پیش زمینه: دیابت ملیتوس یک ناهنجاری متابولیکی و یا یک گروه از بیماری های متابولیکی می باشد که سلول ها قادر به جذب و استفاده از گلوکز به عنوان منبع تولید انرژی نیستند، که این منجر به عواملی مثل بیماری های قلبی- عروقی، بیماری های مغزی-نخاعی و همچنین منجر به انفارکتوس قلبی، سکته و قطع عضو می گردد. روش ها: میزان atp/adp گلبول های قرمز 4 گروه مختلف نرمال( جوان و میانسال)، ورزشکار و دیابتی با تکنیک بیولومینسانس اندازه گیری گردید و سپس با هم مقایسه شدند و همچنین میزان atp/adp را با فاکتورهای دیگر از قبیل c-پپتید پلاسمایی، نیتریک اکسید پلاسمایی، هموگلوبین گلیکوزیله و شاخص های چربی که به ترتیب با الکتروکمولومینسانس ، رنگ سنجی، کروماتوگرافی با کارایی بالا و کیت های تشخیصی تعیین شدند، مقایسه گردیدند و برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرم افزار spss17 استفاده گردید. نتایج: میزان atp/adp در 4 گروه ( جوان و میانسال)، ورزشکار و دیابتی اندازه گیری گردیده و با تست آنالیز واریانس ها تجزیه و تحلیل شدند. که نتایج معناداری بین گروهها(p-value<0.05 ) در ارتباط با این شاخص و همچنین ارتباط این شاخص با دیگر شاخص ها از جمله: c-پپتید، نیتریک اکسید، هموگلوبین گلیکوزیله و شاخص های چربی مشاهده گردید p-value<0.05) ). نتیجه گیری: در این مطالعه یک ارتباط معناداری بین atp/adp گلبولهای قرمز گروههای مختلف وجود داشت، همچنین میزان atp/adp گلبولهای قرمز با دیگر شاخص ها مقایسه گردید و ارتباط مثبت و معناداری با میزان c-پپتید پلاسمایی، نیتریک اکسید پلاسمای و ارتباط منفی معناداری با هموگلوبین گلیکوزیله و شاخص های چربی یافت شد. بر مبنای نتایج بدست آمده هر چه میزان atp/adp گلبولهای قرمز بالا برود میزان c-پپتید پلاسمایی و نیتریک اکسید نیز افزایش می یابد. بعلاوه atp نقش بارزی در تحریک ترشح نیتریک اکسید از سلولهای اندوتلیالی دارد.