بررسی کمی و کیفی پارک های شهر ساری با استفاده از مدل ahp فازی

امروزه تحولات تکنولوژی و صنعتی شدن شهرها، تغییرات مهم و اساسی در اکولوژی شهری بر جان گذاشته که باعث تخریب شدید محیط زیست سکونتگاه ها شده و اثرات ناگواری بر زندگی انسان ها و جوامع پدیده آورده است. به منظور تعدیل اثرات مختلف این آسیب های زیست محیطی، مهمترین و در عین حال ساده ترین راه، توسعه پارک ها و فضای سبز می باشد. فضای سبز شهری، از جمله کاربری هایی است که توزیع و پراکنش آن در سطح شهر اهمیت زیادی دارد. از سویی دیگر تاکنون در مطالعات توسعه شهری، جهت تعیین ظرفیت های مناطق از دیدگاه زیست محیطی یا به عبارتی مکان یابی صحیح، برای تعیین کاربری های شهری، مدل های مناسبی وجود نداشته است. این امر در شهرهایی که توسعه، از شتاب بالایی برخوردار بوده و سرعت افزایش مشکلات زیست محیطی نیز قابل کنترل نبوده باعث شد تا برای مدیران شهری، امکان برنامه ریزی مناسب جهت توسعه در منطقه بر مبنای استفاده از مدل های متکی بر اصول بوم شناسی و قابل کاربرد در سامانه های اطلاعات مکانی میسر نگردد. شهر ساری با مساحتی بالغ بر 52/28 کیلومتر مربع و جمعیتی معادل 261293 نفر، دارای 374904 متر مربع فضای سبز و 102904 متر مربع پارک های عمومی است. این شهر از پراکنش سلسله مراتب فضای سبز مناسبی برخوردار نبوده بطوری که سرانه پارک در این شهر، 39/0 متر مربع و سرانه فضای سبز شهری 2 متر مربع می باشد که این رقم، اختلاف آشکاری با سرانه استاندارد تعیین شده دارد. در این پژوهش تصمیم بر آن گرفته شد تا ضمن بررسی کمی و کیفی پارک های این شهر به مکان یابی پارک های محله ای با استفاده از مدل ahp فازی (fahp) در محیط gis پرداخته شود. بدین منظور ابتدا پارامترها ومعیارهای موثر در مکان یابی پارک های شهری شناسایی و در ادامه پایگاه داده های مکانی از معیارهای شناسایی شده در سامانه اطلاعات جغرافیایی ایجاد گردید. سپس با تکمیل پرسش نامه توسط کارشناسان و متخصصان خبره میزان ارجحیت این معیارها نسبت به یکدیگر سنجش گردید. در ادامه به کمک مدل سلسله مراتبی فازی (fahp) وزن هر یک از معیارهای موثر بدست آمد و لایه های اطلاعاتی و توصیفی معیارها با توجه به وزن های محاسبه شده و توابع تحلیلی، در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis) آماده و با یکدیگر تلفیق گشتند. در نهایت نیز طبق هم پوشانی لایه های اطلاعاتی و تطبیق آن با کاربری های موجود، نقشه شایستگی مناطق شهر ساری بر اساس پهنه های بسیار مناسب، مناسب و نامناسب جهت احداث پارک های محله ای مشخص گردید. نتایج نشان می دهد که 5/18 درصد از مساحت شهر برای احداث پارک در واحد محله بسیار مناسب و 7/33 درصد مناسب و 8/47 درصد مساحت شهر دارای محدودیت ساخت پارک محله ای می باشد.