نام پژوهشگر: مهزاد صابری بیدگلی

کاربرد دیدگاه های اسطوره ?شناسی در مطالعه ی نقوش حیوانی صنایع ?دستی ایران قبل از اسلام
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده هنر 1389
  مهزاد صابری بیدگلی   عباس اکبری

اسطوره یکی از مهم?ترین و کهن?ترین حوزه?های فرهنگی در هر جامعه?ای می?باشد. مطالعه?ی علمی اسطوره از عصر روشنگری که توجه به علوم انسانی آغاز شده، انجام پذیرفته است و اسطوره از ابعاد مختلفی مورد بررسی قرار گرفته که باعث پیدایش دیدگاه?های مختلف شده است. رابطه?ی هنر و اسطوره نیز همواره یکی از مسایلی است که مورد توجه پژوهندگان رشته?های گوناگون قرار می?گیرد. هنر ایران باستان، در موارد زیادی به?شکل صنایع?دستی جلوه نموده و دارای نقوش مختلفی است که در بسیاری موارد، به غیر از مسئله?ی زیبایی، دارای مفاهیمی نیز می?باشند. نقوش جانوری یکی از مهم?ترین طبقه?بندی?های نقوش را تشکیل می?دهد. در این پژوهش، ابتدا دیدگاه?های مختلف اسطوره?شناسی مورد مطالعه و طبقه?بندی قرار گرفته و سپس نقوش حیوانی صنایع?دستی ایران قبل از اسلام که نمونه?هایی از آنها در این پژوهش جمع?آوری شده است، بر اساس این دیدگاه?ها، تجزیه وتحلیل می?شوند. همچنین عواملی که در به?وجود آمدن باورهای اسطوره?ای ایرانیان درمورد حیوانات تأثیر گذاشته، و معانی نمادین حیوانات در ایران، توضیح داده می?شوند. نتایج اصلی حاصل از این پژوهش بدین صورت می?باشد که برخی از دیدگاه?ها برای بررسی نقوش حیوانی مناسب می?باشند و برخی دیگر نه. همچنین نقشی ممکن است در برخی دیدگاه?ها قابل بررسی باشد یا نباشد و با وجود اینکه هر دیدگاهی به جنبه?ی خاصی از اسطوره اشاره دارد، اما در عین?حال تحلیل یک نقش در انواع دیدگاه?ها در اکثر موارد منتهی به یک نتیجه?ی واحد یا مشابه می?شود. همچنین نقوش حیوانی اولیه ارتباط بیشتری با اسطوره داشته که به مرور زمان این رابطه در مواردی، کمرنگ?تر شده است. این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای و مطالعه?ی تصویری آثار هنری به روش توصیفی-تحلیلی و تطبیقی انجام شده است.