نام پژوهشگر: سبا سینکی

زیورآلات مفرغین لرستان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده هنر 1391
  سبا سینکی   فاطمه کاتب

همزمان با رشد جوامع بشری,حرکت به سوی فن آوری های نوین,مانند فلزکاری فزونی یافت. سپس کشف مس و ترکیب آن با دیگر فلزات انسان را به مفرغ رساند که این امر موجب تحول هنر فلزکاری شد. یافته های باستان شناسی از پیشگامی ایران در فلزکاری و کاربرد مفرغ حکایت می کند.در این میان سهم لرستان بیش از سایر مناطق کشور بوده و از دیدگاه گوناگونی و تعدد آثار مقام نخست را دارا می باشد. در پژوهش حاضر زیورآلات به دلایلی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است, نخست به دلیل محبوبیتی که ریشه اش در نیاز ازلی آدمی به زیبایی وآراستگی است,و دوم از منظر اهمیت ویژه ای که این آثار از دیدگاه هنری- تجسمی و نمادین دارامی باشند. هدف از پژوهش حاضر با توجه به رشته تحصیلی نگارنده در دوره کارشناسی-گرافیک- شناخت زیورآلات مفرغی لرستان, فرم ,سبک هنری و نقوش نمادین-اسطوره ای این آثار است که از طریق روش اسنادی,مطالعه منابع مکتوب و روش میدانی(موزه) فراهم آمده است. ساختار این پژوهش مبتنی است بر پاسخ به دو پرسش کلی: 1-گونه های مختلف زیورآلات مفرغی لرستان صاحب چه فرمها و سبک هنری می باشند؟ 2- تزئینات به کار رفته در این آرایه ها در بردارنده چه نقوشی, با چه جایگاه نمادین- اسطوره ای و دارای چه خصوصیات مشترکی می باشند؟ هم راستا با پاسخ به این پرسش ها از میان زیورآلات به جامانده از لرستان گروه نمونه ای متشکل از 141 آرایه مفرغی,که نسبت به دیگر آثار دارای جنبه های بصری و نمادهای قوی تر می باشند به صورت هدفمند انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان می توان چنین گفت : گونه های مختلف زیورآلات مفرغی لرستان- به خصوص سنجاق های سر و جامه و دستبندها-در میان مردمان این سرزمین از محبوبیت و جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و نقوش این آثار شامل-به ترتیب اهمیت- نگاره های حیوانی,انسانی, گیاهی و هندسی با خصوصیاتی غالبا شبیه به هم می باشند که نمایانگر مقبولیت و جایگاه نمادین -اسطوره ای این نقوش در لرستان است.