نام پژوهشگر: سعیده کارگریان مروستی

بهینه سازی روابط دبی-رسوب با استفاده از روش های اصلاح منحنی سنجه رسوب (مطالعه موردی: حوزه آبخیز سد دز)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده منابع طبیعی 1391
  سعیده کارگریان مروستی   محمد تقی دستورانی

از مهم ترین عوامل تصمیم گیری در احداث سازه های آبی بر روی رودخانه ها و تعیین عمر مفید سدها، داشتن اطلاعات در مورد میزان رسوب معلق حمل شده توسط رودخانه هاست. علی رغم اهمیت رسوب معلق، اطلاعات دقیق و صحیح از این پدیده، بسیار کم می باشد. معمولاً برای تعیین میزان رسوب معلق، از روش های آماری استفاده می شود. از آن جا که منحنی سنجه رسوب و اصلاحات انجام شده روی آن، به عنوان روش آماری پایه برآورد رسوب معلق در حوزه ها می باشد، از این رو در این پژوهش به منظور بررسی بهترین روش اصلاحی منحنی سنجه رسوب، از آمار دبی و رسوب متناظر با آن در 14 ایستگاه از حوزه آبخیز سد دز واقع در استان های لرستان و خوزستان پرداخته شد. در این راستا، ابتدا 70 درصد میانی داده های دبی -رسوب اولیه جهت ترسیم منحنی سنجه های خطی، حد وسط دسته ها و فصلی به کار گرفته شد و سپس معادلات به دست آمده، بر روی 30 درصد باقیمانده داده ها اعمال گردید. فاکتورهای اصلاح اریب به کار گرفته شده شاملfao ,qmle ,mvue ,? وsmearing می باشد. هم-چنین برای ارزیابی از شاخص های rmse ,me وp استفاده شد.نتایج نشان داد که منحنی سنجه حدوسط دسته ها برای برآورد متوسط رسوب دهی در مقیاس سالانه از کارایی قابل قبولی برخوردار است و پس از آن منحنی سنجه های فصلی از بین بقیه منحنی سنجه ها بیش ترین کارایی را دارد. هم چنین از بین ضرایب اصلاحی به ترتیب فاکتورهای mvue و fao مناسب ترین ضریب برای اصلاح رابطه سنجه رسوب است. فاکتور اصلاحی mvue نیز در فصول با تغییرات بالای شدت جریان بخصوص فصل بهار برای برآورد رسوب معلق در مقیاس روزانه و هفته ای عملکرد بهتری دارد. طبق نتایج به دست آمده، انتخاب زمان پایه در نوع روش ترسیم و نمایش منحنی های سنجه رسوب از اهمیت زیادی برخوردار می باشد، در این میان منحنی های سنجه فصلی بیشترین دقت را دارا می باشند.