نام پژوهشگر: غلامرضا بهروزی‌لک

وجوه سیاسی حج (با تأکید بر اندیشه امام خمینی(ره) و آیت الله خامنه ای)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده علوم سیاسی و اجتماعی 1392
  خلیل امیری زاده   عبدالوهاب فراتی

حج یکی از واجبات مهم دینی است که علی رغم دربرداشتن ابعاد مختلف آن، عمدتاً به بعد معنوی و عبادی آن توجه شده است و سایر ابعاد آن مورد غفلت واقع شده است، ظهور انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی(ره) و متعاقب آن رهبری آیت الله خامنه ای،ابعاد دیگر حج را برجسته نمود و به وجه سیاسی آن اهمیت ویژه ای شده است. امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری با هوشمندی از ظرفیت های ایجاد شده با طرح احیای حج ابراهیمی(ع) و محمدی(ص) و با انتقاد از دولت های سلطه پذیر در جهان اسلام، حج را زمینه ساز و تبلور و تمرین همگرایی و اتحاد و همزیستی مسلمانان می دانند، که می تواند این روح اخوت و همدلی و وحدت را بر محور توحید و خداگرایی در پیکره امت اسلامی تزریق نماید. ایشان از مسلمین می خواهند که حج را کانون اتحاد و همبستگی و اصلاح امور مسلمین قرار داده و از این پایگاه بر سلطه ابرقدرت ها و حکومت های وابسته و خودکامه بشورند. دراین پژوهش به دنبال تبیین کارکردهای سیاسی حج از منظر معصومین، به جایگاه حج از دیدگاه امام خمینی و رهبری می پردازد. سپس وجوه سیاسی حج و وضعیت موجود و چشم انداز مطلوب از منظر امام خمینی و مقام معظم رهبری مطرح می شود. همچنین تلاش شده است براساس گردآوری روش کتابخانه ای از نظریه بحران اسپریگنز به تشریح عدم رضایت وضع موجود و ارائه راه حل منطقی بهره ببرد. نتایج این پژوهش برجستگی ظرفیت های ابعاد سیاسی حج براساس نظریات امام خمینی و رهبری است که حج باید باعث آشنایی مسلمانان و ایجاد مودت، تحکیم وحدت، برائت از مشرکان، ایجاد حیات طیبه و هویت بخشی جمعی مسلمین شود.

نظریه قدرت در قرآن کریم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده علوم سیاسی و اجتماعی 1394
  حسین احمدی سفیدان   غلامرضا بهروزی لک

در تحلیل نظریه قدرت آنچه اهمیت دارد، عناصر تشکیل دهنده قدرت و چگونگی ارتباط بین آنها است. مسأله رساله حاضر بررسی نظریه قدرت از منظر قرآن کریم با تمرکز بر منشاء، مؤلفه ها، لایه¬ها، انواع، منابع، ابزار، توزیع و کنترل قدرت و چگونگی ارتباط بین آنها می¬باشد. روش تحلیل رساله نیز بر اساس تفسیر موضوعی قرآن کریم بهره گیری توأمان از روش استخراجی (درون قرآنی) و استنطاقی یا برون قرآنی شهید صدر می¬باشد. از منظر قرآن کریم قدرت به مطلوب و نا مطلوب تقسیم می شود که مشروع یا نامشروع بودن قدرت سیاسی را در پی دارد. سه مؤلفه غالب قدرت عبارتند از: عامل قدرت، تابع قدرت و هدف قدرت. از منظر قرآن کریم، عامل قدرت و هدف قدرت، به مطلوب و نامطلوب تقسیم می شود و هر کدام دارای ویژگی هایی است. عاملان قدرت مطلوب عبارتند از: انبیاء، امامان و صالحان. عاملان قدرت نامطلوب نیز عبارتند از: ائمه کفر، مترفین و طاغیان. تابع قدرت در قرآن کریم، تحت تأثیر دوگانه حق و تکلیف، به شکل گیری رابطه دو سویه بین عامل قدرت و تابع قدرت کمک می کند. اهداف قدرت مطلوب عبارتند از: بندگی، سعادت، عدالت و امنیت. قدرت نامطلوب نیز از منظر قرآن اهداف زیر را پیگیری می¬کند: سلطه و استبداد، حفظ قدرت و سود انگاری. سه لایه قدرت عبارتند از: آشکار، نیمه پنهان و پنهان. هر کدام از این لایه ها متناسب با خود ابزار و منابعی را می طلبند. قدرت آشکار با ابزار تنبیهی و منبع شخصیت، قدرت نیمه پنهان با ابزار تشویقی و منبع مالکیت و قدرت پنهان با ابزار اقناعی و منبع سازمان، به شکل گیری نظریه قدرت کمک می کنند. از منظر قرآن کریم توزیع قدرت از دو مسیر قانون گرایی و مشارکت مردم در اجراء صورت می گیرد. و کنترل و مهار قدرت نیز از دو طریق کنترل و مهار درونی و کنترل و مهار بیرونی اتفاق می افتد. راهکاهای پیشگیری از فساد قدرت سیاسی عبارتند از: امانت دانستن قدرت سیاسی، نقدپذیری و پرهیز از استبداد رأی و مشورت با مردم در تصمیم سازیها است.