نام پژوهشگر: بهاره همت پور

بررسی نحوه بازنمایی بزه دیدگی زنان در روزنامه ها
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1390
  بهاره همت پور   محمد رضایی

به همه ی قربانیان جرایم در رسانه ها توجّه یکسانی نمی شود، معمولاً رسانه ها بیشتر توجّه شان به بازنمایی بزه دیدگانی است، که از گروه های دیگر آسیب پذیرتر هستند، از جمله ی این گروههای آسیب پذیر «زنان» هستند، بنابراین «آسیب پذیری» و «جنسیت» از عواملی است که سبب می شود، بازنمایی بزه دیدگی زنان در رسانه ها به نحوی متفاوت از سایر گروه ها صورت گیرد، بنابراین پرسش اساسی در این تحقیق این است؛ چگونه بزه دیدگی زنان در روزنامه های مختلف بازنمایی می شود. در این پژوهش تحت تأثیر نظریات استوارت هال و فورسیچ و کانل به بررسی نحوه بازنمایی بزه دیدگی زنان در چهار روزنامه ی ایران، همشهری، اعتماد، مردم سالاری به شیوه ی کیفی پرداختیم. به علاوه به بررسی جزییات خبر و تأکید بر توصیف به جای تحلیل در این روزنامه ها پرداخته شد. بر اساس نتایج چنین می توان ارزیابی کرد که در اخبار بزه دیدگی زنان، مردان همواره در نقش مهاجم و معترض و در مقابل زنان به صورت قربانی بازنمایی شده اند، بنابراین میتوان گفت در این چهار روزنامه، مردان را در برابر زنان به صورت مسلّط در برابر تسلیم و مهاجم در برابر قربانی نشان می دهد و همواره در همه ی این چهار روزنامه تأکید بر ویژگی های مردانگی مانند «اعمال خشونت»، «تهدید کردن»،...بیش از بازنمایی ویژگی های زنانه مانند «جیغ زدن»، «گریه کردن»،...بود. بنا به نظر کانل ایجاد نوعی کلیشه سازی سنتی است. همچنین در اخبار بزه دیدگی زنان، زنان به دو صورت بازنمایی می شوند، در برخی از موارد به صورت بزه دیده ایده آل که به صورت ناخواسته و ناآگاه قربانی جرم شده است و در برخی از موارد به صورت «زنی بد» که به واسطه ی آزادی اخلاقی اش قربانی جرم شده است، بازنمایی می کنند. در پایان باید گفت که روزنامه های منتقد مانند اعتماد، مردم سالاری در شرح اخبار بزه دیدگی زنان وارد جزییات بیشتری در رابطه با ماجرا می شوند و تنها 3.5 درصد کل اخبار دارای تحلیل و تبیین کارشناسانه خبر بودند. . واژگان کلیدی: بازنمایی، زنان، بزه دیده، همشهری، ایران، مردم سالاری، اعتماد