ایلات و عشایر با آداب و رسوم گوناگون، از وزنه های تاثیر گذار در عرصه ی سیاسی، اجتماعی کشور بوده اند و در دشوار ترین و حساسترین شرایط و موقعیت ها، همواره ، شهامت، استقامت، و فداکاری خود را به اثبات رسانده اند . در این میان ایل بزرگ قشقایی در فارس به عنوان یکی از پایه های تاثیر گذار ، همواره نقش کلیدی را در نبرد با متجاوزان خارجی و عوامل داخلی آنها داشته و همیشه روحیه ی همزیستی و همکاری با سایر اقوام را در ایالت بزرگ فارس ، به شکل مطلوبی منظم نموده است. ایل قشقایی را چند گروه عشایری ترک زبان ، بنیان نهادند که جداگانه و به تدریج از اویل دوره ی صفویه وارد منطقه فارس شدند و از دوران زندیه نقش بسزایی را در تحولات سیاسی، اجتماعی ایران ایفا نموده این ایل که پس از پیروزی مشروطیت تا آغاز جنگ جهانی اول، در تنشی آشکار با نفوذ انگلیس در جنوب به سر می برد با آغاز جنگ جهانی اول ، با ایفای نقش محوری در نبرد با بیگانگان و عوامل وفاداری همیشگی خویش را به شور به اثبات رساند. پس از پایان جنگ و به قدرت رسیدن رضاخان که به مخالفت با ایلات برخاسته بود، ایل قشقایی با سیاست های عشایری او مقابله کردند. سئوالات تحقیق:

شهر بخارا از مناطق باستانی ماوراءالنهر بوده است که در سال 90 هجری قمری بدست مسلمانان فتح شد و به یکی از مهم ترین مراکز تمدن ایران و اسلام تبدیل شد . این شهر در روزگار حکومت سامانیان ( 279 – 389 ه ق ) به دلیل پایتخت بودن به اوج رونق خود رسید و مهد فرهنگ و هنر و ادب شد . قراخانیان در سال 389 ه ق بخارا را تصرف کردند . اگرچه بخارا دیگر جایگاه قبلی خود را نداشت اما در این دوران مرکز بزرگ تعلیم مذهب حنفی شد . همچنین قراخانیان به اقدامات عمرانی بسیاری در این شهر دست زدند . قراخانیان از سال 482 ه ق تحت تابعیت سلجوقیان به حاکمیت خود بر بخارا ادامه دادند . اتمام دوره ی حکمرانی قراخانیان بر شهر بخارا در زمان سنجر سلجوقی بوده است که حکومت شهر بخارا را به آل برهان سپرد . آل برهان به دلیل داشتن ریاست دینی و سیاسی از نفوذ دینی و اجتماعی بسیاری در بخارا برخوردار بودند . آنان قدرت روحانی و سیاسی خود را در دوره ی قراختاییان که در سال 536 ه ق در ماوراءالنهر استقرار یافتند و خوارزمشاهیان که در سال 604 ه ق بخارا را فتح کردند ، همچنان حفظ نمودند . توجه برهانیان به علم و ادب ، بخارا را به کانون دانش و مرکز نشر علوم رایج آن روزگار تبدیل کرد . شهر بخارا در سال 617 ه ق به تصرف مغولان درآمد . از جمله نمادهای مقاومت مردم بخارا در برابر مغولان ، قیام تارابی ( 636 ه ق )است . ویرانیهای دوره ی مغولان در بخارا با وجود یک دوره تلاش برای بازسازی از جمله پایه گذاری مدارس خانیّه و مسعودیّه همچنان باقی بود . این پژوهش تلاشی است در جهت پاسخگویی به این سوال که در شهر بخارا از آغاز قرن پنجم تا پایان قرن هفتم هجری قمری چه تحولات سیاسی و اجتماعی رخ داده است ؟

فرقه های زیدیه و اسماعیلیه از مهمترین گروه های شیعی هستند که با انگیزه های متفاوت و از خاستگاه های بعضا متضادی از بدنه اصلی شیعه منشعب شدند. زیدیه با تندروی دست به یک سری اقدامات نظامی زدند و در نهایت با روی آوردن به اعتدال بیشتر، مبانی کلامی خویش را تدوین نمودند و مناطقی را نیز در تصرف آوردند. اما اسماعیلیه از ابتدا با نوعی مخفی کاری، سازمان سری دعوت خود را تشکیل داده و در نهایت موفق به تشکیل حکومت هایی مهم و قدرتمند گردیدند. هدف ما در این نوشتار، روشن سازی میزان تأثیر بسترهای سیاسی و اعتقادی جامعه اسلامی در قرن دوم و سوم هجری بر تعیین رویکردهای سیاسی و عقیدتی این دو فرقه و میزان تأثیر پذیری آن از فضای فکری زمان پیدایش دو فرقه است.