نام پژوهشگر: مژگان ثابت کار

تحلیل و بررسی تصاویر صور فلکی در نگاره های ایرانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای تجسمی 1390
  مژگان ثابت کار   همایون سلیمی

چکیده این رساله تصاویر صور فلکی و اجرام آسمانی، از قدیمی ترین بازمانده های تصویری موجود در ایران تا دوره قاجار را مورد بررسی قرار داده است. در فصل اول به تعریف علم نجوم و صور فلکی، تاریخچه آنان در ایران باستان و دوران اسلامی، همچنین احکام نجوم و باور تاثیر ستارگان که جزئی جدایی ناپذیر از مسائل نجومی در طول تاریخ محسوب می شدند پرداخته شده است. در مبحث علم نجوم ایران باستان، سنت ها و باورهای مذهبی و آیینی آن دوران مورد بررسی قرار گرفته و از علم نجوم با توجه به ریشه هایش در این ادیان و سنت ها صحبت شده است. در فصل دوم به ویژگی تصاویر صور فلکی و اجرام آسمانی در دوره های تاریخی ایران باستان همچون دوره مادها، هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان پرداخته شده و از اهمیت تاریخی نجوم و تصاویر به جای مانده از این دوران و تاثیرشان بر دوره اسلامی ایران صحبت شده است. در ادامه و فصل پایانی رساله به بررسی و تحلیل تصاویر و نگاره های صور فلکی با توجه به نسخه ها و دیگر آثار بازمانده از دوران اسلامی پرداخته شده و ویژگی هر اثر با توجه به دوره زمانی خود معرفی و در پاره ای موارد با نسخه های دوره های دیگر مقایسه گشته است. هدف این رساله شناخت بیشتر جایگاه علم نجوم و در کنار آن اختربینی و احکام نجوم و بازتاب آنان در هنر تصویری ایران از دیرباز تا قرن 14 هجری و تاثیرات و اهمیت شکل گیری این تصاویر با توجه به عملکردهای علمی، کارکردی و تزئینی آنان می باشد. روشی که برای نگارش این تحقیق به کار گرفته شده، روش کتابخانه ایست که با جستجوی مقالات و کتب مرتبط در کتابخانه ها و همچنین استفاده از سایت های اینترنتی صورت پذیرفته است. کلید واژه: علم، نجوم، اختربینی، صور فلکی، هنر، نقاشی، زیبایی، هنر ایران، هنر اسلامی.