چکیده: از جنبه های بسیار مهم تاریخ اجتماعی ایران، رواج آیین جوانمردی و تشکیل جمعیّت های جوانمردان یا فتیان است. فتوّت یا جوانمردی جریانی است که ریشه در باور های کهن مذهبی و منش اخلاقی ایرانیان دارد. به نظر می رسد که اصل این جریان را بتوان در اندیشه های باستانی ایران و آیین زرتشتی جستجو کرد. جوانمردان یا فتیان، طبقه ای خاص از عامّه در ایران و سایر بلاد اسلامی بوده اند، که بخشندگی و کارسازی و دستگی...

این نوشتار می کوشد با استناد به داده های موجود در گزیدة منابع شیعی، پس از ارائة گزارشی از دیدگاه و رفتار عملی ائمه: در امور معیشتی، بازتاب آن را در زندگی اجتماعی شیعیان در عصر حضور بکاود. این مقاله نشان می دهد ائمه: برای تبیین بعد نظری سبک زندگی در امور معیشتی، حداقل بر شش محور نگاه مثبت نگر به دنیا و بهره جستن از آن برای اهداف والا، تبیین سیره انبیا و اولیای الهی در اهتمام به تأمین معاش، برحذر...

مطالعه تاریخ اجتماعی عصر صفویه به ویژه از منظر سه رویکرد قهرمان جویی، هزاره گرایی و موعودگرایی از آن رو اهمیت دارد که چشم اندازی از حیات مردم را در تاریخ به تصویر می کشد چنین رویکردی در مطالعات تاریخی از جمله حلقه های مفقوده است. در این پژوهش کوشش خواهد شد که با اتکاء به منابع و داده های تاریخی بر این رویکرد مطالعاتی پرتوی افکنده شود و بخشی از تاریخ اجتماعی دوره صفویه مورد بررسی و ارزیابی قرار ...

تحقیق حاضر با عنوان «تاثیر تحولات اجتماعی بر آثار سینمایی رسول صدرعاملی» است. هدف از نگارش آن، بررسی جامعه شناختی آثار صدرعاملی به مثابه بازتاب شرایط اجتماعی مورد تحلیل می باشد. برای این کار تحولات اجتماعی پس از انقلاب اسلامی بعنوان متغیر مستقل و آثار سینمایی صدرعاملی بعنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شد. برای این تحقیق چهار فیلم مورد بررسی قرار گرفت که نحوه انتخاب فیلمها میزان موفقیت هر فیلم در...

دیوان کاشغری، گرچه بیشتر در زمینۀ زبان و ادبیات ترکی به رشتۀ تحریر درآمده است،لکن مقدمۀ نسبتاً طولانی آن در تاریخ ترک و گویش های ترکی و نیز اطلاعات قابلتوجه در تاریخ سیاسی، ادبی، اجتماعی، فرهنگی و جغرافیای تاریخی و اصطلاحاتدیوانی در سده های چهارم و پنجم هجری، که مؤلف خود از افراد دخیل در سازمان هایحکومتی بوده است، این اثر را در ردیف منابع مهم خاصّه در زمینه های تاریخی وجغرافیایی و تشکیلات اداری ا...

چکیده اطلاعات چندانی در رابطه با تاریخ گروهها و جنبشهایی که به نوعی به شیعه گرایش داشته اند وجود ندارد. در قرون هشتم و نهم هجری بیشتر جمعیت ایران و سران کشور سنی بودند و فعالیت برای گروههای شیعی بسیار دشوار بود. با تبلیغ عالمان شیعی و فعالیت جنبشها و خیزشهایی مانند سربداران، حروفیان و مشعشعیان که به شیعه تمایل داشته اند، روز به روز بر جمعیت شیعی ایران افزوده می شد و فعالیت این گروهها باعث رشد ...

ون دایک اصطلاح قاب‌های اجتماعی را برای تمایز گذاردن بین تعاملات مختلف و مجموعه کنش‌هایی که به یک یا چند تعامل بدل می‌شوند، به کار می‌برد. آنگاه که در یک تعامل کنش‌ها در حوزه واحدی باشند، در یک بافت صورت بگیرند و محدوده زمانی و مکانی آنها معین داشته باشند، می‌توان مجموعه‌ای از آنها را به عنوان یک واحد تعاملی دانست. این پژوهش به بررسی مکالمات و تعیین قاب‌های آن در تاریخ بیهقی به روش توصیفی و تحلی...

با تحولاتی که در حوزۀ مطالعات تاریخی بویژه از اوایل قرن بیستم میلادی صورتگرفت و از جمله تأثیرات وسیعی که پدید آمدن مکتب اروپایی آنال در نوع نگرش وشیوۀ استدلال و تبیین مورخان بر جای نهاد، تاریخ اجتماعی به عنوان شیوه ای نوین ورویکردی تازه از نیم ۀ دوم قرن بیستم به بعد در اروپا و آمریکا ظهور کرد و در سه دهۀاخیر به صورت شاخۀ اصلی و پررونق مطالعات تاریخی درآمد . هرچند پیش از اینتاریخ نیز در تاریخنگا...