این پژوهش در راستای بررسی عوامل فردی شامل جنسیت، تعداد فرزندان خانواده، توالی تولد و عوامل آموزشگاهی شامل فرهنگ کلاسی، معدل و رشته تحصیلی، نمره دروس دین و زندگی، زبان فارسی، ادبیات فارسی، عربی، زبان خارجه و ریاضی، مرتبط با گرایش به تفکر انتقادی و حل مسئله در دانش آموزان مقطع متوسطه ناحیه یک شهر کرمان در سال تحصیلی 90- 1389 انجام گردیده است. جامعه آماری پژوهش تمامی دانش آموزان پایه سوم رشته های مختلف تحصیلی ناحیه یک آموزش و پرورش شهر کرمان بوده است. نمونه گیری به تعداد 505 نفر به شیوه چندمرحله ای از رشته های مختلف مدارس دخترانه و پسرانه مناطق مرکزی و حاشیه ای انجام شده است. جهت گردآوری داده ها از آزمون های استاندارد شده گرایش به تفکر انتقادی، مهارت حل مسئله، پرسش نامه مشخصات فردی و آموزشگاهی، فرهنگ کلاسی و کارنامه تحصیلی دانش آموزان استفاده شده است. با توجه به موضوع، روش توصیفی از نوع همبستگی برای تبیین روابط بین متغیرها با استفاده از آزمون های آماری یومان- ویتنی، همبستگی اسپیرمن، تاو بی کندال و کروسکال- والیس مورد استفاده قرار گرفته است. یافته های پژوهش مبین آن است که گرایش به تفکر انتقادی در دانش آموزان نسبتا بالا و مهارت حل مسئله متوسط (تا حدودی) بوده است. بین تعداد فرزندان خانواده، فرهنگ کلاسی، معدل و رشته تحصیلی، نمره دروس دین و زندگی، زبان فارسی، ادبیات فارسی، عربی، زبان خارجه و ریاضی عمومی با گرایش به تفکر انتقادی رابطه معنی داری وجود داشته است. همچنین بین جنسیت، فرهنگ کلاسی و نمره درس دین و زندگی با مهارت حل مسئله رابطه معنی داری مشاهده شده است.