موضوع ثبت شرکتها و موسسات تجاری و غیرتجاری و مالکیت های صنعتی و معنوی در مناطق آزاد از اهمیت خاصی برخوردار بوده و فرآیند ثبتی مربوط به تشکیل و ثبت شرکت ها در این مناطق در مقایسه با مقررات سرزمین اصلی تفاوت جزئی دارد با این تفاوت که تشریفات ثبتی در مناطق آزاد کمتر از سرزمین اصلی بوده و بطور متمرکز انجام می پذیرد. اهم تکالیف و وظایف واحدهای ثبتی در مناطق آزاد عبارتند از: ثبت شرکت ها و موسسات تجاری و غیر تجاری ایرانی وخارجی ، ثبت بانکها و موسسات اعتباری با رعایت آیین نامه اجرایی عملیات پولی و بانکی در مناطق آزاد، ثبت شرکت های بیمه طبق مقررات حاکم در مناطق آزاد، تعیین نام شرکتها، ثبت علائم و اسامی تجاری و صنعتی، ثبت اختراعات و اشکال و ترسیمات صنعتی، ثبت دفاتر تجاری بازرگانی، پلمپ دفاتر تجاری و غیرتجاری واقع در حوزه هر منطقه، مشروط به اینکه این وظایف و تکالیف می بایست در درجه ی اول تابع قواعد و مقررات آمره داخلی اعم از قانون چگونگی اداره ی مناطق آزاد، قانون تجارت و قانون ثبت شرکتها و در درجه ی دوم تابع قواعد و مقررات آمره بین المللی اعم از قانون تجارت بین الملل و کنوانسیونهای بین المللی مربوط به مالکیت های معنوی باشد. از جمله آثار حقوقی مترتب بر ثبت شرکتها و موسسات در مناطق آزاد اعطای مزایای قانونی به این شرکتها می باشد که عبارتند از: اعطای معافیتهای مالیاتی عوارض گمرگی، سود بازرگانی و اعطای تسهیلات مالی و بانکی، صدور مجوز فعالیتهای اقتصادی و بازرگانی و در صورتیکه اشخاص حقوقی فعال در مناطق آزاد در مهلت تعیین شده وفق ضوابط و مقررات مربوطه نسبت به فرآیند قانونی ثبت شرکت اقدام ننمایند بنا به تقاضای مناطق آزاد از فعالیت آنها جلوگیری بعمل می آید. کلید واژه : مناطق آزاد _ اصل قانونی بودن ثبت شرکتها _ مالکیت صنعتی _ مالکیت معنوی