نام پژوهشگر: حامد جهاندوست دالنجان ترکیه

فن شناسی، آسیب شناسی، و ارائه ی طرح مرمت کتیبه ی گچبری نال درگاه بنای امامزاده شاه احمد قاسم شهر قم (قرن هشتم ه.ق)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اصفهان - دانشکده پردیس اصفهان 1389
  حامد جهاندوست دالنجان ترکیه   حسام اصلانی

این پروژه با هدف کسب شناخت کلی درباره ی وضعیت بنای امامزاده شاه احمد قاسم شهر قم و ارائه ی راهکارهای علمی، حفاظت آن آغاز و با سه رویکرد فن شناسانه، آسیب شناسانه و مرمتی بنیان نهاده شد. بنا به صورت سازه ای منفرد برجی شکل با نمای آجری و گنبد دو پوسته ی رک و با تزیینات گچبریِ درون بنا، در گورستان قدیمی مالون در دوره ی حکومت آل صفی در قم به سال 780 هجری قمری و به سبک هنری ایلخانی ساخته شده و در دوره های مختلف دچار دخل و تصرف هایی در قسمت های مختلف گشته است؛ این دخل و تصرف ها،شامل برداشتن خُود احتمالاً آسیب دیده ی گنبد رک بنا، استفاده از آهیانه ی گنبد به عنوان گنبد فعلی به صورت شکل خاصی از گنبد نار، اضافه کردن بناهای جدید و متصل به بنای اصلی، مسدود کردن درب احتمالاً اصلی بنا و قراردادن درب فعلی در ضلع شمالی و به واسطه ی آن تخریب قسمتی از کتیبه ی نال درگاه، تعویض و تغییر در پنجره های مشبک بنا با پنجره های فلزی جدید، اجرای تأسیسات ساختمانی بر روی تزیینات گچبری، نمای بیرونیِ معاصرِ آجرکاری و کاشی کاری شده ی بنا، ازاره ی سنگی درون بنا و مرمت های غیراصولی در قسمت های مختلف تزیینات گچبری می شوند. در این بحث، پس از ارائه ی تاریخچه ای کلی در مورد بنا، معرفیِ آن، فن شناسی تزیینات و مطالعات مرتبط با بنا و بررسی آسیب های موجود، در نهایت به طرحی علمی در راستای مرمت و محافظت تزیینات گچبری آن بخصوص کتیبه ی گچبری نال درگاه (کتبیه ی سوم)، از جمله برداشتن پوشش سفید براق روی کتیبه، استحکام بخشی موضعی در قسمت های مورد لزوم پیش و پس از برداشتن پوشش سفید براق، بازسازی قسمت های تخریب شده ی تزیینات گچبری و در انتها اجرای لایه ی محافظ بر کل سطح تزیینات پرداخته شد و در جهت حاکم بودن فضای یک بنای تاریخی بر بنای مورد نظر و جلوگیری از آسیب های بیشتر و همینطور نمایاندن ارزش های تاریخی و فرهنگی این بنا به مخاطبین آن، پیشنهادهایی ارائه شد.