بر می شماریم در نهایت نتیجه می گیریم که بدون شان نزول (بافت) معانی بسیاری از آیات را نمی توان فهمید.