نام پژوهشگر: محبوبه حسین پور

تطبیق اسطوره ایرانی "جمشید" با قهرمانان همتای وی در اساطیر سایر ملل
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1376
  محبوبه حسین پور   محمود طاووسی

همانگونه که از عنوان این پایان نامه بر می آید، قرار است کاری تطبیقی که محور اصلی آن را شخصیت اسطوره ای جمشید تشکیل می دهد، صورت گیرد. وی طبق روایات به جا مانده در اسطوره ها به نیروی یزدان واجد صفات و توانائیهای فراوان و مورد نیاز بشر فناپذیر و کنجکاو و روزگار خود گردیده، به تدریج و در طول سالیان متمادی علاوه بر اینکه پایگاهی استوار در اساطیر ایران بدست آورده، در اساطیر بسیاری از ملل دیگر نیز مورد ارجاع و استناد قرار گرفته و ردپای بی شمار و گاه عمیقی از خود به جای گذارده است . نخست ، توصیف و توضیح چگونگی شخصیت و کارکردهای وی در اساطیر ایران، و کشثف و معرفی افراد مشابه وی در اساطیر ملل دیگر در تعاقب ماجرا،وظیفه این تحقیق می باشد که نهایتا به تعیین درجات تشابه میان آن قهرمانان غیر ایرانی با جمشید می انجامد. بدین منظور ابتدا به تمامی منابع قابل حصولی که فردیت و موقعیت اسطوره ای جمشید را از زوایای مختلف و با رویکردهای متفاوتی بررسی کرده، پرداخته می شود که عمده ترین این منابع به تریب کتاب مقدس ایرانیان باستان یعنی اوستا، متون ادبی و دینی پهلوی، شاهنامه فردوسی، گرشاسب نامه اسدی طوسی و متون ادبی تاریخی پس از اسلام بوده اند. پس از آن که دیدگاه و اشراف لازم در مورد جمشید بدست آمد، نوبت به تحلیل اساطیر سایر ملل به منظور شناسایی قهرمانانی که به وی شباهت نام یا نسبی بودن دارند، می رسد و این کار نیز طبعا با مورد مطالعه و استنتاج قرار دادن متون و منابع مربوط به اساطیر آن ملتها صورت گرفته است که در این زمینه به ترتیب قرابت فاصله جغرافیایی به اساطیر هندی، سامی یونانی و مصری پرداخته شده که در نهایت شگفتی بیشترین شباهت با جمشید از آن از یریس قهرمان اسطوره ای مصری گردیده و سپس یمه هندی سلیمان سامی پرومته یونانی و نوح سامی جایگاه های بعدی را به خود اختصاص داده اند.