نام پژوهشگر: دلاور نامدار

بررسی تأثیر ساختار اداری دوره ساسانی بر خلافت عباسی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - پژوهشکده ادبیات 1388
  دلاور نامدار   منیژه ربیعی رودسری

نظام اداری ساسانیان از تشکیلات منسجمی برخوردار بود. که این موضوع در زمان خود منحصر به فرد به شمار می رفت. ساسانیان دیوانهای مهمی در دستگاه خود داشتند که از جمله مهمترین آنها می توان به دیوان وزارت ، دیوان برید ، دیوان سپاه و دیوان دادگستری اشاره کرد. اواخر دور? ساسانی مقارن شد با شکل گیری و قدرت یافتن اسلام و اعراب. اعراب جاهلی قبل از اسلام به صورت قبیله ای زندگی می کردند و حکمرانان و روسای قبایل فاقد شیو? حکومتی بودند. با ظهور تمدن اسلام و به وجود آمدن شیو? حکومت خلافتی که اوج آن در دور? عباسیان نمود پیدا کرد، وجود یک نظام اداری و تشکیلات منظم اجتناب ناپذیر بود. لذا عباسیان که حکومت خود را مدیون ایرانیان به خصوص ابومسلم خراسانی بودند، در ادار? کشور از شیو? حکومتی ایران تأثیر پذیرفتند؛ از یک سو ساختار اداری خلافت را بر مبنای حکومت داری ساسانیان پایه ریزی کردند و از سوی دیگر بسیاری از مقامات عالی را به ایرانیان واگذار کردند. حتی در دوره هایی وزارت که مهمترین مقام بعد از خلیفه بود در اختیار ایرانیان قرار گرفت از جمله مهمترین آنها وزارت برمکیان و فضل بن سهل را می توان نام برد.