هر یک از شهرها و سکونتگاهها، گنجینه فرهنگی با ارزشی به شمار می آیند که نمایانگر روند تاریخ حیات اجتماعی جاری در آن است و هر یک از عناصر و فضاهای آن گویای بخشی از ویژگی های اجتماعی– فرهنگی جامعه است که با بررسی و شناخت آن می توان به زوایا و ابعاد غیرمدون و ناشناخته ای از تاریخ اجتماعی سرزمینها پی برد. امروزه یکی از مهم ترین مباحث شهرنشینی مبحث عدالت اجتماعی و جدایی گزینی اکولوژیک در شهر ها می باشد که تاثیر مستقیم و غیر مستقیم آن بر مبلمان و چیدمان شهری و در ابعاد وسیعتر، بر فضای کالبدی شهر، بوضوح مشهود است. تجهیزات مورد استفاده در خیابان های شهر یا همان مبلمان شهری یکی از اجزای ضروری و جدایی ناپذیر شهرها به شمار می رود که از بدو بوجود آمدن شهرها تا کنون بوده است و در سالهای اخیر تعداد و تنوع آن افزایش چشمگیری داشته است.این تجهیزات اگر بر اساس استانداردها و مطابق با فاکتور های هر ناحیه شهری طراحی شوند، میتوانند علاوه بر کاربرد اصلی خود، موجب حفظ هویت شهر شده و به شهر انسجام دهند. از طرف دیگر جدایی گزینی های اجتماعی و نابرابری های اقتصادی – اجتماعی در سطح شهر ها رو به افزایش است و از دیدگاه های گوناگون مورد بحث قرار گرفته است که یکی از پیامدهای آن عدم مکانیابی صحیح و ناهماهنگی در طراحی مبلمان شهری، انواع کاربری ها و بی توجهی به سیمای شهر و البته بی بهره بودن بعضی از ساکنان شهر از این مواهب می باشد. برای حل این مشکلات نیاز به برنامه ریزی، طراحی، اجرا و مدیریت است. هدف این پژوهش بررسی تطبیقی بین پایگاه اقتصادی – اجتماعی شهروندان و کیفیت مبلمان و فضای شهری با تاکید بر عدالت اجتماعی در شهر بابل می باشد. لذا ضمن بررسی دیدگاه های نظری و روند عملی فضایابی و چیدمان های شهری بر اساس عدالت اجتماعی در ایران و جهان و به طور اخص در شهر بابل به روش تحلیلی_توصیفی و روش مصاحبه و بازدید میدانی جهت بررسی نحوه عملکرد مبلمان شهری پرداخته شده است. با توجه به پیامد های گوناگون جدایی گزینی اکولوژیکی بر آنیم که در این پایان نامه ارتباطی را که میان عدالت اجتماعی و توسعه فضای کالبدی و مبلمانهای شهری موجود است را در شهر بابل مورد ارزیابی قرار دهیم، نقاط ضعف و قوت آنرا بررسی کنیم و راهکارهایی جهت ارتقا شرایط محیطی و چیدمان شهر بابل بیابیم.

شهر پایدار شهری است که به دلیل استفاده اقتصادی از منابع، اجتناب از تولید بیش از حد ضایعات، و بازیافت آنها تا حد امکان و پذیرش سیاست های مفید در دراز مدت، قادر به ادامه حیات خود باشد. آنچه که به پایداری شهری می انجامد و اعتدال در شرایط زیست شهرها را فراهم می آورد،شامل مجموعه ای از فاکتورها از جمله شیوه کارآمد کاربری زمین، ایجاد بهترین دسترسی ها و حمل ونقل، کاربرد کارآمد منابع، کاهش انواع آلودگی ها و ضایعات محیطی و ساختاریابی پایدار فضای شهر می باشد.ساختار فضایی پایدار نتیجه بکارگیری معیارهای پایداری و شرایط مختلفی است که در طول زمان شکل می گیرند. تکوین یک ساختار فضایی پایدار به شرایطی چون تامین سهولت حرکت و دسترسی و توجیه پذیری حمل و نقل عمومی، توجیه پذیری اختلاط کاربریها و میزان انطباق و انعطاف پذیری، کیفیت زیست محیطی، رعایت فاصله بین مراکز فعالیت و سکونت و... بستگی دارد. این در حالیست که امروزه رشد سریع شهرها، جوامع شهری را با مشکلات متعددی از جمله ساخت وسازهای بی رویه و بی ضابطه و رشد افقی و گسترده شهرها، توزیع و جانمایی نامتعادل کاربریها در شهر، بهم خوردن نظم ساختار فضایی شهر و پراکنش فضایی فعالیتها، افزایش تقاضای سفر و متوسط مسافت آن، هزینه بالای اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی مواجه ساخته و ناپایداری ساختار فضایی شهرها را سبب شده است. لذا با توجه به اهمیت مسئله، هدف اصلی از نوشتار حاضر، که با روش کتابخانه ای انجام شده، بررسی نقش ساختار فضایی شهر در پایداری شهر و واکاوی راهکارهای پایدارسازی ساختار فضایی شهر ها است. نتیجه مطالعه انجام شده حاکی از آن است که ساختار فضایی کنونی شهرها با استانداردهای پایداری فاصله قابل توجهی دارد. بدین ترتیب توجه برنامه ریزان و مدیران شهری را در راستای اجرایی نمودن معیارهای پایداری شهری در تصمیمات و برنامه ریزی ها طلب می نماید.

امروزه تحولات تکنولوژی و صنعتی شدن شهرها، تغییرات مهم و اساسی در اکولوژی شهری بر جان گذاشته که باعث تخریب شدید محیط زیست سکونتگاه ها شده و اثرات ناگواری بر زندگی انسان ها و جوامع پدیده آورده است. به منظور تعدیل اثرات مختلف این آسیب های زیست محیطی، مهمترین و در عین حال ساده ترین راه، توسعه پارک ها و فضای سبز می باشد. فضای سبز شهری، از جمله کاربری هایی است که توزیع و پراکنش آن در سطح شهر اهمیت زیادی دارد. از سویی دیگر تاکنون در مطالعات توسعه شهری، جهت تعیین ظرفیت های مناطق از دیدگاه زیست محیطی یا به عبارتی مکان یابی صحیح، برای تعیین کاربری های شهری، مدل های مناسبی وجود نداشته است. این امر در شهرهایی که توسعه، از شتاب بالایی برخوردار بوده و سرعت افزایش مشکلات زیست محیطی نیز قابل کنترل نبوده باعث شد تا برای مدیران شهری، امکان برنامه ریزی مناسب جهت توسعه در منطقه بر مبنای استفاده از مدل های متکی بر اصول بوم شناسی و قابل کاربرد در سامانه های اطلاعات مکانی میسر نگردد. شهر ساری با مساحتی بالغ بر 52/28 کیلومتر مربع و جمعیتی معادل 261293 نفر، دارای 374904 متر مربع فضای سبز و 102904 متر مربع پارک های عمومی است. این شهر از پراکنش سلسله مراتب فضای سبز مناسبی برخوردار نبوده بطوری که سرانه پارک در این شهر، 39/0 متر مربع و سرانه فضای سبز شهری 2 متر مربع می باشد که این رقم، اختلاف آشکاری با سرانه استاندارد تعیین شده دارد. در این پژوهش تصمیم بر آن گرفته شد تا ضمن بررسی کمی و کیفی پارک های این شهر به مکان یابی پارک های محله ای با استفاده از مدل ahp فازی (fahp) در محیط gis پرداخته شود. بدین منظور ابتدا پارامترها ومعیارهای موثر در مکان یابی پارک های شهری شناسایی و در ادامه پایگاه داده های مکانی از معیارهای شناسایی شده در سامانه اطلاعات جغرافیایی ایجاد گردید. سپس با تکمیل پرسش نامه توسط کارشناسان و متخصصان خبره میزان ارجحیت این معیارها نسبت به یکدیگر سنجش گردید. در ادامه به کمک مدل سلسله مراتبی فازی (fahp) وزن هر یک از معیارهای موثر بدست آمد و لایه های اطلاعاتی و توصیفی معیارها با توجه به وزن های محاسبه شده و توابع تحلیلی، در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis) آماده و با یکدیگر تلفیق گشتند. در نهایت نیز طبق هم پوشانی لایه های اطلاعاتی و تطبیق آن با کاربری های موجود، نقشه شایستگی مناطق شهر ساری بر اساس پهنه های بسیار مناسب، مناسب و نامناسب جهت احداث پارک های محله ای مشخص گردید. نتایج نشان می دهد که 5/18 درصد از مساحت شهر برای احداث پارک در واحد محله بسیار مناسب و 7/33 درصد مناسب و 8/47 درصد مساحت شهر دارای محدودیت ساخت پارک محله ای می باشد.

هر سرزمین متشکل از عوامل و عناصر متعددی واقع در سطح و یا نزدیک سطح زمین است، که بصورت انفرادی و یا ترکیبی، در مناطق مختلف با یکدیگر متفاوت هستند. این عوامل و عناصر شکل دهنده نواحی مختلف را منابع طبیعی و یا اکولوژیکی می نامند، که شامل منابع فیزیکی و زیستی است و به صورت منفرد و یا ترکیبی مورد بهره برداری انسان قرار می گیرند. استفاده از سرزمین بدون در نظر گرفتن تفاوت های اکولوژیک و پتانسیل های محیطی باعث پیامدهای ناگوار و تخریب محیط زیست می گردد، که در نهایت منابع طبیعی را در معرض تهدید قرار داده و محیط را از توسعه پایدار دور می سازد. استان مازندران با تنوع اکوسیستم های مناسب و مساعد برای زیست انسانی و تنوع جاذبه های طبیعی و چشم اندازها و مناظر با ارزش زیست محیطی جزء مهمترین نقاط جمعیت پذیر کشور به شمار می رود، که در سال 1365 دارای 33 نقطه شهری با جمعیتی معادل 2/39 درصد جمعیت استان بود. در سال 1375 تعداد نقاط شهری استان به 37 عدد افزایش یافت، که با 9/6 درصد افزایش ، جمعیتی معادل 2/3 درصد از جمعیت شهری کشور و 2/54 درصد از جمعیت استان را شامل می گردید. که برای اولین با در تاریخ توسعه استان متوسط جمعیت شهرنشین استان از نیمه گذشت و سرانجام بر جمعیت روستانشین غلبه پیدا نمود. تحقیق حاضر نیز که با هدف تحلیل توسعه شهری استان مازندران بر اساس شاخص های زیست محیطی طی سه دهه اخیر صورت پذیرفته است. ابتدا با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره مبتنی بر gis ارزیابی توان اکولوژیک کاربری توسعه شهری انجام و سپس استان مازندران بر اساس توان های اکولوژیک پهنه بندی گردید. نتایج حاکی از آن است، که از مجموع مساحت 51 شهر استان در سال 1385 که معادل 73/45719 هکتار بوده است، 87 درصد در پهنه مناسب، 9درصد در پهنه متوسط و 4 درصد در پهنه نامناسب کاربری توسعه شهری استان مازندران قرار گرفته است. استقرار 87 درصد از مساحت شهرهای استان در پهنه مناسب (23 درصد مساحت استان) بخاطر قرارگیری این شهرها در قلمرو جلگه استان است، که این امر بدون انجام ارزیابی اثرات زیست محیطی توسعه و برآورد ظرفیت تحمل محیطی صورت پذیرفته و باعث افزایش پیامدهایی زیست محیطی نظیر آلودگی خاک، آب و هوا در استان گردیده است. بنابراین روند تغییرات حوزه های شهری استان در سه دهه اخیر، با وجود این که هماهنگ با توان های اکولوژیک بوده است، اما در راستای توسعه پایدار کالبدی نبوده است.

اهمیت امنیت در زندگی شهروندان به حدی است که در سالهای اخیر این امر به عنوان یکی از مهمترین ویژگی های شهر پایدار و یکی از شاخص های اصلی در دستیابی به شهرسازی با رویکرد توسعه پایدار محسوب می شود. برای ساخت و طراحی شهری سالم و پایدار می بایست ضمن توجه به ابعاد اجتماعی و فرهنگی و ... به ابعاد کالبدی و محیطی آن توجه نمود. یکی از مهمترین این مباحث مطرح شده در ارزیابی و طراحی فضاهای عمومی شهر از لحاظ کالبدی توجه به ابعاد امنیتی آن است. این تحقیق ارزیابی کیفیت عملکرد امنیتی فضاهای شهری را بصورت تطبیقی در بافت قدیم و هسته پیرامونی آن مدنظر قرار داده است. جامعه آماری تحقیق شامل سرپرست های خانوارهای ساکن در شهر ساری می باشد که به منظور تعیین حجم نمونه از روش آماری کوکران استفاده شده است. بر این اساس تعداد 385 نفر انتخاب شدند و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای اطلاعات لازم جمع آوری گردید. شیوه تجزیه و تحلیل داده ها از نوع توصیفی – تحلیلی می باشد و آمار نیز به روش های منطبق بر فرضیات همچون آزمون تی تست، همبستگی پیرسون و اسپرمن و همچنین رگرسیون، با استفاده از نرم افزار spss تحلیل گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد محدوده بافت کهن شهر ساری نسبت به بافت پیرامونی خود از لحاظ کیفیت فضاهای شهری برای ارتکاب جرم مستعدتر هستند و شهروندان ساکن در این قسمت از شهر احساس امنیت کمتری نسبت به سایر شهروندان داشتند.

بافت های ناکارآمد و مسیله دار شهری بخش اعظمی از سطح شهرهای کشور را تشکیل می دهند. این بافت ها از یک سو از طیف گسترده ای از مشکلات کالبدی، عملکردی، ترافیکی و زیست محیطی رنج می برند و از سوی دیگر مهمترین پتانسیل درونی شهرها برای استفاده از زمین جهت اسکان جمعیت، تامین فضاهای باز و خدماتی در جهت توجه به توسعه درون زای شهرها محسوب می گردند. سابقه تاریخی نوسازی در کشور ما نشان می دهد که در بهسازی و نوسازی بافت های مسیله دار عموما از یک رویکرد استفاده شده است. بدین معنا که اغلب نمونه های انجام گرفته در کشور به صورت پروژه های محصول محور با رویکردی غالب با ماهیت از بالا به پایین یک جانبه و غیر مشارکتی بوده که موجب عدم مشارکت هماهنگی و همراهی شهروندان به عنوان استفاده کنندگان اصلی بوده و نهایتا در موارد بسیاری با جابجایی اجباری ساکنین فعلی و خروجی سازمان مسیول پس از اجرای پروژه خاتمه یافته است. این در حالی که در ادبیات نوین برنامه ریزی شهری توجه و تمرکز به بهره گیری از ظرفیت های مشارکتی اجتماع محلی امروزه جزیی از ماهیت فرایندهای برنامه ریزی شناخته می شود که در این بین الگوهای متفاوتی نظیر برنامه ریزی اجتماع محور و یا دارایی محور نیز مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهشی با درک اهمیت موضوع مشارکت مردمی در برنامه ریزی و اجرای طرح های شهری، به معرفی رویکرد محله محور با نوسازی مشارکتی به عنوان نگرش نوین در بهسازی و نوسازی بافت های مسیله دار شهری در جهت تبیین رهیافت توسعه پایدار پرداخته است. پایه های اصلی این رویکرد مشارکت مردمی عدالت اجتماعی و توسعه همه جانبه می باشد. چنین رویکردی می تواند با تعیین جایگاه مردم و مشارکت دادن آنها در سرنوشت شهر و استفاده از خرد جمعی حس تعلق خاطر و سرزندگی به محل زندگی را در آنها تقویت نموده و آنها را در قبال اداره شهر مسیول نماید تا با حفظ هویت محلی مسایل و مشکلات را از ابعاد مختلف نظیر مقتضیات اقتصادی ( با استفاده از سرمایه های شهر)، اجتماعی (جلوگیری از نسری ناهنجاری به کل شهر)، فرهنگی (حفظ هویت محله)، اجرایی(اجرای نیمه متمرکز و از پایین به بالا)، مدیریتی (مدیریت مشارکتی با مشارکت دادن مالکین، سرمایه گذاران و نهادهای مسیول دولتی و عمومی با تشکیل سازمان و ایجاد دفتر محلی) کاهش دهد. همچنین روش مشارکتی سهامدار پروژه با رویکرد مشارکت و اتکا به منابع مردمی با مشارکت دادن مالکین و هدایت سرمایه های خرد، یکی از روش های مناسب جلب مشارکت مردمی است که در فرایند تحقیق بدان پرداخته شده است. شهر ساری دارای بافت و ساختار کالبدی، اجتماعی واقتصادی متفاوتی است که سیمای کالبدی و محتوایی شهر را تشکیل داده است بطوریکه در حوزه الگوی اسکان، چندین محله عرفی را شکل می دهند و محله امامزاده عباس نیز که محدوده این پژوهش را شامل می شود از جمله این محلات است که دارای ارزش مذهبی بالایی بوده و از سطحی معادل 139 هکتار و جمعیتی حدود 13997 نفر بر خوردار است. محله مزبور در حال حاضر دارای مشکلاتی نظیر فرسودگی کالبدی بافت، ریزدانگی و تفکیک غیر مجاز کمبود فضاها و خدمات شهری ، وجود فعالیت های ناسازگار آلودگی های بسیار محیطی و زیست محیطی و وجود ناهنجارهای اجتماعی می باشد. در این راستا در جهت ساماندهی به چنین بافت با ارزش مذهبی با توجه به انگیزه بالای سازمان های مربوطه محله امامزاده عباس به عنوان محدوده مورد مطالعه انتخاب و تلاش شد تا با استفاده از داده های میدانی و بررسی های نظری ظرفیت های مشارکتی این محله جهت تحقیق فرایند نوسازی بررسی شود.

هدف از انجام مطالعات طرح های توسعه شهری ، ارتقاء سطح کیفیت توسعه شهری است ، کیفیت توسعه شهری گویای وضعیت زندگی شهروندان و برخورداری آنان از امکانات ، تاسیسات ، تجهیزات ، خدمات شهری و مسکن ایمن می باشد. امابه دلیل عدم رعایــت اصول فنی و شهرسازی در شهرها به ویژه شهرهایی که در معرض خطر زلزله هستند سبب گردیده است که دارای شهرهای نا امــن و آسیب پذیر باشیم که می توان با برنامه ریزی و پشتکار مردم و مسیولین و استفاده از تجربیات کشورهای موفق چون ژاپن و با رعایت اصول فنی و شهرسازی خسارت را به حداقل رسانده و دارای سکونتگاه ایمن و مطمین باشیم. در این پژوهش شهر قایمشهر که به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه و قرارگیری بین دو گسل شمال البرز و گسل خزر و همچنین براساس آیین نامه 2800 که جزء مناطق با خطر زیاد محسوب می شود، مورد بررسی قرار گرفته است (جامعه مورد مطالعه شهر قایم شهر میباشد). لازم به ذکراست که روش تحقیق توصیفی –تحلیلی و از نوع کاربردی میباشد و اطلاعات مورد نیاز از پرسشنامه واطلاعات موجود در مراکز و سازمانهای دولتی تهیه گردیده و شاخص هایی که در این پژوهش مورد ارزیابی قرار گرفته اند شامل : مساحت قطعات، معابر، قدمت، اسکلت و گسل می باشد که شاخص ها برای سه حالت بی دوام یا نامناسب و کم دوام یا تقریباً مناسب و بادوام یا کاملاً مناسب مورد بررسی قرار گرفتند که نتیجه تحلیل ها بیانگر آن است که فقط 35 درصد شهر بادوام است که با نظرسنجی از مهندسین ناظر از کیفیت ساخت سازها اوضاع نگران کننده تر می باشد و همچنین جهت تحلیل چگونگی دسترسی به کاربری های ویژه شامل اورژانس و آتش نشانی بر اساس حداکثر زمان استاندارد با توجه به آمارهای خدمات اورژانس و آتش نشانی در سه سال متوالی فقط 24 درصد مساحت شهر از نظر اورژانس و 30 درصد شهــــر از نظر آتش نشانی وضعیت دسترسی کاملاً مطلوب دارند که به عبارتی در مجموع وضــعیت دسترسی مناسب نــمی باشد. و در نهـــایت عوامل تاثیرگذار در کاهش خسارت در برابر زمین لرزه به ویژه مطالعات ریز پهنه بندی لرزه ای قبل از تهیه طرح توسعه شهری بر اساس تجربیات ارزشمند کشورهای موفق مورد بررسی قرار گرفت که ضرورت مطالعات ریز پهنه بندی لرزه ای قبل از تهیه طرح اثبات گردید.

وجود بیش از 50 هزار هکتار بافت فرسوده در بش از 100 شهر کش.رمان با مشکلات گسترده در آنها و محدودیت های منابع مالی و دولتی برای احیای آنها از یک سو و ظرفیت بالای این بافتها برای استفاده از زمین جهت اسکان جمعیت تامین فضای باز خدماتی و بهبود شرایط زیست محیطی ضرورت بکارگیری الگوی برنامه ریزی مبتنی بر مشارکت شهروندان بویژه ساکنان محلی را در فرآیند احیای این مناطق اجتناب ناپذیر می نماید. هدف از انجام این مطالعه احیا و نوسازی بافتهای فرسوده با هدف تولید مسکن و افزایش جمعیت پذیری این بافتها برای پاسخگویی به نیازهای حال و آینده و حل معضلات و مشکلات موجود در آنهاست. برای این منظور با استفاده از تکنیک نوسازی و احیای واحدهای فرسوده در محله اهراب سنجش جمعیت پذیری این بافتها در شهر تبریز مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق به لحاظ هدف جزء تحقیقات کاربردی و به لحاظ روش شناسی در رسته توصیفی تحلیلی قرار دارد. در این تحقیق از داده ها و اطلاعات رسمی و ثبتی سازمان ها و ارگانهای دولتی و خصوصی جهت جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. نتایج حاصله نشان می دهد که با نوسازی 2522 هکتار بافت فرسوده د رشهر تبریز امکان اسکان 432700 نفر وجود دارد. از طرفی با نوسازی این بافتها علاوه بر افزایش جمعیت پذیری بستر فضایی مناسبی برای جمعیت موجود نیز فراهم می شود.

امروزه با توجه به گستردگی شهرنشینی و رواج نا امنی های اجتماعی درشهرها، مطالعه موضوع امنیت، عوامل موثر برآن و راهکارهای تقویت امنیت در شهرهاضرورت یافته است .«سرمایه اجتماعی» به عنوان یکی از «پیش شرطهای لازم برای امنیت شهری»، دارای عناصری چون مشارکت اجتماعی ,اعتماد اجتماعی وتعامل اجتماعی، است که میزان هر یک از این مولفه ها در نواحی مختلف شهر ها متفاوت است.تحقیق حاضر به بررسی افتراق مکانی - فضایی تاثیرات سرمایه اجتماعی براحساس امنیت شهروندان درنواحی شهر بابلسر پرداخته است. جامعه ی آماری این تحقیق را کلیه خانوار های شهری در نواحی سه گانه شهر بابلسر تشکیل می دهد و به منظور تعیین حجم نمونه از روش آماری کوکران استفاده شده است. «حجم نمونه» در این پژوهش 375 نفر میباشد. داده های این پژوهش با استفاده از پرسشنامه و به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به دست آمده است. شیوه تجزیه و تحلیل داده ها از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد و آمار نیز به روش های منطبق بر فرضیات همچون آزمون تی تست، همبستگی پیرسون , اسپیرمن ,تحلیل واریانس( anova) و تحلیل رگرسیون با استفاده از نرم افزار spss تحلیل گردید. همچنین جهت نمایش مکانی – فضایی در سطج نواحی شهری از نرم افزار arcgisاستفاده شد. نتایج تحقیق نشان می دهد هر چه میزان سرمایه اجتماعی بیشتر باشد به همان میزان احساس امنیت نیز بیشتر خواهد بود.در تحلیل نهایی شاخص مشارکت اجتماعی بیشترین همبستگی را با احساس امنیت نشان داده است.از میان ویژگی های دموگرافیک جنسیت,تحصیلات,وضعیت اشتغال,درآمد ماهیانه خانواده در میزان احساس امنیت اثرگذار بوده است. همچنین نتایج نشان می دهند نواحی مختلف شهر بابلسر دارای تفاوت های قابل توجهی در میزان سرمایه اجتماعی واحساس امنیت هستند.

حمل و نقل و ترافیک و شیوه برقراری ارتباط با آن، از مهمترین مسائل پیچیده زندگی مدرن به شمار می آید که برای مهار و روان سازی آن اقدامات بسیاری صورت پذیرفته است. موثرترین اقدامات، افزایش کارایی سیستم حمل و نقل عمومی شهری از طریق تشویق و ترغیب شهروندان به استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی، همراه با اعمال روشهای مهندسی است. هدف از تحقیق، بررسی تصورات شهروندان از عوامل موثر ترافیک شهری بویژه استفاده از خودروی شخصی و شناسایی نقشه های شناختی آنان و تاثیر گذار بر رفتارشان در جهت بهبود رفتار ترافیکی شهروندان و کاهش ترافیک در شهر ساری می باشد. پژوهش حاضر کاربردی است و روش تحقیق آن توصیفی - تحلیلی مبتنی بر شیوه اسنادی و استدلالی است. برای جمع آوری اطلاعات از دو شیوه کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. در مرحله میدانی، حجم نمونه مطابق فرمول گوکران، چهارصد نفر تعیین شد که به طور تصادفی منظم، پرسشنامه ها بین شهروندان ساروی توزیع و تکمیل گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد، ساختار شبکه معابر شهری و طرح های محدودیت ترافیکی با میانگین رتبه ای کل 3.93 وضعیت موجود سیستم حمل و نقل عمومی با میانگین رتبه ای کل 3.64 نحوه برنامه ریزی و نظارت سیستم حمل و نقل عمومی با میانگین رتبه ای کل 3.61 مجموع عوامل فرهنگی با میانگین رتبه ای کل 3.37 در استفاده شهروندان از خودروی شخصی تاثیر دارد. همچنین شیوه ها و سطوح مختلف آموزش ترافیکی با میانگین رتبه ای کل 4.17 مشوق های خرید از پیرامون شهر با میانگین رتبه ای کل 4015 بر بهبود ارتقاء ترافیکی و نهایتا در کاهش ترافیک شهری تاثیر گذار می باشند. با انجام اقداماتی همچون، تسریع در بهسازی و احداث خیابانها و پلهای غیر همسطح، افزایش تعداد خطوط و اتوبوسها شهری، مکان یابی صحیح ایستگاه ها، حرکت منظم سرویسها در فاصله زمانی مشخص ، کنترل و نظارت دقیق بر عملکرد آنها در استفاده از حمل و نقل شهری موثرند. همچنین گنجانیدن مطالب مناسب در متون آموزشی مدارس و دانشگاهها و پخش از طریق رسانه های همگانی، جانمایی اصولی علایم در شبکه معابر شهری، احداث مراکز تجاری و تفریحی در نقاط پیرامون شهر در بهبود رفتار ترافیکی شهروندان موثر می باشد.

فضا در هر دوران پدیده ای دگرگون شدنی است و این دگرگونی را میزان جمعیت انسانی و کیفیت فن آوری تحت اختیار آنان تعیین می کند. در کشور ما ایران در سال های پس از جنگ جهانی دوم، بالاترین آمارهای رشد جمعیتی و رشد شهرنشینی ثبت شده است. طبیعی است که این روند در نهایت به تغییر چهره فضا منجر می شود. در این بین استان مازندران به دلیل ویژگی های اکولوژیکی خاص خود از حساسیت بالایی نسبت به تغییرات فضایی برخوردار است. در تحقیق پیش رو تحلیل سازمان فضایی استان مازندران، به عنوان هدف اصلی تحقیق و به دنبال آن گسترش و تعمیق متون مرتبط با تحلیل فضا به عنوان هدف فرعی تحقیق تعیین شده است. بر همین اساس از روش تحقیق توصیفی برای نیل به این هدف استفاده شده است. با عطف توجه به این نکته که تحقیق حاضر در نهایت قصد پیشنهاد نمودن راهبرد مناسب برای توسعه فضایی استان در آینده دارد بنابراین این تحقیق یک پژوهش کاربردی محسوب می شود. مطالعات پیرامون تحلیلی سازمان فضایی استان مازندران با استفاده از مدل های زیپف، لورنز، آتروپی، جفرسون و کلارک انجام شده و مشخص کرده است که استان فاقد الگوی نخست شهری بوده ودر طول دهه های اخیر هرگز شهر اول استان، کانون برتر جمعیتی، عملکردی و کارکردی استان نبوده است. اما در عین حال مطالعات نشان می دهد، یک گرایش به سمت تمرکز در چهار شهر اول استان وجود دارد و شهرهای برتر استان، همگی در ناحیه جلگه مرکزی استان واقع شده اند و این درحالی است که این پهنه از استان هم اکنون، تحت فشار بارگذاری بیش از حد جمعیت و فعالیت قرار دارد. شکل گیری پهنه بیش فعال جلگه ای و کم فعال کوهپایه ای و کوهستانی در کنار چشم انداز زیست محیطی استان که ترکیبی از تغییرات کاربری اراضی، تجاوز به عرصه های منابع طبیعی، دفن تلنباری 90 درصد زباله استان در حواشی جنگل ها، مراتع و رودخانه ها و فقدان سیستم های تصفیه فاضلاب شهری است نگران کننده است. از این رو در تحقیق حاضر کوشش شده است با شناخت روند تغییرات فضایی استان از گذشته تاکنون راهبرد یا راهبردهای مناسبی برای توسعه فضایی استان در آینده پیشنهاد شود.

شهر محصول روابط و مناسبات پیچیده اقتصادی و اجتماعی است. امروزه شهرها جدای از موقعیت جغرافیایی و ساختار سیاسی و اقتصادی خود به صحنه ای از تضادهای اجتماعی بدل شده اند که طبقات متمایز اجتماعی کاملا از یکدیگر فاصله گرفته اند و شکاف بین فقیر و غنی روز به روز بیشتر می شود، به بیانی دیگر نابرابریهای فضایی بازتاب فیزیکی نابرابریهای اقتصادی-اجتماعی است. تاکنون تلاشهای زیادی جهت کاستن از این نابرابریها صورت گرفته اما این تلاشها در کشورهای جهان سوم، چندان اثر بخش نبوده اند و این مساله را به راحتی میتوان از وضعیت ظاهری این شهرها دریافت. پژوهش حاضر نیز به مطالعه و مقایسه چگونگی توزیع امکانات و خدمات شهری در دو منطقه یک و هفده شهر تهران پرداخته تا با مقایسه امکانات و خدمات در این دو منطقه بتواند ضمن مشخص کردن میزان این نابرابریها، به بیان پیشنهاداتی جهت کاستن از این نابرابریها بپردازد. در این راستا این پژوهش با استفاده از مدلهای مختلف (مدل امتیاز استاندارد شده، آزمون تحلیل واریانس، آزمون t و ...) و با طرح سوالات ذیل انجام شده است : 1- توزیع امکانات و خدمات شهری در مناطق 1 و 17 شهر تهران چگونه است ؟ 2- از میان شاخصهای اقتصادی، اجتماعی و کالبدی موجود در مناطق 1 و 17 کلانشهر تهران ، کدامیک بیشترین تاثیر را در نابرابری این دو منطقه دارند؟ پژوهش حاضر بر اساس تحقیق توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است، همچنین این پژوهش با رویکردی ابزار محوری، نرم افزار gis و نیز spss را در فرآیند انجام این تحقیق به کار گرفته و داده ها و اطلاعاتی را که از طریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی از محدوده مورد مطالعه بدست آمده را به صورت جدول، نقشه و نمودار در فصل چهارم ارائه کرده است. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر اینست که منطقه هفده شهرداری تهران از لحاظ برخورداری از امکانات شهری در سطح بسیار پاینی تری نسبت به منطقه یک قرار گرفته است به عنوان نمونه بر اساس مقایسه ای که طبق مدل امتیاز استاندارد بین دو منطقه صورت گرفت. حدود 49 شاخص از میان شاخصهای اجتماعی، اقتصادی و کالبدی، مورد مطالعه قرار گرفت و منطقه یک رتبه 9/3 را کسب کرد در صورتی که منطقه هفده رتبه 7/4- را کسب کرد و این اعداد به خوبی نشانگر وجود نابرابری در این دو منطقه هستند.

با توجه به موضوع تحقیق یعنی شناخت ساختار فضایی شهرسازی با تأکید بر الگوهای سفر شهروندان به انواع مراکز خدماتی شهر، قابل به ذکر است که هدف اصلی تحقیق حاضر شناخت ساختار فضایی شهر ساری و همچنین چگونگی الگوهای رفت و آمدی شهروندان در قالب دسترسی آنها به انواع مراکز خدماتی شهر می باشد. برای شناخت ساختار فضایی شهر ساری نیز با بکار بردن برخی مدلهای سنجش فرم کالبدی شهر نظیر مدل آنتروپی شانون، آنتروپی نسبی و ضریب موران و ارزیابی ها در دو سال متفاوت 1379 و 1389 مشخص می گردد که الگوی ساختار فضایی شهر ساری متمایل به الگوی پراکنده، چند قطبی و نامتمرکز می باشد. برای شناخت الگوهای رفتار سفر شهروندان نیز به تولید پرسشنامه ای 70 سوالی و توزیع آنها بین 337 خانوار ( بر اساس مدل شارپ-کوکران) در پنج محله ی مجزای شهر ساری و تحلیل آماری پرسشنامه های جمع آوری شده با کمک نرم افزار spss16 پرداخته ایم. نتایج حاصل از آزمون روشهای آمار استنباطی همچون، تحلیل واریانسی، رگرسیون چند اسمی و همبستگی ترتیبی نمایان می سازند که الگوهای سفر شهروندان ساروی بیشتر به سمت استفاده از حمل و نقل سواره بخصوص اتومبیل شخصی سوق پیدا می کند. همچنین شهروندان ساکن در محدوده های انتهایی شهر برخلاف آن دسته از شهروندانی که در محدوده های مرکزی شهر سکونت دارند، کمترین میزان رضایت را در رابطه با سهولت دسترسی هایشان به انواع مراکز خدماتی شهر از خود نشان می دهند.

گسترش روز افزون جمعیت بخصوص در جوامع شهری، توجه به مشکلات شهر و بالاخص مدیریت شهری را دوچندان نموده، بطوریکه تحقیقات مرتبط با شهر و مسائل شهری را به سمت امور مدیریتی شهر سوق داده است. در این نوشته به دلیل اهمیت وافر مدیریت شهری در نظم بخشی به اوضاع نابسامان شهرها و به لحاظ وجود وضعیت بحرانی در کلان شهرها، به بررسی موضوع مدیریت شهری با تاکید آن بر یکپارچگی در اداره امور کلان شهر مشهد انجام گردیده، و هدف آن آشکارسازی اهمیت یکپارچگی در حوزه مدیریت شهری در راستای رسیدن به پایداری شهری می باشد. تعیین اهداف در سیستم مدیریتی شهر و مشخص بودن جایگاه و وظایف هر یک از سازمان های متولی، باعث حذف موازی کاری و دوباره کاری در شهر شده و زمینه را برای حرکت شهر به سمت پایداری در منابع و امکانات موجود فراهم خواهد نمود. در این نوشته، ابتدا به بررسی پیشینه نظری مبحث مدیریت شهری و تحقیقات انجام شده در این حوزه؛ و به دنبال آن به تشریح مبانی نظری موضوع پرداخته شده است. در ادامه وضعیت مدیریت شهری در کلانشهر مشهد با استفاده از جمع آوری اطلاعات بوسیله پرسشنامه محقق ساخته، از بین 150 نفر از کارکنان سازمانهای شهرداری و مسکن و شهرسازی که به روش نمونه گیری تصادفی ساده از بین 13 منطقه شهری در کلان شهر مشهد انتخاب شده اند، مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته است. روش تحقیق در نوشته حاضر از نوع توصیفی و تحلیلی می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که مدیریت شهری در کلان شهر مشهد از وضعیت خوبی برخوردار نبوده؛ مهمترین مشکلات کلان شهر مذهبی مشهد مربوط به عدم وجود مدیریت یکپارچه شهری و وجود بخشی نگری در اداره امور شهر بوده و جایگاه سازمانها و ارگانهای مسئول در امور شهری به خوبی مشخص نشده است؛ همچنین روابط مشخصی بین سازمانها و ارگانهای متولی در امور شهری وجود ندارد، و چنانچه رویکرد مدیریت یکپارچه شهری مورد توجه قرار گیرد، امکان ارتقاء شاخص ها و مولفه های پایدار در کلان شهر مشهد وجود دارد. در نتیجه اداره امور شهرها بدون یکپارچگی در مدیریت آن، شهرها را به سمت وسویی سوق می دهد که نتیجه ای جزء اتلاف منابع و ناپایداری در حوزه های اجتماعی، اقتصادی و... را در برنخواهد داشت.

گروههای انسانی، نسبت به سطح تکنیک و میزان برخورداری از مواهب طبیعی، محیط را به نسبت های مختلف تغییر داده و آن را به کاربریهای مختلفی اختصاص می دهند. در میان عوامل موثر در کاربری اراضی در جهت توسعه پایدار شهری می توان به شناخت دقیق پایداری اقتصادی حوزه های شهری اشاره کرد. در این پژوهش به بررسی نقش کاربری اراضی بر پایداری اقتصادی حوزه های شهری آمل در سال 1389 پرداخته شده است. شهر آمل دارای نه محله شهری و 202369 نفر جمعیت و 55183 خانوار شهرنشین می باشد. برای تست فرضیات و پرسشگری در این تحقیق نیاز به 245 نمونه داریم. با توجه به ماهیت تحقیق، تحقیق حاضر از نوع توصیفی - تحلیلی می باشد. در این پژوهش، داده ها محصول برداشت از آمارنامه ها و کارهای میدانی بوده که پس از این برداشت، نمودارها و سپس نقشه های مربوطه با استفاده از نرم افزار arc gis ترسیم شده و روش تجزیه و تحلیل داده ها، کمی و کیفی بوده و در آن شناسایی کاربری اراضی موجود، بررسی سرانه ها و سپس تعیین میزان کمبود و با اضافه سرانه ها در کاربری های شهر آمل صورت گرفت و درنهایت معیارهای مناسب جهت معرفی و شناسایی کاربری های تأثیرگذار بر اقتصاد شهر که پایداری آن را استمرار می بخشد، مورد شناسایی قرار گرفتند. و درنهایت برای درجه بندی نواحی از نظر توسعه یافتگی با استفاده از روش موریس مشخص گردید که توزیع سرانه های تخصیص یافته به انواع کاربری ها در توسعه ناموزون اقتصادی حوزه های شهری تأثیر داشته است و همچنین توزیع نامناسب فعالیت ها در حوزه های شهری تأثیر نامطلوبی در وضعیت اقتصادی بیشتر خانوارهای شهری آمل داشته است. بنابراین پیشنهاد می گردد مسئولین با مکان یابی صحیح و اصولی کاربری ها در نواحیی، جهت افزایش میزان سرانه و توزیع مناسب فعالیت ها در سطح شهر می توانند میزان سرانه کاربری اراضی شهری در آمل را به نسبت زیادی به استاندارد سرانه های کاربری اراضی نزدیک نموده تا پایداری اقتصادی به طور کامل تحقق یابد.

سرمایه اجتماعی از مفاهیم جدید است که امروزه در بررسی های اقتصادی و اجتماعی جوامع توسعه یافته مطرح شده و عمدتا مبتنی بر عوامل فرهنگی و اجتماعی است. در ادبیات این تحقیق سعی شده است نظریات مربوط به مشارکت مورد بررسی قرار گیرد و موضوع سرمایه اجتماعی به عنوان شاخصی که باعث افزایش مشارکت شهروندان می باشد مورد تبیین و بررسی همه جانبه قرار گیرد. روش انجام این تحقیق توصیفی – تحلیلی است. میزان مشارکت شهروندان با چهار شاخص سرمایه اجتماعی نظیر حس تعلق به محله مسکونی، سطح کیفیت خدمات رسانی مدیریت شهری و حس اعتماد شهروندان تجربه کار گروهی یا جمعی در بین شهروندان و تمایل و نگرش شهروندان نسبت به مشارکت مورد بررسی قرار گرفته است.نتایج تحقیق نشان می دهد که میزان مشارکت شهروندان در ساماندهی بافت قدیم ساری در حد متوسط و یا کمتر می باشد. بین میزان مشارکت شهروندان در ساماندهی بافت قدیم و شاخص ترین سرمایه اجتماعی رابطه معنی داری وجود دارد. همبستگی بین شاخص های سرمایه اجتماعی با مشارکت بالای شهروندان در ساماندهی بافت قدیم استفاده کنیم . لازم است سرمایه اجتماعی بیم شهروندان نیز افزایش یابد.

بیشتر شهرهای ایران ایران تا چند دهه ی قبل از رشد متوازی برخوردار بوده اند اما در دهه های اخیر با توجه به وجود عوامل جاذب در شهر و عوامل دافعه در روستا، شهرنشینی مقدم بر شهرسازی گردیده و رشد شهری را با مشکلات جدی روبه رو کرده است. شهر زنجان نیز از این امر مستثنی نبوده است. هدف از انجام این تحقق، بررسی سیر گسترش شهر و الگوی توسعه فیزیکی آن در سه دهه اخیر ارائه یک الگوی بهینه برای دستیازی به توسعه پایدار شهری و ارائه راهبردهای اجرایی برای توسعه پایدار شهر زنجان بوده است، بنابراین مسائلی اساسی کهدر این پژوهش مطرح بوده اند عبارتند از: 1- روند توسعه کالبدی-فضایی شهر زنجان در سه دهه اخیر از چه الگویی تبعیت می کند؟ 2- تاثیر اجرای طراحهای توسعه شهری در روند گسترش افقی شهر چگونه بوده است؟ بنابراین فرضیات تحقیق به قرار زیر بوده است: 1- روند توسعه کالبدی –فضای شهر زنجان طی سه دهه اخیر از الگوی افقی تبعیت می کند و رشد پراکنده ( sprawl growth) ، ناموزون و نامتعادل داشته است. 2- به نظر می رسد الگوی فشرده (compact city) می تواند الگوی بهینه برای توسعه پایدار شهر زنجان باشد. 3- طرحهای توسعه شهری از طریق افزایش محدوده شهر و بدون توجه به ظرفیتهای توسعه درون شهری در گسترش افقی شهر موثر بوده است. پژوهش حاضر که به روش تحلیلی-تطبیقی انجام شده، ابتدا با جمع آوری تصاویر ماهواره ای سالهای 1364، 1379،1389و با استفاده از gis و rs به تحلیل چگونگی توسعه کالبدی –فضایی شهر پرداخته است. نتایج حاصله نشان می دهد که شهر زنجان تا قبل از دهه 50 رشد موزون و پیوسته و متناسبی داشته است اما در سه دهه اخیر و به خصوص از دهه 60 با افزایش مهاجرت های روستا-شهری توسعه-کالبدی ناموزون داشته و به شکل افقی گسترش پیدا کرده است. تجزیه و تحلیل تصاویر ماهواره ای lansat tm براساس نرم افزارidrisi و با روش fuzzy artmap در سالهای مذکور در بالا نشان داد که هر روز بر محدوده ساخته شده شهر زنجان افزوده شده و این امر جزء با دست اندازی و زیرساخت و بالا بردن زمینهای کشاورزی و باغات انجام نگرفته است در حالی که زمینهای بایر و رها شده در داخل محدوده شهری نیز بسیار بوده است و از طرفی طرحهای شهری نیز مزید بر علت افزایش محدوده شهر بوده اند در نتیجه پیش بینی شد که اگر روند توسعه کالبدی –فضای شهر همچنان ادامه یابد امکان آسیب پذیری محیط زیست ناحیه شهری زنجان بیشتر خواهد بود. بنابراین الگوی توسعه باید تغییر یافته و در این میان تنها الگوی بهینه می تواند الگوی شهر فشرده در قالب رشد هوشمند شهری برای رسیدن به توسعه پایدار شهری باشد.

اصطلاح "توسعه پایدار" از اواسط دهه 1980 و به دنبال گزارش برانت لند در مجامع مختلف به عنوان رویکرد جدید توسعه مطرح شد و امروزه به عنوان مفهومی بسط یافته و نهادینه شده، به چارچوب کلی و جامعی برای تحلیل وضعیت سکونتگاهها تبدیل شده است. بررسی مطالعات مختلف نشان می دهد که این رویکرد از توانمندیهای زیادی در زمینه شناخت وضعیت و مسائل سکونتگاههای انسانی به طور اعم و سکونتگاههای شهری به طور اخص برخوردار است. سکونتگاه های انسانی به عنوان نظام های جغرافیایی، متأثر از عوامل و نیروهای فضاساز در یک فرآیند زمانی- مکانی به وجود آمده و همواره تحت تأثیر فرآیند های درونی و بیرونی(اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی، محیطی-اکولوژیکی) در حال تغییر و تحول بوده اند. در این میان، اگر پذیرفته ایم که شهرهای کوچک هم به عنوان حلقه حیاتی و تفکیک ناپذیری از نظام سکونتگاهی در سطوح ملی، منطقه ای و محلی و متشکل از اجزاء مرتبط به هم هستند که توسعه پایدار آنها، منجر به توسعه پایدار محلی و منطقه ای خواهد شد، لازم است بپذیریم که صرف تبدیل نقاط روستایی به شهر کوچک، فرایندی توسعه ای نیست، بلکه توسعه پایدار شهرهای کوچک، فرایندی مهم ورویکردی اساسی است که ضرورت و چارچوب اصلی مطالعه حاضر را شکل داده است. این گروه از شهرها، متأثر از موقعیت و جایگاه مکانی- فضایی خود در هر استان و نحوه ی تعاملات یا ارتباطات (درونی و بیرونی) خود در گذر زمان، همواره دستخوش تحولاتی شده اند. این رساله بر شناخت و تبیین روند تحولات توسعه در ساختار درونی شهرهای کوچک که بطور مستقیم بر توسعه و فضای محلی آنها نیز تاثیرگذارست، متمرکز شده است و از نتایج اولیه آن، نبود پایداری و وجود چالش های عمده اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و محیطی در دستیابی به توسعه پایدار شهری در این شهرهاست؛ از این رو، مطالعه شناختی-تبیینی حاضر، با مروری نقادانه بر همه دیدگاهها و نظریه های مرتبط با ارزیابی پایداری شهرهای کوچک، به بسط مفهومی-کارکردی اهمیت و جایگاه این گروه از شهرها در پایداری اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و اکولوژیکی ساختار درونی و بیرونی آنها در سطوح محلی و منطقه ای کمک خواهد کرد. در راستای این هدف اصلی پژوهش، و در نهایت تعدیل چالش های مذکور، تعداد 7 شهر از شهرهای کوچک استان مازندران بر حسب سیستم انسانی و طبیعی، انتخاب و مورد پایش قرار گرفته اند. با استفاده از روش شناسی توصیفی- تحلیلی و پیمایش در ابتدا با نظرسنجی از استادان، خبرگان و متخصصان امر به ارائه شاخص ها و معیارهای مناسب برای اندازه گیری پایداری در شهرهای کوچک استان مازندران پرداخته است، که در مجموع تعداد 68 شاخص برای سنجش پایداری شهرهای کوچک استان بدست آمد و سپس با استفاده از شاخص های استخراج شده به صورت میدانی(در قالب پرسشنامه) و کتابخانه ای(اسناد و آمارهای موجود در سازمان ها) به بررسی و سنجش پیشرفت به سوی پایداری بر حسب سیستم های انسانی و طبیعی در یک محدوده زمانی مشخص بوسیله بارومتر و رادار پایداری پرداخته است. نتایج پژوهش حاضر در بخش نظری نشان می دهند که دیدگاه غالب و موثر توسعه ای برای حوزه جغرافیایی مورد مطالعه و حوزه های مشابه، دیدگاه تقویت و توسعه شهرهای کوچک با بهره گیری از دیدگاههای دیگر و با رویکرد مداخله ای با تاکید بر توسعه فضایی پایدار است و از حیث کاربردی، بیانگر این واقعیت است که مجموعه مولفه های رفاه انسانی در شهرهای مورد مطالعه، نسبت به مولفه های رفاه اکوسیستم، پایداری ضعیف تری دارند و در کل این شهرها از سطح پایداری ضعیفی برخوردارند. در خاتمه، برای تعدیل و کاهش سطح ناپایداری ها در شهرهای کوچک استان مازندران، با استفاده از آزمون مدل ها و تکنیک های مناسب، به تدوین و ارائه راهکارهای عملی و الگوی استراتژیک برای توسعه پایدار این شهرها اقدام شد و که اساس آن برای شهرهای کوچک پایکوهی و جلگه ای، استراتژی بازنگری و برای شهرهای کوچک ساحلی استراتژی تهاجمی بوده است.

به طور کلی ظهور پارادایم شهر فشرده در عصر حاضر، به ویژه در کشورهای پیشرفته شهرنشین صنعتی، واکنشی است به مشکلات و تنگناهای زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و ... تشدید یافته در بستر شهری موجود و راه حلی است برای رسیدن به اهداف توسعه پایدار شهری. امروزه بافت قدیمی شهرها به دلیل بافت سنتی، فرسودگی واحدهای مسکونی، عدم سهولت دسترسی، ضعف زیرساخت ها، مشکلات زیست محیطی و ... مسیر رکود و عقب ماندگی را طی می کنند. برای رفع مشکلات اینگونه بافت ها، طرح هایی در قالب مرمت، بازسازی، نوسازی، احیاء و بهسازی در زمینه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی در کشورهای مختلف تهیه و اجرا شده است. شیوه برخورد با این بافت ها متأثر از دیدگاه های فلسفی، در شهرسازی متفاوت بوده است. در دهه های اخیر، احیاء بافت های قدیمی و فرسوده شهرها و اعیان سازی به همراه حفظ و احیاء شهر قدیمی و هماهنگی بین بافت جدید و قدیمی با تأکید بر هنجارها و ارزش های اجتماعی شدیدا مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله برآنیم تا با استفاده از روش تحلیلی و توصیفی و به کار گیری روش های آماری و مدلینگ در نرم افزار gis به بررسی نحوه احیاء و نوسازی بافت قدیم شهر ساری بپردازیم. همچنین برآنیم تا با ارائه راهکارهای مناسب استفاده دوباره و بهینه از قطعات زمین در این بافت ها پرداخته و الگوی مناسب تامین مسکن را با استفاده از ارائه طرح هایی ارائه نماییم. جهت انجام این پژوهش 360 پرسشنامه در دو گروه بهسازی و نوسازی تهیه و پر شده است (260 مورد از واحد های فرسوده، 100 مورد از واحد هایی که اخیرا نوسازی شده اند) و اطلاعات پس از جمع آوری و تحلیل در راستای ارائه رویکرد مناسب تامین مسکن در بافت های قدیمی پردازش شده است و در نهایت راهکارهای مناسب جهت احیاء و نوسازی بخش مورد مطالعه با توجه به مسکن مورد نیاز منطقه و گسترش سیاست های عمودسازی در این منطقه ارائه شده است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.