نام پژوهشگر: هوشنگ نوری زاده

روشی جدید برای اندازه گیری ایندیگو در حمام رنگ در حضور عوامل رنگزای تداخل کننده با استفاده از طیف سنجی فتولومینسانس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه کاشان 1388
  هوشنگ نوری زاده   علی غلامی

امروزه کاربرد و اهمیت صنایع نساجی بر کسی پوشیده نبوده و رنگ ها نقش مهمی را در این صنعت ایفا کرده، بنابراین اندازه گیری رنگ ها در این صنعت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ایندیگو یکی از مهمترین رنگ های مورد استفاده در صنایع نساجی بوده و استفاده همزمان آن با دیگر رنگ ها باعث بوجود آمدن پاره ای مشکلات در اندازه گیری این رنگ می شود. مزاحمت های ناشی از برخی عوامل رنگزای تداخل کننده باعث شده اندازه گیری ایندیگو در صنایع نساجی که اغلب بر پایه روش های الکتروشیمیایی بوده با مشکلاتی همراه شود. همچنین روش های طیف سنجی مانند uv-vis، ir و رامان برای اندازه گیری ایندیگو استفاده می شود اما گزینش پذیری خوبی ندارند. از میان روش های طیف سنجی، فتولومینسانس روشی جدید، گزینش پذیر، با حساسیت زیاد برای اندازه گیری ایندیگو بوده، همچنین ساده، سریع، بدون نیاز به حلال آلی و آماده سازی نمونه است. با این روش کنترل پیوسته غلظت ایندیگو در حمام رنگ برای کنترل کیفی محصول امکان پذیر می باشد. در این پژوهش برای اولین بار روشی برای اندازه گیری غلظت ایندیگو در حضور رنگ های زرد و مشکی و دیگر افزودنی های فرآیند رنگرزی گزارش شده است. ایندیگو در آب نامحلول بوده و برای حل شدن باید به شیوه شیمیایی کاهش داده شود. طول موج های تحریک و نشر فلوئورسانس ایندیگو بررسی و بوسیله طیف سه بعدی فلئورسانس تایید شد. نشر فلئورسانس شدیدا به دما و ph وابسته بوده، بنابراین با استفاده از روش طراحی آزمایش دما و ph بهینه مشخص شده و اندازه-گیری غلظت ایندیگو در حضور عوامل رنگزای تداخل کننده انجام شد.