صوفی ستیزی ازجمله مضامین دیوان صائب است. در دیوان صائب، ابیات فراوانی وجود دارد که صائب درآنها به خرده گیری و ذمّ متزهّدان و صوفی نمایان پرداخته است. برای این منظور صائب صوفی، زاهد شیخ و فقیه را به بسیاری از صفات منفی منسوب می کند، یا بیان می کند که صوفی، زاهد، شیخ و فقیه به بسیاری از صفات مثبت جلوه ی منفی داده اند. صائب، زاهد را بی بهره ازعشق، عرفان، راستی، لطافت روحی و عبادت واقعی و او را شخصی ریا کار، مغرور، دنیا طلب و... می داند. زاهد با استفاده ی نادرست ازگوشه گیری، زهد و... مقدّمات انتقاد از خود را فراهم آورده است. صائب علاوه بر این، به منظور طعنه به صوفی، زاهد، شیخ و فقیه نسبت به متعلّقات آنها نظیر سبحه، دستار، خرقه، عمامّه، عصا و... نیز دیدی منفی دارد و از این طریق به خرده گیری ازصوفی، زاهد،شیخ و فقیه پرداخته است . علل این صوفی ستیزی صائب را علاوه بر توجّه او به مضمون آفرینی، می توان در ریاکاری صوفیان وتصوّف منحطی دانست که در عصر صفوی رواج داشته است.