نام پژوهشگر: شاهین زارع مبارکه

تبارزایی مولکولی و ریزریخت شناسی سرده arenaria (میخکیان) و خویشاوندان آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده علوم پایه 1394
  سمیه حاجی صادقیان   شاهین زارع مبارکه

arenaria l. بر اساس نظر نویسنده های مختلف، حدود 150 تا بیش از 300 گونه را شامل می شود که در اروپا، آسیا، آمریکا و با تعداد کمی گونه در شمال آفریقا پراکنده اند. در رایج ترین رده بندی آرایه شناسی میخکیان، arenaria همراه با 27 سرده دیگر به زیر تیره alsinoideae beilschm. مربوط بوده و متعلق به طایفه alsineae lam. & dc. است. این سرده به وضوح چالش های اساسی در مسیر طبقه بندی طبیعی دارد و بنابراین به تحقیقات جدی تر و کامل تر نیازمند است. اولین هدف این رساله تلاش برای حل مشکلات موجود با استفاده از ابزار های ریزریخت شناسی و دانش سازگان شناسی مولکولی است. در ابتدا، ما به مطالعه ریخت شناسی و ریز ریخت شناسی arenaria و سرده های نزدیک به آن پرداختیم. ریزریخت شناسی پوسته بذر 64 گونه مطالعه شده از arenaria و سرده های خویشاوند آن شواهد بیشتری برای تعیین حدود گروه های طبیعی فراهم کرده است. در واقع، ریزریخت شناسی بذر منبعی از داده های مفید در تعیین موقعیت سازگان شناسی آرایه ها در arenaria و خویشاوندان آن در سطوح مختلف آرایه شناسی ارائه می کند. ویژگی هایی مثل شکل، اندازه و رنگ بذر می تواند در توصیف برخی گروه های بزرگ تر قابل اعتماد باشد اما نوع تزئینات پوسته گاهی اوقات بسیار چند شکل است، به خصوص در مورد گونه های یکساله، و گاهی اوقات در جدایی آرایه ها در رتبه گونه از یک گروه و یا دیگر گروه ها ارزشمند است. در این پژوهش، تحلیل تبارزایشی نمایندگانی از arenaria و سرده های خویشاوند آن بر مبنای توالی های هسته ای ریبوزومی (its) و کلروپلاستی (rps16) ارائه شده است. در مجموع، 201 توالی dna تولید شده است. از تحلیل mp و استنباط بیزی هر یک از نشانگرها درخت هایی حاصل شده است که تقریباً با هم همخوانی دارند. تک تباری arenaria s.s. و eremogone به طور کامل تأیید شده است. یافته های ما، در تأیید نتایج پیش از این، نشان داد که زیرسرده odontostemma (از سرده arenaria) گروهی تک تبار است اما بیرون از گروه هسته ای arenaria قرار می گیرد. علاوه بر این، یافته های ما نشان می دهد که زیرسرده solitaria (از سرده arenaria) گروه خواهری odontostemma بوده و ارتباط نزدیک با arenaria ندارد؛ هر دوی این زیرسرده ها باید از arenaria خارج و به عنوان سرده ای مستقل در نظر گرفته شوند. در پی این نتیجه گیری، نام ها و ترکیب های آرایه شناسی جدید معرفی شده است. همچنین یک کلید شناسایی برای سرده های "odontostemma clade" ارائه شده است. داده های مولکولی ما نشان دادند که "arenaria s.s. clade" شامل چندین گروه با حمایت شاخه ای خوب است و رده بندی زیرسرده ای کنونی برای arenaria مصنوعی بوده و روابط تکاملی درون آن را منعکس نمی کند. در همه درخت های تبارزایی، زیر سرده leiosperma (از سرده arenaria) به وضوح تک نیاست ولی باید به سطح بخشه کاهش داده شود.