نام پژوهشگر: محمدجواد مهدوی‌نژاد

فرایند شکل گیری معماری فاخر براساس شاخص های شکوفایی شهری در ایران (نمونه: طراحی سرای محله درکه شهر تهران)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1393
  نگار محتشمی   محمدجواد مهدوی نژاد

در این پژوهش، موضوع شکوفایی شهری طی فرایندی مورد ترجمه معماری قرار گرفته و بر اساس آن، چهارچوبی برای دستیابی به معماری فاخر پیشنهاد شده است. وضعیت کنونی شهرنشینی به لحاظ حجم افرادی که در کنار هم زندگی می کنند، سرعت وقوع پدیده ها، اطلاع رسانی در مورد آنها و نیز تغییر در برخی دیدگاه های گذشته، سبب شده است تا فضاهای معماری گذشته، کارایی لازم را برای زندگی امروز نداشته باشند. هدف اصلی این پژوهش، یافتن اصول و معیارهایی برای طراحی معماری با توجه به نیازهای انسان در شرایط حاضر می باشد. در این راستا فرض عمده تحقیق بر این است که از آنجایی که ساختمان ها بخش اعظم فضای شهری را شکل می دهند، بخشی از اهداف و سیاست هایی که در مقیاس شهر تعریف می شوند، قابل تعمیم پیدا کردن به معماری ساختمان ها هستند. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های تاسیسی-توسعه ای می باشد. در همین راستا پارادایم کلی تحقیق، آزاد پژوهی است که بنا به موقعیت در آن از پارادایم های مختلفی استفاده می شود. رویکرد پژوهش، ساختارگرایانه است که ناشی از تفکر آرمان گرایانه موضوع حاضر می باشد. راهبرد به کار رفته از نوع استدلال منطقی است. در این شیوه گزاره های منطقی بر تحقیق حاکم هستند و به آن جهت می دهند. روش پژوهش نیز توصیفی-تحلیلی می باشد که از میان گزاره های این توصیف ها، به تحلیل و استدلال پرداخته می شود. نتایج عمده ای که از تحقیق به دست آمده است، چهار اصل کلی اقتصاد، سلامت، اجتماع پذیری و آموزش دهندگی را برای خلق معماری فاخر مشخص می کند. . مطالعات نشان می دهد که این اصول و راهبردها و راهکارهای معماری نظیر آن، با اصول معماری سنتی و بومی ایران به طور تقریبی مطابقت کامل داشته و به راحتی قابل استفاده می باشد. با این تفاوت که بخش اندکی از آن ها با نیازهای روز مطابقت پیدا کرده و فرایندی سیستماتیک به خود گرفته است. به همین دلیل نیز می باشد که قابلیت پیاده سازی در جامعه حاضر را دارا می باشد.

تاثیر فرم سایه انداز در بهره گیری مناسب از نور روز برای کنترل پدیده خیرگی؛ (نمونه موردی: طراحی موزه هنرهای معاصر تهران)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1394
  فهیمه نیکودل   محمدجواد مهدوی نژاد

مقولۀ بهره گیری از نور روز و اهمیت استفاده از آن یکی از موضوعات مهمی است که امروزه با توجه به بحران انرژی و کاهش مصرف آن، در طراحی معماری از اهمیت فراوانی برخوردار است. نور، بویژه نور طبیعی روز، نقش محوری در ادراک بصری اشیاء و محیط ایفا می کند. نور روز یکی از اساسی ترین جنبه های خلق محیط های داخلی با کیفیت بالا است که به دلیل برآورده نمودن دو نیاز مهم انسانی، از قبیل توانایی بهتر دیدن و ایجاد برخی محرکهای محیطی، به عنوان عاملی مطلوب در نظر گرفته می شود. این پژوهش به شناخت و بررسی کمیت وکیفیت مناسب نور روز جهت بهره گیری در فضاهای نمایشگاهی (موزه ها و گالری ها) می پردازد. از این رو در ابتدا شناخت و تحلیل ویژگی های نور روز و همچنین روشهای هدفمند طراحی برای بهره گیری مناسب از نور روز بررسی می شود. در ادامه به منظور استفاده مؤثر از نور طبیعی و کاهش تأثیرات منفی آن (نظیر ایجاد لکۀ نوری ناشی از تابش مستقیم نور خورشید) و ارتقای سطح کیفی محیطهای داخلی، ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﻧﻮر روز مورد بررسی قرار می گیرد. از میان این سیستم ها رف نوری جهت انتقال روشنایی به نواحی دور از پنجره و کاهش خیرگی آزاردهنده در نواحی نزدیکی پنجره انتخاب و مطالعه می شود. در طی فرآیند پژوهش و در جهت رسیدن به اهداف تحقیق در مرحله اول با جستجو در منابع کتابخانه ای، اطلاعات اولیه در زمینه ادبیات موضوع گردآوری در مرحله بعد به انجام مطالعات عملی برای بررسی عملکرد رفهای نوری می پردازیم. مطالعات عملی این پژوهش با استفاده از مدل فیزیکی و همچنین مدل کامپیوتری می باشد. برای مطالعات فیزیکی، یک مدل از یک فضای نمایشگاهی (گالری) به مقیاس 1:10 با سه نوع پنجره مورد استفاده قرار می گیرد. برای سنجش عملکرد رف نوری در این فضا چهار رف نوری آینه ای تخت به عرض های 80، 100، 120 و 140 سانتی متر انتخاب و اندازه گیری های تجربی با استفاده از آنها صورت می گیرد.