اثرگذاری مدیریت ریسک و توسعۀ مکانیزاسیون بر شاخص بهره‌وری کل عوامل تولید زیربخش‌های زراعت و باغبانی

رشد اقتصادی همواره به عنوان شاخصی مهم مد نظر سیاست‌گذاران اقتصادی بوده است. با توجه به محدودیت نهاده‌های تولیدی، مناسب‌ترین راه برای رشد هر بخش افزایش بهره‌وری است. در بخش کشاورزی، با توجه به ریسک‌های متعددی که کشاورزان به دلیل فعالیت در محیط باز با آن روبه‌رو هستند، افزایش بهره‌وری نیز از آن ریسک‌ها تأثیر می‌پذیرد. از این رو، ضروری است با توجه به اهمیت بخش کشاورزی در اقتصاد و تأمین امنیت غذایی، راهکارهایی برای کاهش ریسک اندیشیده شود که توسعة مکانیزاسیون و زیرساخت‌ها به منظور کاهش ریسک پدیدآمده از کشت دیم و هدررفت منابع، گسترش بیمه و تنوع کشت در این دسته جای می‌گیرند. پژوهش پیش رو، نخست به اندازه‌گیری بهره‌وری کل عوامل تولید با استفاده از شاخص ترنکوئیست- تیل در زیربخش‌های زراعت و باغبانی در سال‌های 1353- 1386 پرداخته، سپس با برآورد یک الگوی رگرسیونی، تأثیر عوامل نامبرده بر آن را بررسی کرده است. نتایج نشان داد؛ میانگین رشد بهره‌وری کل عوامل تولید زیربخش‌های زراعت و باغبانی 96 درصد بوده است، بیمه و تنوع کشت اثر مثبتی بر بهره‌وری دارد و کاربرد بیش از اندازۀ تراکتور موجب کاهش بهره‌وری می‌شود.